Η άνοια είναι ένας γενικός όρος για ασθένειες που επηρεάζουν τις ικανότητες ενός ατόμου να θυμάται, να σκέφτεται και να επικοινωνεί. Επί του παρόντος, ο πιο κοινός τύπος άνοιας είναι η νόσος Αλτσχάιμερ.
Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για οποιοδήποτε είδος άνοιας, η έγκαιρη διάγνωση βοηθά τους γιατρούς να αξιοποιήσουν τα φάρμακα και άλλες διαθέσιμες επιλογές για να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Murdoch στη Δυτική Αυστραλία, ανέπτυξαν ένα νέο τεστ όπου οι άνθρωποι αναφέρουν μόνοι τους τις ανησυχίες τους σε έξι διαφορετικούς γνωστικούς τομείς – όπως η μνήμη, η συγκέντρωση και η γλώσσα – για να βοηθήσουν στον προσδιορισμό του κινδύνου εμφάνισης άνοιας ενός ατόμου.
«Οι τρέχουσες μέθοδοι έγκαιρης ανίχνευσης ή προσυμπτωματικού ελέγχου εκείνων που διατρέχουν κίνδυνο άνοιας είναι δαπανηρές, δεν είναι διαθέσιμες στα περισσότερα μέρη και ενέχουν ορισμένους κινδύνους», υπογράμμισαν οι επιστήμονες.
Για να αναπτύξουν αυτό το νέο τεστ ελέγχου που ονομάζεται McCusker Subjective Cognitive Impairment Inventory (McSCI), η ομάδα επικεντρώθηκε στη μέτρηση της υποκειμενικής γνωστικής έκπτωσης ενός ατόμου. Η υποκειμενική γνωστική έκπτωση είναι όταν ένα άτομο αναφέρει επιδείνωση των εγκεφαλικών λειτουργιών όπως απώλεια μνήμης, σύγχυση κτλ. «Η υποκειμενική γνωστική έκπτωση αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας κατά περίπου δύο φορές», εξήγησαν οι ερευνητές.
«Ήμασταν σίγουροι στην αρχή ότι το McSCI θα ήταν ένα εξαιρετικό εργαλείο, αλλά πήγε πολύ καλύτερα από ό,τι περιμέναμε όταν ολοκληρώσαμε τη στατιστική ανάλυση σχετικά με αυτό», συνέχισαν οι ίδιοι.
Πώς λειτουργεί το εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου McSCI για την άνοια
Το τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου McSCI είναι ένα ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς 46 στοιχείων που επιτρέπει σε ένα άτομο να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες του σε έξι γνωστικούς τομείς:
- Μνήμη
- Γλώσσα
- Προσανατολισμός
- Προσοχή και συγκέντρωση
- Οπτική αντίληψη
- Εκτελεστική λειτουργία
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το εργαλείο προσυμπτωματικού ελέγχου McSCI μπορεί να εντοπίσει άτομα με επίπεδα υποκειμενικής γνωστικής έκπτωσης άνω του μέσου όρου με ακρίβεια 99,9%.
«Είναι ένα ερωτηματολόγιο που θα πρέπει να συμπληρωθεί υπό την επίβλεψη κλινικού ιατρού, καθώς η βαθμολογία θα μπορούσε να είναι παραπλανητική για όσους δεν έχουν τέτοια εκπαίδευση και εξειδίκευση», επεσήμαναν οι ερευνητές.
«Τα παράπονα για τη μνήμη είναι σημαντικά και πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Ωστόσο, το McSCI δεν αφορά μόνο τη μνήμη αλλά αρκετές γνωστικές λειτουργίες που η έρευνά μας και άλλες έχουν δείξει ότι είναι σημαντικές», κατέληξαν.
Βάζοντας την υγεία του εγκεφάλου σε πρώτο πλάνο
Ο υγιής εγκέφαλος αγαπά:
Την κίνηση
Προσωπικός στόχος όλων των ενηλίκων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον τα 150 λεπτά αερόβιας άσκησης κάθε εβδομάδα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αρκεί η συνήθεια του τακτικού περπατήματος για περίπου ένα χρόνο για να απολαύσετε σημαντικές βελτιώσεις στην απόδοση της μνήμης, που σχετίζεται με την ανάπτυξη περιοχών του εγκεφάλου.
