Από το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής που έχουν κατά μέσο όρο σε σχέση με τους άντρες μέχρι τα συμπεράσματα της ερευνητικής κοινότητας σύμφωνα με τα οποία αποκομίζουν περισσότερα οφέλη από την άσκηση, οι γυναίκες φαίνεται ότι είναι πιο ευνοημένες από τη φύση.
Αν και σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας θεωρούνταν το αδύναμο φύλο, καθώς είναι μικρότερες σε όγκο, λιγότερο μυώδεις και πιο αργές από τους άντρες, ωστόσο, όταν πρόκειται για την υγεία, σε πολλά ζωτικά σημεία αποδεικνύονται στην πραγματικότητα πολύ ισχυρότερες. Να ποια είναι αυτά:
Η μακροζωία
Οι γυναίκες ζουν περισσότερο –κατά μέσο όρο περίπου επτά χρόνια διεθνώς– και επιβιώνουν από ασθένειες με μεγαλύτερη επιτυχία. Κάποιοι από τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι ότι οι άντρες είναι πιο επιρρεπείς στις επικίνδυνες συμπεριφορές (π.χ., γρήγορη οδήγηση), αλλά και στις καταχρήσεις (π.χ., αλκοόλ), παθαίνουν περισσότερα ατυχήματα και έχουν μεγαλύτερα ποσοστά αυτοχειρίας.
Επίσης, οι γυναίκες τείνουν να προσέχουν πολύ περισσότερο όσα συμβαίνουν στο σώμα τους και να παρατηρούν πιθανά ανησυχητικά συμπτώματα για τα οποία απευθύνονται ευκολότερα και πιο πεισματικά στο γιατρό. Άλλωστε, οι έρευνες δείχνουν ότι οι παντρεμένοι άντρες ζουν περισσότερο από τους ελεύθερους και ένας από τους λόγους είναι ότι τείνουν να απευθύνονται στο γιατρό ευκολότερα όταν έχουν κάποιο πρόβλημα και αυτό γίνεται κατά κανόνα μετά από παρότρυνση των συζύγων τους.
Πιο δυνατή η θηλυκή μνήμη
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Menopause» έδειξε ότι οι γυναίκες ηλικίας 45-55 ετών υπερείχαν των αντρών σε όλες τις μετρήσεις μνήμης, συμπεριλαμβανομένης της επεισοδιακής μνήμης (αφορά την ανάκληση συγκεκριμένων γεγονότων), της εκτελεστικής λειτουργίας, της σημασιολογικής μνήμης (ανάκληση λέξεων, εννοιών και αριθμών) και της συνειρμικής μνήμης (για παράδειγμα, θυμόμαστε το όνομα ενός ατόμου που μόλις γνωρίσαμε).
Τεστοστερόνη vs οιστρογόνων
Η τεστοστερόνη των αντρών είναι ένας από τους λόγους που αναμένεται να ζήσουν λιγότερα χρόνια συγκριτικά με τις γυναίκες. Αυτή είναι κατά κανόνα η αιτία για τις επικίνδυνες συμπεριφορές και επιλογές τους, αλλά έρευνες δείχνουν ότι ευθύνεται και για άλλα προβλήματα.
Αμερικανική μελέτη υπέδειξε ότι η τεστοστερόνη θα μπορούσε να αυξήσει την ευπάθεια σε λοιμώξεις, καρκίνο και καρδιαγγειακά νοσήματα. Από την άλλη πλευρά, οι γυναικείες ορμόνες (τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη) προστατεύουν τις γυναίκες από τα καρδιαγγειακά αλλά έχουν προστατευτική δράση και στον εγκέφαλο. Ο γυναικείος εγκέφαλος θεωρείται ότι λειτουργεί προστατευτικά στα κορίτσια που παρουσιάζουν λιγότερα προβλήματα νοητικών διαταραχών και υπερκινητικότητας σε σχέση με τα αγόρια της ηλικίας τους.
Επίσης, τα οιστρογόνα φαίνεται να λειτουργούν νευροπροστατευτικά για τις γυναίκες και αυτό έχει αποδειχτεί από έρευνες που έγιναν σε περιπτώσεις εγκεφαλικών τραυματισμών, επιληψίας και άνοιας.
