Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ταξιδεύουν μόνοι τους, με τη βιομηχανία του τουρισμού να αναδεικνύει μια τάση που διαγράφει επιταχυνόμενη ανοδική πορεία. Το φαινόμενο ενισχύθηκε με την επίδραση της πανδημίας του κορονοϊού, που απέδειξε ότι όλα είναι απρόβλεπτα και η ζωή αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Σύμφωνα με το ψηφιακό περιοδικό «Solo Traveler», οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο για τον όρο «solo travel» αυξήθηκαν κατά 236% από τον Απρίλιο του 2020 έως τον Απρίλιο του 2023.
Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πληροφορία πλέον διαχέεται ελεύθερα στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο καθένας μπορεί να αναζητήσει πανεύκολα οδηγίες και προτάσεις για τον προορισμό που τον ενδιαφέρει μέσα από άρθρα, βίντεο, ακόμα και Instagram reels. Ταυτόχρονα, τα smartphones με το GPS και τις εφαρμογές μετάφρασης διευκολύνουν την περιπλάνηση στον άγνωστο τόπο, δημιουργώντας και αίσθημα ασφάλειας. Ο κόσμος τολμά να ταξιδεύει πιο συχνά, και μάλιστα solo. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γυναίκες άνω των 55 ετών με υψηλό εισόδημα φαίνεται να ταξιδεύουν περισσότερο μόνες (Travel Agent Central). Παρ’ όλα αυτά, ένα μεγάλο μέρος των μοναχικών ταξιδιωτών αποτελείται από millennials. Οι γενιές αυτές είναι πολύ εξοικειωμένες με την ψηφιακή τεχνολογία και τα social media, επομένως τους είναι και πολύ χρήσιμα –και απαραίτητα– στα solo ταξίδια τους.
Solo travel: Αναζήτηση και νέες εμπειρίες
«Το πρώτο solo ταξίδι μου ήταν το 2009, όταν ήμουν φοιτήτρια του ευρωπαϊκού προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών Erasmus στην Ισπανία. Προς το τέλος του εξαμήνου, ήθελα να δω περισσότερα μέρη στη χώρα και, καθώς κανείς από την παρέα δεν είχε όρεξη να χαλάσει χρήματα, αποφάσισα να μπω στο “ΚΤΕΛ” και να πάω από τη Βαλένθια προς κάποιες από τις πόλεις της Ανδαλουσίας», λέει η Μαρία Κόφου, travel editor & digital marketeer, γνωστή και ως @travelstoriesfromyworld. Η Μαρία είναι από τις πρώτες travel bloggers στην Ελλάδα. Ξεκίνησε να αφηγείται τις εμπειρίες της από τον κόσμο το μακρινό 2012, στο blog της tstories.gr. Επικεντρώθηκε τελικά στο solo ταξίδι γιατί, όπως ομολογεί, είχε την ανάγκη να δει νέα μέρη που ίσως δεν θα είχε άλλη ευκαιρία να επισκεφθεί. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα συναισθήματα της πρώτης φοράς που ταξίδεψα μόνη: φόβος, άγχος, αγωνία, αλλά και χαρά και αίσθημα ελευθερίας και αδρεναλίνης. Αυτή η επιλογή μου γύρω στα 22 μου σημάδεψε και άλλαξε την πορεία της ζωής μου στο 100%».
