Το βλεφάρισμα των ματιών αποτελεί μια καθημερινή και συχνή κίνησή που κάνουμε ασυναίσθητα. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ που βοηθάει αυτή η αυτοματοποιημένη διαδικασία του οργανισμού μας; Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας για τη λίπανσή τους.
Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ, όμως, αποκάλυψαν έναν ακόμα εντυπωσιακό ρόλο του βλεφαρίσματος. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης τους, το ανοιγοκλείσιμο των ματιών βοηθά τον εγκέφαλο να επεξεργαστεί οπτικές πληροφορίες πιο αποτελεσματικά. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, φωτίζοντας καλύτερα τα οφέλη του βλεφαρίσματος στην οπτική αντίληψη.
Λόγω του βλεφαρίσματος το 3 έως 8% των ωρών που είμαστε ξύπνιοι παραμένουμε με κλειστά τα μάτια. Εφόσον, όμως, όταν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια παρεμποδίζεται η όρασή μας, γιατί είναι προγραμματισμένο να συμβαίνει τόσο συχνά; Σίγουρα, η διατήρηση της υγρασίας των ματιών και η πρόληψη της ξηρότητας προϋποθέτουν την υγεία της όρασής μας. Ωστόσο, η συχνότητα της κίνησης εξυπηρετεί και πρόσθετες λειτουργίες πέρα από τη λίπανση.
Τα δεδομένα της μελέτης
Στη μελέτη συμμετείχαν δώδεκα γυναίκες και άνδρες με μέση ηλικία 22 ετών και φυσιολογική όραση. Οι συμμετέχοντες δεν γνώριζαν για τους στόχους, ενώ παρακολουθούνταν σε ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον με προηγμένη τεχνολογία.
Όλοι κλήθηκαν να δουν οπτικά ερεθίσματα που αποτελούνταν από μοτίβα πλεγμάτων όπου γινόταν εναλλαγή γραμμών σε διαφορετικές συχνότητες με λιγότερες ή περισσότερες λεπτομέρειες. Τα μοτίβα προβάλλονταν σε οθόνη υψηλής ανάλυσης και οι συμμετέχοντες έπρεπε να προσδιορίσουν εάν τα πλέγματα είχαν κλίση προς τα δεξιά ή προς τ’ αριστερά.
Ο πειραματικός σχεδιασμός προϋπέθετε δύο βασικές συνθήκες. Η πρώτη συνθήκη «Stimulus-Blink» καλούσε τους συμμετέχοντες να ανοιγοκλείσουν τα μάτια τους κατά την έκθεσή τους στο οπτικό ερέθισμα. Η δεύτερη συνθήκη «No-Stimulus-Blink» τους ζητούσε να ανοιγοκλείσουν τα μάτια τους πριν εμφανιστεί το ερέθισμα. Με εξειδικευμένη τεχνολογία οι ερευνητές διασφάλισαν ότι οι κινήσεις των ματιών καταγράφηκαν με ακρίβεια. Κάθε πειραματική συνεδρία αποτελούνταν από πολλαπλές δοκιμές και τα δεδομένα συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν για να συγκριθεί η απόδοση μεταξύ των δύο συνθηκών.
Τι αποκαλύπτουν τα αποτελέσματα
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι όταν οι συμμετέχοντες ανοιγόκλεισαν τα μάτια κατά τη διάρκεια της παρουσίαση του οπτικού ερεθίσματος, η απόδοσή τους στον εντοπισμό της κλίσης του πλέγματος βελτιώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με τη συνθήκη του βλεφαρίσματος πριν εμφανιστεί το ερέθισμα.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτή η βελτίωση οφειλόταν στις αλλαγές φωτεινότητας του οπτικού ερεθίσματος που προκαλούνται όταν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας. Οι αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτή τη φωτεινότητα, λοιπόν, φαίνεται ότι συμβάλλουν στην επαναφορά των οπτικών πληροφοριών που εισέρχονται στο μάτι, βοηθώντας έτσι τον εγκέφαλο να επεξεργαστεί την είσοδο της οπτικής πληροφορίας πιο αποτελεσματικά.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το λεγόμενο βλεφάρισμα ενισχύει την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται οπτικές πληροφορίες με τη βοήθεια των αλλαγών που συμβαίνουν στη φωτεινότητα κατά την κίνηση. Φανταστείτε πόσο έχει εξελιχθεί το οπτικό μας σύστημα για να επεξεργάζεται προς όφελός του αυτές τις μικρές αλλαγές στην όρασή μας.
