Σχεδόν όλοι είδαμε και διαβάσαμε για την απόπειρα δολοφονίας κατά του πρώην προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και νυν υποψήφιου Ντόναλντ Τραμπ. Παρότι ο ίδιος σώθηκε για λίγα χιλιοστά της τύχης, με τη σφαίρα να περνάει ξυστά από το αυτί του, ένας άλλος άνδρας σκοτώθηκε και ακόμη δύο νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.

Υπάρχουν πολλές εικασίες σχετικά με το ρόλο που θα διαδραματίσει το συμβάν στις επερχόμενες εκλογές, ωστόσο έχετε αναρωτηθεί πώς αυτό το περιστατικό μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία των επιζώντων, των παρευρισκόμενων στο χώρο της προεκλογικής συγκέντρωσης και όσων παρακολούθησαν τις εικόνες που έκαναν τον γύρο του κόσμου;

Πολλοί φαίνεται να υποθέτουν ότι επειδή ο Τραμπ γλίτωσε με ελαφρούς τραυματισμούς θα επιστρέψει στην κανονικότητα, Όμως είναι σημαντικό να εξεταστούν τυχόν τραύματα που δεν μπορούμε να δούμε με τα μάτια μας.

Ο Τραμπ είναι ένας από τους δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς που νοσηλεύονται για μη θανατηφόρα τραύματα από πυροβολισμούς κάθε χρόνο. Επιπλέον, υπάρχουν άνθρωποι σε εμπόλεμες ζώνες που βιώνουν αυτήν την πραγματικότητα στην καθημερινότητά τους.

Τέτοιες εμπειρίες μπορούν να διαλύσουν την αντίληψη ενός ατόμου ότι ζει σε έναν ασφαλή, κατανοητό και ελεγχόμενο κόσμο, αφήνοντάς τον να αισθάνεται ανάξιος, απροστάτευτος και αβέβαιος.

Μπορεί η ένοπλη βία να «πυροδοτήσει» το μετατραυματικό στρες

Οι επιζώντες της ένοπλης βίας έχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους και διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD). Το PTSD είναι μια σειρά αντιδράσεων που μπορεί να εκδηλωθούν σε άτομα που έχουν βιώσει ή ήταν μάρτυρες ενός τραυματικού γεγονότος το οποίο απειλεί την ζωή ή την ασφάλειά τους (ή την ζωή και την ασφάλεια άλλων γύρω τους).

Σχεδόν όλοι όσοι βιώνουν ένα τραυματικό γεγονός έχουν μετατραυματικές αντιδράσεις. Για ορισμένα άτομα, ωστόσο, αυτές οι αντιδράσεις δεν υποχωρούν εντός μερικών ημερών ή εβδομάδων, αλλά συνεχίζονται και αναστατώνουν τις ζωές τους.

Ένα άτομο με PTSD μπορεί να αναβιώνει το τραυματικό γεγονός μέσω ανεπιθύμητων και επαναλαμβανόμενων αναμνήσεων και αναδρομών στο παρελθόν ή ενδέχεται να βλέπει «ζωντανούς» εφιάλτες. Μπορεί, επίσης, κάθε φορά που ανακαλεί το γεγονός να έχει έντονες συναισθηματικές ή σωματικές αντιδράσεις (π.χ. ιδρώτα, ταχυπαλμία ή πανικό).

Επιπλέον, μπορεί να αποφεύγει σκέψεις, συναισθήματα, άτομα, τοποθεσίες, δραστηριότητες ή καταστάσεις που θυμίζουν το τραύμα.

Είναι πιθανό να έχει αυξημένο το αίσθημα του θυμού, του φόβου, της ενοχής ή να αναπτύσσει πεποιθήσεις που δεν είχε προηγουμένως, όπως «ο κόσμος είναι επικίνδυνος».

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα του PTSD είναι η υπερδιέγερση ή «υπερευαισθησία» που υποδηλώνεται από δυσκολίες στον ύπνο, ευερεθιστότητα, έλλειψη συγκέντρωσης και συνεχή εγρήγορση για πιθανού κινδύνους.

Το PTSD ενδέχεται, επίσης, να συνδέεται με το φαινόμενο «disassociation», δηλαδή μια αποστασιοποίηση από το γεγονός, που μπορεί να περιγράφεται ως:

  • «Ήταν σαν να μην ήμουν καν εκεί».
  • «Ο χρόνος σταμάτησε».
  • «Αισθάνθηκα σαν να έβλεπα από ψηλά τα πράγματα να συμβαίνουν».

Ένα άτομο που έχει βιώσει ένα τραυματικό γεγονός πρέπει να ζητήσει την βοήθεια επαγγελματία εάν δεν αισθάνεται ότι αρχίζει να γίνεται καλύτερα μετά από δύο εβδομάδες.

Η βία μας επηρεάζει ακόμη και μέσα από τις οθόνες

Οι ειδήσεις «τρέχουν» με ρυθμό που πολλές φορές είναι αδύνατο να διαχειριστούμε. Πολιτικές αναταραχές, μία παγκόσμια πανδημία, η αύξηση της βίας, όλα είναι γεγονότα που μας αφορούν.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μπράιαν ΜακΛάφλιν του Κολλεγίου Μέσων Ενημέρωσης και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Τέξας Texas Tech, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Health Communication, μελέτησαν δειγματοληπτικά το φαινόμενο του λεγόμενου «εθισμού στις ειδήσεις» σε 1.100 ενήλικες και είδαν ότι όσοι «τσεκάρουν» κάθε λίγο και λιγάκι αν υπάρχει κάποια νέα είδηση, είναι πιθανότερο να πάσχουν από στρες, άγχος και από άλλα σωματικά προβλήματα υγείας.

Το πώς αντιδρούμε στις ειδήσεις εξαρτάται, σε κάποιο βαθμό, από το είδος της είδησης. Σύμφωνα με μελέτες, οι ειδήσεις που καλύπτουν θέματα όπως η πολιτική, η οικονομία, οι διεθνείς συγκρούσεις και τα κοινωνικά ζητήματα μπορούν να χαρακτηριστούν ως «σκληρές» ενώ ειδήσεις που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό, την ψυχαγωγία, τον τρόπο ζωής των διασημοτήτων, ως «ήπιες». Τα «σκληρά» νέα είναι αυτά που ενδέχεται να οδηγήσουν σε συναισθηματικές αντιδράσεις.

Για παράδειγμα, οι ειδήσεις από τη Μέση Ανατολή μπορεί να προκαλέσουν έντονο άγχος και φόβο, ακόμη και από χιλιάδες μίλια μακριά.

Γινόμαστε καθημερινά «μάρτυρες» βίαιων γεγονότων, που μπορεί να προκαλέσουν ανησυχητικές σκέψεις, άβολα συναισθήματα, ακόμα και σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλο ή πόνο στο στομάχι, ακόμα και όταν διαμεσολαβούνται από την εφημερίδα, την τηλεόραση ή την οθόνη του κινητού.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, όταν αντιλαμβανόμαστε κάτι στενάχωρο και «απειλητικό», τα επίπεδα των ορμονών του στρες, της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης, αυξάνονται. Όταν βρισκόμαστε επομένως συνεχώς εκτεθειμένοι σε κακές ειδήσεις, ο φυσιολογικός αυτός μηχανισμός του οργανισμού μας ενεργοποιείται με αποτέλεσμα να κινδυνεύουμε από προβλήματα ψυχικής υγείας.