Άρα, το solo ταξίδι είναι για όλους; Η ίδια θα προέτρεπε τον καθένα να ταξιδέψει μόνος του, αλλά θεωρεί ότι υπάρχουν και εκείνοι που προτιμούν να μοιράζονται έναν προορισμό με τους δικούς τους ανθρώπους. Το solo ταξίδι συνδέεται με μια γενικότερη εξερεύνηση. «Είναι για αυτούς που θέλουν να δουν καινούρια μέρη, να γνωρίσουν διαφορετικούς πολιτισμούς, να χαθούν στους δρόμους, να δοκιμάσουν νέες γεύσεις και να κάνουν το πρόγραμμά τους χωρίς συμβιβασμούς και γκρίνιες. Όταν ταξιδεύεις μόνος σου, εσύ καθορίζεις το πρόγραμμα, παίρνεις τις αποφάσεις και λύνεις τα προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν. Αν όλα αυτά δεν σε φοβίζουν, αλλά σε εξιτάρουν, τότε, ναι, είσαι έτοιμος να κάνεις το πρώτο σου solo ταξίδι». Οι προβλέψεις για τα ταξίδια το 2024 από το booking.com (Μάρτιος 2024) σημειώνουν σημαντική άνθηση στο solo travel, με ένα 59% να εξετάζει τη δυνατότητα να ταξιδέψει μόνο του. Στην ίδια έκθεση φαίνεται ότι και οι γονείς συμμετέχουν πιο ενεργά στην τάση, με το 58% να σχεδιάζει ταξίδια χωρίς τα παιδιά. Οι άντρες επίσης αρχίζουν να φλερτάρουν με την ιδέα του solo travel, περισσότερο από το γυναικείο φύλο, που κρατούσε χρόνια τα ηνία (63% σε σύγκριση με 54% των γυναικών).
Γιατί οι άνθρωποι ταξιδεύουν µόνοι;
Eφόσον το εύρος της ηλικίας, του φύλου, της οικονομικής κατάστασης, της χώρας προέλευσης και άλλων παραγόντων ποικίλλει, δεν μπορούμε να εστιάσουμε σε ένα συγκεκριμένο λόγο για τον οποίο οι άνθρωποι θα επιδιώξουν να φύγουν μόνοι τους. Με βάση τα ευρήματα μιας έρευνας του solotravelerworld.com για το 2022-2023 μεταξύ γυναικών που ταξιδεύουν μόνες, το 46% ανέφερε ότι η αίσθηση ελευθερίας και ανεξαρτησίας αποτελεί βασικό κίνητρο. Ένα 22% υποστήριξε ότι δεν θέλει να περιμένει μήπως και ανταποκριθεί στην επιθυμία του κάποιος άλλος. Τέλος, το 15% των συμμετεχουσών έθεσε τα μοναχικά ταξίδια ως ένα νευραλγικό παράγοντα για την απόκτηση και την τόνωση της αυτοπεποίθησης.
Τα κίνητρα όμως για να ταξιδέψει κάποιος μόνος δεν τελειώνουν εδώ. Αντίθετα, αυξάνονται και διαφοροποιούνται όσο οι άνθρωποι αποκτούν καινούρια ενδιαφέροντα, διευρύνουν τα ερεθίσματα και τις γνώσεις τους και ψάχνουν βαθύτερα τον εαυτό τους στοχεύοντας στην περαιτέρω εξέλιξη και ανάπτυξή τους. Κάποιοι προτιμούν να ταξιδεύουν χωρίς συντροφιά για να μην τους αποσπά η παρέα την προσοχή και να είναι απόλυτα δοσμένοι στην εμπειρία τους. Άλλοι επιθυμούν να εξερευνήσουν τις τοπικές κοινότητες στον προορισμό τους και να κάνουν νέες παρέες με ταξιδιώτες ή ντόπιους. Οι γονείς, από την άλλη, όπως κατέδειξε το booking.com για το 2024, όταν ταξιδεύουν μόνοι, δίνουν προτεραιότητα στην προσωπική τους ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, ορισμένοι, συνήθως πιο ηλικιωμένοι, μοναχικοί ταξιδιώτες απολαμβάνουν διακοπές μεγάλης διάρκειας σε πολυτελή ξενοδοχεία ή κρουαζιέρες ως μέσο για να βιώσουν κάτι τελείως διαφορετικό σε σχέση με την καθημερινότητά τους. Ειδικότερα, σε μια μελέτη του 2021 η κρουαζιέρα συγκαταλέγεται στις πιο δημοφιλείς επιλογές μεταξύ των solo travelers.