Πολλαπλές μελέτες άλλωστε έχουν δείξει ότι οι σωματικά δραστήριοι άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν μείωση της νοητικής λειτουργίας και να αναπτύξουν τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η προστασία αυτή πηγάζει από την αυξημένη ροή του αίματος στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Η γυμναστική τείνει επίσης να διευρύνει τις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με το συντονισμό, τον προγραμματισμό και τη διαχείριση εργασιών.
Το καλό φαγητό
Οι τροφές που ενισχύουν τον εγκέφαλο είναι, μεταξύ άλλων, τα βατόμουρα, τα καρύδια και τα λιπαρά ψάρια. Μειώστε όσο μπορείτε τα κατεψυγμένα γεύματα και το φαγητό απέξω, τα αλλαντικά και τα παχυντικά τυριά που μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή πίεση.
Το μισό σας πιάτο θα ήταν καλό να περιλαμβάνει μη αμυλούχα λαχανικά και το ένα τέταρτο προϊόντα ολικής αλέσεως. Η αύξηση των ινών και η μείωση των «κενών» υδατανθράκων θα σας βοηθήσουν επίσης να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος και το σάκχαρο στο αίμα σας σταθερό.
Τον ύπνο
Ο εγκέφαλoς χρειάζεται 7 με 9 ώρες «εκτός», καθώς τότε οι νευρώνες και οι συνάψεις «καθαρίζονται» επαρκώς, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό των αναμνήσεων. Όταν δεν λαμβάνετε ποιοτικό ύπνο, η υγεία του εγκεφάλου και η σωματική σας υγεία επηρεάζονται σημαντικά.
Το… παιχνίδι
Παραμένοντας γνωστικά ενεργοί μέσω κοινωνικών δραστηριοτήτων, όπως η συνομιλία με τα αγαπημένα σας πρόσωπα ή άλλων δραστηριοτήτων, όπως το διάβασμα βιβλίων και η μαγειρική, μπορεί να σας βοηθήσει να επιβραδύνετε ή να αποτρέψετε την απώλεια μνήμης και της κατάθλιψης που μπορεί να προκαλέσει η γήρανση.
Επιπλέον, μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι τα σταυρόλεξα, το sudoku, τα παζλ και άλλα παιχνίδια που απαιτούν την ενεργοποίηση της λογικής, των μαθηματικών γνώσεων, των γλωσσικών και οπτικών δεξιοτήτων, ενισχύουν την εγκεφαλική δύναμη. Αυτά τα παιχνίδια δοκιμάζουν τον εγκέφαλό μας και βελτιώνουν την ταχύτητα επεξεργασίας των δεδομένων του και τη μνήμη.
Το διαλογισμό
Ο τακτικός διαλογισμός μπορεί να χαλαρώσει το σώμα, να επιβραδύνει την αναπνοή και να μειώσει το στρες. Μπορεί επίσης να αλλάξει τη δομή του εγκεφάλου μας καθώς και τις εγκεφαλικές λειτουργίες. Βοηθά στη βελτίωση της μνήμης και αυξάνει την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται πληροφορίες.
Μόνο πέντε λεπτά διαλογισμού την ημέρα αρκούν για να δημιουργήσετε μια ήρεμη ψυχική κατάσταση στο σώμα σας.
Την μάθηση
Ανεξάρτητα από την ηλικία σας, ο εγκέφαλός σας είναι ικανός να μάθει καινούρια πράγματα. Η εκμάθηση οποιασδήποτε νέας δεξιότητας μπορεί να δώσει ώθηση στον εγκέφαλο και να ενισχύσει τις εγκεφαλικές συνδέσεις, καθώς η διαδικασία αυτή εμπλέκει πολλές περιοχές του εγκεφάλου.
Είτε μάθετε να παίζετε ένα μουσικό όργανο είτε νέες χορευτικές κινήσεις είτε μια καινούρια συνταγή είτε μια ξένη γλώσσα, προκαλείτε τον εγκέφαλό σας ποικιλοτρόπως ενώ παράλληλα προσθέτετε νότες ανανέωσης και χαράς στην καθημερινή σας ρουτίνα.
Τα ευρήματα της νέας μελέτης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Age and Ageing.
