Η άσκηση έχει ως γνωστόν πολλαπλά οφέλη για την υγεία και οι ερευνητές έχουν ανά περιόδους επικεντρωθεί στο πώς επηρεάζεται από αυτήν και ο εγκέφαλος, ιδιαίτερα των ηλικιωμένων. Στα πλαίσια αυτής της διερεύνησης, πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Aging and Disease εξέτασε τρία επίπεδα άσκησης μεταξύ υγιών ηλικιωμένων ατόμων και πώς αυτές επηρέασαν τη λειτουργία του ιππόκαμπου, μιας περιοχής του εγκεφάλου που είναι κρίσιμη για την εδραίωση της μνήμης.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες σε διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT) είδαν βελτίωση στη λειτουργία του ιππόκαμπου. Αποκάλυψαν επίσης ότι η βελτίωση ήταν εμφανής ακόμα και έως πέντε χρόνια μετά την έναρξη της μελέτης.
Πώς η γήρανση συνδέεται με τον κίνδυνο άνοιας
Καθώς μεγαλώνουμε, συμβαίνουν ορισμένες αλλαγές στον εγκέφαλο οι οποίες καθιστούν ορισμένες λειτουργίες, όπως η προσοχή, ελαφρώς πιο δύσκολες. Μπορεί επίσης να χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να μάθουμε νέες δεξιότητες.
Οι ηλικιωμένοι διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο για άνοια, καθιστώντας τα προληπτικά μέτρα και τις παρεμβάσεις ακόμη πιο κρίσιμες σε αυτή τη δημογραφική ηλικία. Οι ερευνητές της εν λόγω μελέτης σημειώνουν ότι η ηλικία μπορεί να επηρεάσει τον ιππόκαμπο που βοηθά, πέραν της επεξεργασίας της μνήμης, στη λήψη αποφάσεων και στη μετατροπή των βραχυπρόθεσμων αναμνήσεων σε μακροπρόθεσμες. Η νόσος Αλτσχάιμερ, ο πιο κοινός τύπος άνοιας, επηρεάζει επίσης τον ιππόκαμπο.
Έτσι, η εξέταση του τρόπου με τον οποίο τέτοιου είδους παρεμβάσεις επηρεάζουν αυτήν την περιοχή του εγκεφάλου θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά επωφελής για την αντιμετώπιση της γνωστικής έκπτωσης και πιθανώς την πρόληψη της άνοιας.
Εγκέφαλος και άσκηση- Η μελέτη
Η έρευνα περιελάμβανε 194 συμμετέχοντες μεταξύ 65 και 85 ετών. Αποκλείστηκαν συμμετέχοντες που είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλικό τραύμα ή εγχείρηση εγκεφάλου ή καρδιάς και οποιοσδήποτε ήταν σε υψηλό κίνδυνο να παρουσιάσει καρδιακό επεισόδιο όπως καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες για να υποβληθούν σε διαφορετικά επίπεδα έντασης άσκησης:
- Προπόνηση χαμηλής έντασης, η οποία περιελάμβανε δραστηριότητες όπως διατάσεις και ασκήσεις ισορροπίας.
- Μέτριας έντασης προπόνηση, όπως το περπάτημα.
- Προπόνηση υψηλής έντασης, η οποία περιελάμβανε διαστήματα άθλησης σε διάδρομο με σημαντική αύξηση στον καρδιακό ρυθμό σε σύγκριση με την ομάδα που προπονούνταν σε μέτρια ένταση. Η ομάδα προπόνησης υψηλής έντασης συνδύασε περαιτέρω αερόβια και αναερόβια άσκηση.
Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες υπεβλήθησαν σε μια σειρά από τεστ για να εξεταστεί η λειτουργία του ιππόκαμπου. Συλλέχθηκαν επίσης δείγματα αίματος και οι ερευνητές διεξήγαγαν γνωστικά τεστ κάθε μήνα κατά τη διάρκεια της μελέτης και παρακολουθούσαν τους συμμετέχοντες κάθε έξι μήνες στη συνέχεια για έως και πέντε χρόνια.
Πώς η ένταση της άσκησης βοηθά στη βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η ομάδα διαλειμματικής προπόνησης υψηλής έντασης παρουσίασε βελτίωση στην εξαρτώμενη από τον ιππόκαμπο χωρική μάθηση. Αυτή η βελτίωση διατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της πενταετούς παρακολούθησης. Φάνηκε επίσης να μην σχετίζεται με άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Αποκαλύφθηκε επίσης ότι η ομάδα διαλειμματικής προπόνησης υψηλής έντασης είχε σταθερό όγκο ιππόκαμπου στη δεξιά πλευρά, ενώ οι άλλες ομάδες παρουσίασαν μείωση σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου.
Οι ερευνητές βρήκαν επιπλέον ότι οι δομές άλλων περιοχών του εγκεφάλου ήταν σε καλύτερη κατάσταση στις ομάδες υψηλής και μέτριας έντασης άσκησης από ό,τι στην ομάδα χαμηλής έντασης. Παρατηρήθηκε τέλος «βελτιωμένη λειτουργική συνδεσιμότητα μεταξύ πολλαπλών νευρωνικών δικτύων» στην ομάδα διαλειμματικής προπόνησης υψηλής έντασης και αλλαγές σε ορισμένους βιοδείκτες που συσχετίστηκαν με βελτιωμένη μάθηση.
Ο διευθυντής του προγράμματος FitBrain στο Pacific Neuroscience Institute στη Σάντα Μόνικα, Ράιαν Γκλέιτ, δήλωσε:
«Η μελέτη δείχνει ότι η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT) μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη μάθηση σε υγιείς ηλικιωμένους ενήλικες. Αν και είναι πολλά υποσχόμενα, τα αποτελέσματα θα πρέπει να ερμηνεύονται προσεκτικά λόγω της πιθανής μεταβλητότητας στις ατομικές αποκρίσεις στην άσκηση και στον συγκεκριμένο πληθυσμό της μελέτης. Εάν επιβεβαιωθούν από περαιτέρω έρευνα, αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε στοχευμένες παρεμβάσεις για την προστασία της γνωστικής υγεία σε ηλικιωμένους, προωθώντας το HIIT ως μια μη φαρμακολογική στρατηγική για τον μετριασμό της γνωστικής έκπτωσης που σχετίζεται με την ηλικία».
