Η άνοια δεν αποτελεί μια συγκεκριμένη ασθένεια αλλά περισσότερο έναν γενικό όρο που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την μειωμένη ικανότητα ενός ατόμου να θυμάται, να σκέφτεται ή να παίρνει αποφάσεις, παρεμποδίζοντας τελικά την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων. Η νόσος Αλτσχάιμερ πρόκειται για τον πιο κοινό τύπο άνοιας. Επηρεάζει κυρίως τους ηλικιωμένους, οι ειδικοί όμως τονίζουν ότι δεν αποτελεί φυσιολογικό μέρος της γήρανσης.
Σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), μόνο στις ΗΠΑ περίπου 5,8 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από Αλτσχάιμερ και άλλους τύπους άνοιας, από τους οποίους περίπου 5,6 εκατομμύρια είναι άνω των 65 ετών και 200.000 περίπου κάτω των 65.
Ενώ πολλοί και διαφορετικοί είναι οι παράγοντες κινδύνου της άνοιας, η καρδιαγγειακή υγεία, η υγεία δηλαδή της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων, φαίνεται ότι έρχεται πρώτη στην λίστα. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ερευνητές από το University College του Λονδίνου (UCL) στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι ανέλυσαν 27 μελέτες σχετικά με την άνοια με δεδομένα για περισσότερα από 70 χρόνια. Τα ευρήματά τους δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο Lancet Public Health.
Ποιοι είναι οι κορυφαίοι παράγοντες κινδύνου για την άνοια σήμερα;
Οι ερευνητές υπολόγισαν το ποσοστό των περιπτώσεων άνοιας που οφείλονταν σε διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου. Στους κορυφαίους παράγοντες τα τελευταία χρόνια συγκαταλέγονταν η υπέρταση, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, το επίπεδο εκπαίδευσης αλλά και το κάπνισμα. Όμως ο επιπολασμός των παραγόντων κινδύνου έχει αλλάξει με τις δεκαετίες.
Όπως υποστηρίζουν, το κάπνισμα και η εκπαίδευση έχουν γίνει λιγότερο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου λόγω «παρεμβάσεων σε επίπεδο πληθυσμού», όπως οι εκστρατείες διακοπής του καπνίσματος και η υποχρεωτική δημόσια εκπαίδευση. Από την άλλη πλευρά, τα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη έχουν αυξηθεί και έχουν γίνει μεγαλύτεροι παράγοντες κινδύνου.
Η υπέρταση ή η υψηλή αρτηριακή πίεση παραμένει ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου, παρόλο που οι γιατροί και οι επιστήμονες δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση της πάθησης σε συλλογικό επίπεδο, αναφέρουν οι ερευνητές.
«Οι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου μπορεί να συμβάλλουν περισσότερο στον κίνδυνο άνοιας με την πάροδο του χρόνου, επομένως θα πρέπει να ακολουθήσουμε μια πιο στοχευμένη δράση για μελλοντικές προσπάθειες πρόληψης της άνοιας», δήλωσε η Δρ. Naaheed Mukadam, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο UCL και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η εξάλειψη των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου θα μπορούσε θεωρητικά να αποτρέψει το 40% των περιπτώσεων άνοιας, αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές.
