Η 15η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας, με πρωτοβουλία της Assisted Conception Taskforce (ACT) και αποτελεί μέρα ενημέρωσης για την υπογονιμότητα των ζευγαριών.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υπογόνιμο θεωρείται ένα ζευγάρι όταν δεν επιτυγχάνει σύλληψη μετά από ένα χρόνο συχνών σεξουαλικών επαφών χωρίς τη χρήση αντισύλληψης. Σύμφωνα με τον ορισμό της υγείας, όπως αυτός έχει διατυπωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η υπογονιμότητα αποτελεί διαταραχή της υγείας και χρήζει αντιμετώπισης.
Η τεκνοποίηση και η δημιουργία οικογένειας θεωρούνται δικαίωμα του κάθε ανθρώπου.
Σύμφωνα με διάφορες επιδημιολογικές μελέτες και εκτιμήσεις του ΠΟΥ, περίπου το 10-12% των ζευγαριών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία αντιμετωπίζει κάποιας μορφής δυσκολία στην προσπάθειά του να αποκτήσει απογόνους.
Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 80-90 εκατομμύρια υπογόνιμα ζευγάρια, στα οποία προστίθενται περίπου 2 εκατομμύρια νέα ζευγάρια ετησίως, με τάση για αύξηση.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμη πλήρεις επιδημιολογικές μελέτες της υπογονιμότητας, αλλά εκτιμάται ότι περίπου 300.000 ζευγάρια δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδιά.
Η συχνότητα της υπογονιμότητας μπορεί να ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή και από πληθυσμό σε πληθυσμό.
Κρίση υπογονιμότητας στην Ευρώπη
Για πρώτη φορά από το 1960, ο αριθμός των γεννήσεων στην ΕΕ έπεσε κάτω από τα 4 εκατομμύρια, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας στον κόσμο. Ο χαμηλότερος αριθμός καταγράφηκε το 2022 με 3,88 εκατομμύρια.
Το 1990 γεννήθηκαν 5,1 εκατομμύρια μωρά στην ΕΕ – η τελευταία χρονιά που οι γεννήσεις ξεπέρασαν τα 5 εκατομμύρια.
Το 2022, ο δείκτης γονιμότητας, ο οποίος αντικατοπτρίζει τον αριθμό των γεννήσεων ανά γυναίκα, διέφερε σημαντικά ανά χώρα. Κυμαινόταν από 1,79 στη Γαλλία έως 1,08 στη Μάλτα, σύμφωνα με τη Eurostat, τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ.
Ο μέσος όρος για το σύνολο της ΕΕ ήταν 1,46.
Η Γεωργία (1,83) και η Μολδαβία (1,81) ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά από τη Γαλλία.
Ενώ το υψηλότερο ποσοστό γονιμότητας παρατηρείται στη Γαλλία, μια μεσογειακή χώρα, άλλα μεσογειακά έθνη όπως η Μάλτα (1,08), η Ισπανία (1,16), η Ιταλία (1,24), η Ελλάδα (1,32) και η Κύπρος (1,37) έχουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά.
Ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά γονιμότητας καταγράφηκαν σε χώρες όπως η Ρουμανία (1,71), η Τουρκία (1,63), το Ηνωμένο Βασίλειο (1,56), η Γερμανία (1,46) και η Φινλανδία (1,32).
Παρά την κλίμακα του προβλήματος, οι λύσεις για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία της υπογονιμότητας – συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση – παραμένουν υποχρηματοδοτούμενες και απρόσιτες για πολλούς λόγω του υψηλού κόστους, του κοινωνικού στίγματος και της περιορισμένης διαθεσιμότητας, τονίζει ο ΠΟΥ.