Η Μαρία Κόφου θυμάται και ξεχωρίζει το πρώτο της μεγάλο solo ταξίδι εκτός Ευρώπης με τον Υπερσιβηρικό και τον Υπερμογγολικό Σιδηρόδρομο, ένα ταξίδι ζωής που της έδωσε τη δυνατότητα να βγει εκτός comfort zone και να δουλέψει με τα όριά της. «Πριν από εκείνο το ταξίδι, ήμουν αρκετά υποχόνδρια – και πήγαινα να περάσω τέσσερις ημέρες σε ένα παλιό τρένο, σε μια κουκέτα που θα μοιραζόμουν με τρία άγνωστα άτομα. Ήταν το ταξίδι που με έμαθε πραγματικά να στηρίζομαι μόνο στον εαυτό μου, να έχω εμπιστοσύνη στο ένστικτό μου, να νιώθω πως μπορεί να μιλάω μια διαφορετική γλώσσα από τους συνταξιδιώτες μου, αλλά, όταν υπάρχει καλή διάθεση, θα βρίσκω πάντα τον τρόπο να συνεννοούμαι. Κάπου στη μέση της μογγολικής στέπας, είχα χρόνο να δω ξεκάθαρα τι ήθελα από τη ζωή μου, πόσο μισούσα την παλιά μου δουλειά, πόσο ανάγκη είχα να ταξιδεύω από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου επιθυμώ και όχι από ένα γραφείο και ότι έπρεπε να αποχωριστούμε με κάποιους ανθρώπους για να δημιουργηθεί χώρος για νέα πρόσωπα και νέες εμπειρίες».
Και τι κάνω ως solo traveler σε έναν προορισμό;
Ας ξεκινήσουμε από το ότι μπορείτε να επιλέξετε ένα ταξίδι που βρίσκεται καιρό στην bucket list σας χωρίς να ρωτήσετε αν αρέσει στην παρέα προκειμένου να το πραγματοποιήσετε. Οραματιστείτε το όπως ακριβώς το φαντάζεστε. Και η ευελιξία δεν σταματά εκεί. Έχετε όλο το χρόνο δικό σας για να αποφασίσετε πώς θα ξοδέψετε τις ημέρες του ταξιδιού σας. Από κορυφαία αξιοθέατα που τους κεντρίζουν το ενδιαφέρον, γαστρονομικές εμπειρίες, γευσιγνωσίες, βόλτα με ντόπιους, εναλλακτικές εκδρομές και εξερεύνηση των μονοπατιών και της φύσης μέχρι απόλυτη χαλάρωση σε spa για μασάζ, θεραπείες, meditations και yoga classes, οι solo travelers είναι ανεξάρτητοι και συνήθως πιο ανοιχτοί στις προκλήσεις και τις ευχάριστες εκπλήξεις που μπορεί να προκύψουν. Ακόμα και οι δυσκολίες που ενδέχεται να συναντήσετε είναι η ευκαιρία σας να αναπτύξετε ή να ξεθάψετε επιπρόσθετες ικανότητες και ευρηματικότητα –πόσο μάλλον ψυχραιμία!– για να τις επιλύσετε.
