Νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology υπογραμμίζει την ανάγκη έναρξης πρόληψης και θεραπείας της χρόνιας φλεγμονής στην πρώιμη ενήλικη ζωή για να αποτραπεί η γνωστική έκπτωση αργότερα. Τι ακριβώς όμως σημαίνει αυτό και τι μας προτείνει η μελέτη;
Όταν τραυματιζόμαστε ή αρρωσταίνουμε, το σώμα ενεργοποιεί έναν… στρατό από φλεγμονώδεις ενώσεις για να αρχίσει να θεραπεύει την πληγή ή την ασθένεια. Αυτό ονομάζεται οξεία φλεγμονή και είναι απαραίτητο μέρος της διαδικασίας επούλωσης.
Αλλά υπάρχει ένας άλλος τύπος φλεγμονής που επιτίθεται σε υγιείς ιστούς στο σώμα. Η χρόνια φλεγμονή εμφανίζεται λόγω παραγόντων όπως το μακροχρόνιο στρες, η έλλειψη ποιοτικού ύπνου, το κάπνισμα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η παχυσαρκία. Αυτός είναι ο τύπος φλεγμονής που ευθύνεται για πολλά προβλήματα υγείας, όπως η αρθρίτιδα, οι καρδιακές παθήσεις, ο καρκίνος και ο διαβήτης.
Η χρόνια φλεγμονή συνδέεται επίσης με την άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η έρευνα
Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο χρησιμοποίησαν δεδομένα από τη μελέτη CARDIA, μια μακροχρόνια μελέτη με στόχο τον εντοπισμό παραγόντων στη νεαρή ενήλικη ζωή που οδηγούν σε καρδιακές παθήσεις μακροπρόθεσμα. Στην έρευνα συμμετείχαν 2.364 άτομα, περίπου το 55% από αυτά, γυναίκες. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 18 έως 30 ετών στην αρχή της μελέτης.
Συλλέχθηκαν δημογραφικές πληροφορίες καθώς και άλλες μεταβλητές όπως το ιστορικό κατάθλιψης, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν επίσης στο έβδομο έτος της μελέτης για ένα γονίδιο που θέτει τους ανθρώπους σε υψηλότερο κίνδυνο για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων 18 ετών της μελέτης, οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν τέσσερις φορές με διαφορά πολλών ετών μέσω αιμοληψίας για τον δείκτη φλεγμονώδους C-αντιδρώσας πρωτεΐνης. Η CRP είναι μια ένδειξη του επιπέδου φλεγμονής στο σώμα. Οι συμμετέχοντες έκαναν επίσης πολλά γνωστικά τεστ πέντε χρόνια μετά την τελευταία εξέταση αίματος CRP. Όλα αυτά έγιναν για να καθοριστεί εάν υπήρχε σχέση μεταξύ των επιπέδων φλεγμονής κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή και των γνωστικών ικανοτήτων αργότερα.
Με βάση τα αποτελέσματα της εξέτασης αίματος, οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε μία από τις τρεις ομάδες: χαμηλότερη σταθερή CRP, μέτρια/αυξανόμενη CRP ή σταθερά υψηλότερη CRP. Από τους 2.364 συμμετέχοντες, το 39% είχε σταθερά υψηλότερα επίπεδα CRP, το 16% είχε μέτρια/αυξανόμενη και το 45% είχε χαμηλότερη σταθερή CRP.
Οι ερευνητές στη συνέχεια συνέκριναν τα επίπεδα φλεγμονής κάθε συμμετέχοντα με τα αποτελέσματα των γνωστικών τεστ για να δουν εάν υπήρχε σύνδεση μεταξύ των επιπέδων της φλεγμονής και των διαφόρων παραγόντων της γνωστικής λειτουργίας.
Τι έδειξε η έρευνα και τι σημαίνουν πρακτικά τα ευρήματα
Εν ολίγοις, οι συμμετέχοντες με υψηλότερα επίπεδα φλεγμονής, συμπεριλαμβανομένης της μέτριας/αυξανόμενης φλεγμονής, κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή είχαν υψηλότερες πιθανότητες κακής γνωστικής λειτουργίας στη μέση ηλικία.
Συγκεκριμένα, όσοι είχαν μέτρια/αυξανόμενη CRP και σταθερά υψηλότερη CRP είχαν πάνω από διπλάσιες πιθανότητες κακής απόδοσης στην ταχύτητα επεξεργασίας σε σύγκριση με την ομάδα χαμηλότερης σταθερής CRP. Η ταχύτητα επεξεργασίας είναι το πόσο γρήγορα ο εγκέφαλος μπορεί να λάβει, να κατανοήσει και να ανταποκριθεί σε πληροφορίες. Οι πιθανότητες ήταν περίπου οι ίδιες για την εκτελεστική λειτουργία – γνωστικές δεξιότητες υψηλότερου επιπέδου που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και τον συντονισμό άλλων γνωστικών ικανοτήτων και συμπεριφορών.
«Γνωρίζουμε από μακροχρόνιες μελέτες ότι οι εγκεφαλικές αλλαγές που οδηγούν στη νόσο Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες για να αναπτυχθούν», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Άμπερ Μπαχόρικ σε δελτίο τύπου.
«Θέλαμε να δούμε αν οι συνήθειες του τρόπου ζωής στην πρώιμη ενήλικη ζωή μπορεί να παίξουν ρόλο στις γνωστικές δεξιότητες στη μέση ηλικία, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα άνοιας στη μετέπειτα ζωή. Αυτή η έρευνα τονίζει την ανάγκη για πρόληψη. Γνωρίζουμε ότι ορισμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής επηρεάζουν τη φλεγμονή, επομένως είναι σημαντικό να εστιάσετε σε συμπεριφορές τρόπου ζωής που μπορείτε να αλλάξετε – λιγότερο στρες, καλός ύπνος, τακτική σωματική δραστηριότητα και ισορροπημένη διατροφή», συνέχισε η ίδια.
Η γενετική παίζει ρόλο στις φλεγμονές και τις εγκεφαλικές διαταραχές, όμως εξίσου σημαντικός είναι ο τρόπος ζωής. Εάν καπνίζετε, αναζητήστε υποστήριξη για να το κόψετε. Εάν πίνετε αλκοόλ, βεβαιωθείτε ότι η κατανάλωση αφορά περιορισμένες ποσότητες. Κινηθείτε πιο συχνά, αντιμετωπίστε τους στρεσογόνους παράγοντες, κλείστε τις συσκευές για να έχετε πιο ποιοτικό ύπνο και αρχίστε να ενσωματώνετε περισσότερα αντιφλεγμονώδη τρόφιμα στη διατροφή σας, προτρέπουν οι ειδικοί.
