Για τους μεγαλύτερους ενήλικες, η στιγμή που θα εγκαταλείψουν την οδήγηση μπορεί να σηματοδοτεί μια δύσκολη και συναισθηματικά φορτισμένη απόφαση. Ωστόσο, νέα επιστημονική μελέτη από τους ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Washington University αποκαλύπτει ότι η γνωστική λειτουργία και όχι η ηλικία, είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που υποδεικνύει πότε έχει έρθει η στιγμή να αφήσουν το τιμόνι.
Στα πλαίσια της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό τεύχος του Neurology, του ιατρικού περιοδικού της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, παρακολουθήθηκαν 283 συμμετέχοντες με μέση ηλικία τα 72 έτη, που οδηγούσαν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
Κατά τη διάρκεια 5,6 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι εμφάνισαν γνωστική εξασθένιση ή είχαν χειρότερη επίδοση σε γνωστικά τεστ είχαν περισσότερες πιθανότητες να αφήσουν την οδήγηση συγκριτικά με εκείνους που δεν αντιμετώπιζαν τέτοια προβλήματα.
Γιατί δεν παίζει ρόλο μόνο η ηλικία
Η γνωστική εξασθένηση μετρήθηκε με τη χρήση της κλίμακας Clinical Dementia Rating (CDR), η οποία κυμαίνεται από μηδέν (φυσιολογική γνωστική λειτουργία) έως τρία (σοβαρή άνοια).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ακόμη και με μια ελαφρά αύξηση της βαθμολογίας CDR στο 0,5, που υποδηλώνει ήπια γνωστική εξασθένηση, οι συμμετέχοντες είχαν 3,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εγκαταλείψουν την οδήγηση σε σύγκριση με εκείνους που παρέμειναν στο μηδέν.
Επιπλέον οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα πιο ευαίσθητο μέτρο που ονομάζεται Preclinical Alzheimer’s Cognitive Composite (PACC), σχεδιασμένο να ανιχνεύει λεπτές γνωστικές αλλαγές σε άτομα που εξακολουθούν να βαθμολογούνται με μηδέν στην κλίμακα CDR.
Οι χαμηλότερες βαθμολογίες PACC συσχετίστηκαν με 30% αυξημένη πιθανότητα διακοπής της οδήγησης.
«Αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει τις συστάσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας ότι η ήπια γνωστική εξασθένιση με βάση την κλίμακα CDR αυξάνει τους κινδύνους που σχετίζονται με την οδήγηση. Μόλις εμφανιστούν οι πρώτες ενδείξεις τα άτομα θα πρέπει να αναζητούν ιατρική καθοδήγηση και πιθανότατα να μην οδηγούν πλέον», αναφέρουν οι ερευνητές.
Σύμφωνα με τους ίδιους, ακόμα και τα πρώιμα στάδια γνωστικής έκπτωσης, πριν αναπτυχθεί πλήρως η νόσος του Αλτσχάιμερ, μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα οδήγησης.
Οι γυναίκες αφήνουν πρώτες το τιμόνι… αλλά γιατί;
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα για τους ερευνητές ήταν η διαφορά που παρατηρήθηκε ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες αναφορικά με την διακοπή της οδήγησης.
Όπως παρατήρησαν, οι γυναίκες είχαν είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να σταματήσουν την οδήγηση κατά τη διάρκεια της μελέτης από τους άνδρες, ακόμη και μετά την προσαρμογή για άλλους παράγοντες όπως η γνωστική λειτουργία.
«Γνωρίζουμε από προηγούμενες μελέτες ότι δεν υπάρχει διαφορά στις ικανότητες οδήγησης μεταξύ ανδρών και γυναικών. Σε αυτήν την μελέτη διαπιστώσαμε όμως ότι οι γυναίκες έχουν συχνά μεγαλύτερη επίγνωση των ικανοτήτων τους, είναι πιο πρόθυμες να παραδεχτούν ότι δεν μπορούν πλέον να οδηγούν με ασφάλεια και οργανώνονται εκ των προτέρων για την μετάβαση συγκριτικά με τους άνδρες οδηγούς» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές.
