Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι η άνοια είναι αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι, και μάλιστα πολλές περιπτώσεις άνοιας, περίπου 40%, έχει υπολογιστεί ότι θα μπορούσαν να αποφευχθούν, ή τουλάχιστον να εμφανιστούν αργότερα, μέσα από μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας.
Το “προσέχουμε για να έχουμε” λοιπόν ισχύει και στην περίπτωση μας, και η πρόληψη δεν μπορεί να ξεκινήσει από πολύ νωρίς. Υπάρχουν πλέον 12 γνωστοί τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας. Εστιάζοντας σε αυτούς τους παράγοντες και λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα νωρίς αλλά και για όλη τη διάρκεια της ζωής μας, μπορούμε να “θωρακίσουμε” την υγεία του εγκεφάλου μας και τη συνολική μας ευεξία αλλά και να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή.
Οι αλλαγές αυτές μπορούν να ενταχθούν στην ζωή όλων μας, ακόμη και όσων ανήκουν στη Gen Z, έτσι ώστε να φροντίσουμε την υγεία του εγκεφάλου μας.
6 δράσεις που καταπολεμούν την άνοια
Καλή διατροφή
Η καλή διατροφή είναι απαραίτητη για πολλούς λόγους. Αν και ο εγκέφαλος μας αποτελεί το 2% του συνολικού σωματικού μας βάρους, καταναλώνει περίπου το 20% της ημερήσιας παροχής ενέργειας. Αυτό κάνει την καλή διατροφή κρίσιμη για την καλή υγεία του εγκεφάλου μας.
Επίσης μια καλή διατροφή μας βοηθάει να διατηρήσουμε ένα υγιές βάρος, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και μπορεί επίσης να αποτρέψει την υπέρταση, τα οποία έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση άνοιας.
Τι περιλαμβάνει όμως μια καλή για τον εγκέφαλο διατροφή; Η Μεσογειακή διατροφή είναι εξαιρετική για την υγεία του εγκεφάλου, καθώς πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι συνδέεται με καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία και χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας. Πρόσθεσε λοιπόν στη διατροφή σου τρόφιμα όπως δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπόυς, όσπρια, ψάρια και προσπάθησε να περιορίσεις την πρόσληψη ζάχαρης και τα τηγανητά τρόφιμα.
Επαρκής ενυδάτωση
Οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι κατά 60% από νερό. Η αφυδάτωση επηρεάζει τη σωματική μας και την εγκεφαλική μας λειτουργία με πολλούς τρόπους, ένας από τους οποίους είναι το αίσθημα κόπωσης το οποίο εμποδίζει την εγκεφαλική λειτουργία.
Η αφυδάτωση επηρεάζει επίσης τη μνήμη, την προσοχή, τη συγκέντρωση και το χρόνο αντίδρασης. Η καλή ενυδάτωση υποστηρίζει τη βέλτιστη απόδοση του εγκεφάλου μας και μας βοηθά να αποτρέψουμε την απότομη μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας, μειώνοντας τις πιθανότητες να εμφανίσουμε άνοια.
Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ
Σύμφωνα με έρευνες η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ είναι συνδεδεμένη με την εμφάνιση άνοιας. Το αλκοόλ δεν επηρεάζει μόνο την λειτουργία του εγκεφάλου, αλλά φαίνεται να αλλάζει επίσης και την δομή του. Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να συνδέεται με απώλεια των νευρώνων των κυττάρων που στέλνουν σήματα μέσω του εγκεφάλου, με την μείωση της λευκής ουσίας αλλά και με την απώλεια όγκου. Όλες αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν δυσμενώς την καλή λειτουργία του εγκεφάλου.
Άσκηση
Η άσκηση έχει μια πληθώρα πλεονεκτημάτων για τον εγκέφαλο. Αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος προς αυτόν, υποστηρίζοντας την εύρυθμη λειτουργία του ενώ μειώνει τη φλεγμονή και ενισχύει παράλληλα την δραστηριότητά του. Όλες αυτές οι αλλαγές είναι ευεργετικές για την μακροχρόνια υγεία του εγκεφάλου και μας προστατεύουν από την νοητική εξασθένιση.
Στόχος σου θα πρέπει να είναι περίπου 150 λεπτά ήπιας φυσικής δραστηριότητας την εβδομάδα ή 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας, ή ένας συνδυασμός και των δύο. Αν ωστόσο δεν έχεις αρκετό χρόνο, έρευνες αναφέρουν ότι ακόμη και 7.500 βήματα την ημέρα είναι αρκετά για να βελτιώσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα.
Κοινωνικοποιήσου
Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά έχουν συνδεθεί με κατάθλιψη και μειωμένη εγκεφαλική λειτουργία.
Ωστόσο έρευνες έχουν συνδέσει την εβδομαδιαία κοινωνικοποίηση με την πιο αργή μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και ως αποτελέσματος της άνοιας. Η κοινωνικοποίηση διεγείρει την προσοχή και τη μνήμη μας και ενισχύει τα δίκτυα του εγκεφάλου μας.
Συνεχής μάθηση
Ακόμη και αν έχουν περάσει χρόνια που έχεις τελειώσει το σχολείο αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσεις να μαθαίνεις νέα πράγματα. Η μάθηση νέων δεξιοτήτων έχει προστατευτικά οφέλη για τον εγκέφαλο με έρευνες να αναφέρουν ότι οι άνθρωποι που συνεχίζουν να μαθαίνουν καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής τους έχουν 7% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια.
Μερικές από τις καλύτερες δραστηριότητες που μπορείς να κάνεις για να “θωρακίσεις” τον εγκέφαλό σου είναι να μάθεις μια νέα γλώσσα, να δοκιμάσεις ένα νέο άθλημα ή μουσικό όργανο αλλά και να λύνεις παζλ!