Στο solo ταξίδι μπορεί να παρουσιαστούν θέματα που δεν έχετε προβλέψει, ακόμα κι αν έχετε οργανωθεί πολύ καλά. Η travel blogger που έχει ταξιδέψει σε πάνω από εβδομήντα χώρες, σαράντα εκ των οποίων solo, μας διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχουν «επικίνδυνοι προορισμοί». Αναποδιές συμβαίνουν παντού. Δίνει όμως τεράστια σημασία στην υπευθυνότητα του ταξιδιώτη. «Όταν ταξιδεύεις μόνος, πρέπει να είσαι πάντα alert. Δεν μπορείς να αφήνεις, π.χ., τα πράγματά σου χωρίς να τα ελέγχεις ή να μιλάς στο κινητό χωρίς να έχεις αίσθηση του τι γίνεται γύρω σου. Είναι σημαντικό, προτού επιλέξεις έναν προορισμό, να έχεις διαβάσει για την ιστορία και το πολίτευμά του. Να είσαι πληροφορημένος για τις περιοχές και τις συνήθειες ενός λαού. Θεωρώ πως δεν υπάρχουν επικίνδυνοι προορισμοί, αλλά επικίνδυνοι άνθρωποι. Συνεπώς, κάθε τόπος είναι ασφαλής, αρκεί να έχεις ενημερωθεί καλά προτού τον επισκεφθείς. Σε κάθε περίπτωση, η ψυχραιμία είναι ο καλύτερος συνταξιδιώτης. Και να θυμάστε ότι πάντα θα βρεθεί κάποιος να σας βοηθήσει».
Μια επιλογή με άπειρες δυνατότητες
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα έχετε την ανάγκη να οργανώσετε ένα ταξίδι για εξερεύνηση ή χαλάρωση, δεν χρειάζεται να εξουθενώσετε το μυαλό σας σκεπτόμενοι πιθανούς διαθέσιμους συνοδοιπόρους. Κάθε άρνηση θα σας ανατροφοδοτήσει με μπόλικη απογοήτευση ρίχνοντας την αυτοπεποίθηση και το ηθικό σας. Ο πρώτος και καλύτερος σύντροφος θα είναι πάντα ο εαυτός σας. Αποφασίστε αν επιθυμείτε κάποιο retreat ή τις γοητευτικές αντιθέσεις μιας νέας πόλης. Συλλέξτε πληροφορίες, πακετάρετε και φύγατε.
Τα solo ταξίδια είναι ένας καλός δρόμος προς την αυτογνωσία και την ανάπτυξη. Θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε φόβους και, φυσικά, να ανανεωθείτε. Μπορεί να βρείτε καλή συντροφιά κατά τη διάρκειά τους ή, αν συνεχίσετε μόνοι, να επιστρέψετε στις παρέες σας με ενθουσιασμό και νέα οπτική. Πολλές φορές χρειάζεται να απομακρυνθούμε από καταστάσεις και ανθρώπους για να τα δούμε όλα με φρέσκια ματιά. Ας είναι το solo travel η αφορμή και ένα όμορφο δώρο αυτοφροντίδας.
Συμβουλές από τη Μαρία Κόφου
- Εκτυπώστε και σκανάρετε τα προσωπικά σας έγγραφα ώστε, σε περίπτωση απώλειας, να μπορείτε να αποδείξετε την ταυτότητά σας.
- Αναζητήστε την ελληνική πρεσβεία ή το προξενείο της πόλης.
- Μάθετε τα νούμερα άμεσης ανάγκης.
- Εντοπίστε το πλησιέστερο νοσοκομείο.
- Εξασφαλίστε ταξιδιωτική ασφάλιση.
- Αγοράστε eSIM ή τοπική κάρτα ώστε να έχετε πάντα internet.
- Βρείτε τις πιο ασφαλείς γειτονιές για διαμονή.
- Ενημερώστε τουλάχιστον ένα δικό σας άτομο για το πρόγραμμα του ταξιδιού και πού θα διαμείνετε.
- Μην υπερεκτιμάτε τις δυνάμεις σας.
- Βοηθήστε όποιον είναι επίσης μόνος.
- Ξεκινήστε πρώτοι τη συζήτηση σε ένα χώρο.
Δημοφιλέστεροι προορισμοί για αρχάριους:
Ξεκινήστε από την Ελλάδα. Για προορισμούς εκτός χώρας, επιλέξτε Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Αυστρία, Ελβετία, Φινλανδία, Σουηδία και Δανία. Εκτός Ευρώπης, τολμήστε Κόστα Ρίκα, Μογγολία, Νότια Κορέα.