Για περισσότερο από έναν αιώνα, οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι η σχέση μεταξύ του μεγέθους του εγκεφάλου και του μεγέθους του σώματος στα θηλαστικά ακολουθεί ένα απλό, γραμμικό μοτίβο: Όσο μεγαλύτερο ήταν το σώμα ενός ζώου, τόσο αναλογικά μεγαλύτερος θεωρούσαν ότι ήταν ο εγκέφαλός του.
Ωστόσο, νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Ecology and Evolution αποκαλύπτει ότι η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη.
Ερευνητές από το University of Reading και το Durham University ανέλυσαν δεδομένα από 1.500 είδη θηλαστικών και είδαν ότι τα μεγαλύτερα ζώα δεν έχουν, στην πραγματικότητα, αναλογικά μεγαλύτερους εγκεφάλους, όπως πιστευόταν προηγουμένως.
Τα ευρήματά τους ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε σχετικά με τη σχέση μεγέθους εγκεφάλου και σώματος και προσφέρουν μια νέα οπτική για το πώς εξελίχθηκαν οι εγκέφαλοι σε όλο το γενεαλογικό δέντρο των θηλαστικών.
«Παρατηρήσαμε ότι σχέση μεταξύ του εγκεφάλου και του μεγέθους του σώματος είναι μια καμπύλη, που ουσιαστικά σημαίνει ότι τα πολύ μεγάλα ζώα έχουν μικρότερους εγκεφάλους από τους αναμενόμενους», εξηγεί η ερευνητική ομάδα.
Οι εφαρμογές αυτής της ανακάλυψης υπερβαίνουν τη διόρθωση ενός μαθηματικού μοντέλου. Η νέα έρευνα υποδηλώνει ότι ίσως χρειαστεί να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε το σχετικό μέγεθος του εγκεφάλου στα θηλαστικά, ειδικά όταν συγκρίνουμε ζώα με πολύ διαφορετικά μεγέθη.
Για χρόνια, το μεγαλύτερο σχετικό μέγεθος του εγκεφάλου συχνά συνδεόταν με υψηλότερη νοημοσύνη ή γνωστικές ικανότητες. Ωστόσο, αυτή η νέα κατανόηση της σχέσης εγκεφάλου – σώματος δείχνει ότι τέτοιες συγκρίσεις μπορεί να μην είναι τόσο απλές.
Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι μόνο τρεις ομάδες θηλαστικών παρουσίασαν σαφή τάση αύξησης του σχετικού μεγέθους του εγκεφάλου: τα πρωτεύοντα θηλαστικά, τα σαρκοφάγα και τα τρωκτικά. Η τάση ήταν ισχυρότερη στα πρωτεύοντα θηλαστικά, στα οποία περιλαμβάνονται οι άνθρωποι και οι πλησιέστεροι ζωικοί συγγενείς μας.
Smart info: Το δικό μας είδος, ο Homo sapiens, έχει εξελιχθεί πάνω από 20 φορές ταχύτερα από όλα τα άλλα είδη θηλαστικών!
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μεγάλωσε, αλλά δεν φαίνεται να… «βάλαμε» μυαλό
Ενθαρρυντικά, εκ πρώτης όψεως, είναι τα ευρήματα πρόσφατης μελέτης που δείχνουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει μεγαλώσει κατά 6,6% από το 1930. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον… δείκτη νοημοσύνης, ο οποίος φαίνεται να έχει υποχωρήσει τα τελευταία χρόνια.
Η μελέτη, η οποία διεξήχθη από ερευνητές του αμερικανικού ακαδημαϊκού κέντρου υγείας UC Davis Health και δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό JAMA Neurology, αναφέρει ότι οι συμμετέχοντες που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1970 είχαν 6,6% μεγαλύτερο όγκο εγκεφάλου και σχεδόν 15% μεγαλύτερη επιφάνεια εγκεφάλου από εκείνους που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1930.
Πιο αναλυτικά, η επιφάνεια του φλοιού, η οποία είναι το μέτρο της επιφάνειας του εγκεφάλου, παρουσίασε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση – οι συμμετέχοντες που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1970 είχαν μέση επιφάνεια 2.104cm2 σε σύγκριση με 2.056cm2 για τους συμμετέχοντες που γεννήθηκαν στη δεκαετία του 1930 – σχεδόν 15% αύξηση.