Girl power
Τα κορίτσια που μεγάλωσαν από τη δεκαετία του 1990 και μετά έχουν συνηθίσει πλέον να ακούν για τη λεγόμενη δύναμη των γυναικών (girl power), για το ότι πρέπει να στοχεύουν ψηλά, να κάνουν μεγάλα όνειρα και να μη δέχονται τοίχους να υψώνονται μπροστά τους. Έχουν ακούσει για ίσα δικαιώματα, ευκαιρίες, για δίκαιη αντιμετώπιση, για γυναίκες που έχουν εξουσία στον εαυτό τους και στο σώμα τους, που επιλέγουν για τη ζωή τους, που δεν καθορίζονται και δεν καθοδηγούνται από τον άντρα, την κοινωνία, τη θρησκεία…
Αυτό βέβαια ισχύει κυρίως για το δυτικό κόσμο, καθώς οι γυναίκες που γεννήθηκαν σε φτωχές ή πολιτιστικά και θρησκευτικά συντηρητικές χώρες δεν έχουν τα ίδια βιώματα, ούτε και τις ίδιες ευκαιρίες, ενώ συχνά υφίστανται βία, καταπίεση και στέρηση των βασικών τους δικαιωμάτων. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και οι δυτικές γυναίκες, οι νέες, οι δυναμικές, οι μορφωμένες, εκείνες που ανατράφηκαν από επίσης δυναμικές μητέρες, βιώνουν περιορισμούς.
Καλύτερο ανοσοποιητικό
Οι γυναίκες έχουν επίσης πιο ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα από τους άντρες. Ίσως σε αυτό να παίζουν ρόλο και οι ορμόνες τους που ενισχύουν το ανοσοποιητικό με στόχο την προστασία της εγκυμοσύνης.
Μεγαλύτερα οφέλη από την άσκηση
Νέα έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες αποκομίζουν σημαντικά μεγαλύτερα οφέλη για την υγεία τους από την ίδια ποσότητα σωματικής δραστηριότητας με τους άντρες. Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Journal of the American College of Cardiology» εξέτασε τις συνήθειες άσκησης 412.423 ενηλίκων μεταξύ του 1997 και του 2019.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες είδαν τα μέγιστα οφέλη σε περίπου 300 λεπτά εβδομαδιαίας μέτριας έως έντονης δραστηριότητας, αλλά ότι οι γυναίκες βίωσαν περισσότερα οφέλη στο μισό χρόνο.
Καμία ισότητα στο νοικοκυριό
Οι περισσότερες γυναίκες δηλώνουν ότι δυσκολεύονται πολύ να διεκδικήσουν από το σύντροφό τους τη συμβολή του στις οικογενειακές υποχρεώσεις. Και για του λόγου το αληθές, αρκεί ίσως να μάθουμε ότι οι γυναίκες αφιερώνουν κατά μέσο όρο 4,5 ώρες την ημέρα στις δουλειές του σπιτιού, αλλά και στις ανάγκες των παιδιών τους, σε αντίθεση με τους άντρες που δεν σπαταλούν περισσότερες από δύο ώρες –στην καλύτερη περίπτωση– στις αντίστοιχες υποχρεώσεις.
Γυάλινη οροφή και γυάλινος γκρεμός
Η «γυάλινη οροφή» περιγράφει το νοητό όριο που υπάρχει και εμποδίζει την πρόοδο των γυναικών στην ιεραρχία και στην κατάκτηση ίσων μισθολογικών απολαβών και ηγετικών θέσεων που προσφέρονται ανεμπόδιστα στους άντρες συναδέλφους τους.
Μετά τη «γυάλινη οροφή» μπαίνει στη συζήτηση και ο όρος «γυάλινος γκρεμός», ο οποίος επεκτείνει τον όρο της πρώτης, εξηγώντας το φαινόμενο κατά το οποίο μια επιχείρηση που αντιμετωπίζει κρίση είναι πιθανότερο να στραφεί τη δεδομένη στιγμή για πρώτη φορά σε μια γυναίκα ηγέτιδα.
Το αποτέλεσμα είναι συχνά οι γυναίκες να θεωρούνται υπεύθυνες για την –προδιαγεγραμμένη– αποτυχία και κατά συνέπεια να βλάπτουν την προσωπική τους φήμη –αλλά και εκείνη ολόκληρου του φύλου τους, που με κάποιον τρόπο εκπροσωπούν– στην πορεία, καθώς προσπαθούν να σώσουν επιχειρήσεις από προβλήματα για τα οποία οι ίδιες δεν φέρουν ευθύνη.
Η πατριαρχία δεν έχει εκλείψει
Γνωρίζουμε όλοι ότι υπάρχει έλλειψη γυναικών σε θέσεις εξουσίας, πολιτικής και οικονομικής δύναμης και λήψης αποφάσεων. Η πατριαρχία κάνει την κοινωνία μας να θεωρεί ότι όσο έξυπνη, δυναμική, μορφωμένη και αν είναι μια γυναίκα δεν είναι ικανή να κάνει όσα ένας άντρας, αλλά και να δικαιολογεί το γεγονός ότι όταν η γυναίκα αναλαμβάνει την ίδια θέση με έναν άντρα δεν σημαίνει ότι πρέπει και να αμείβεται ανάλογα. Από την άλλη πλευρά, η φτώχεια, η μη πρόσβαση για γεωγραφικούς ή άλλους λόγους στην εκπαίδευση, οι πολιτιστικές και θρησκευτικές συνθήκες μπορεί να μην επιτρέπουν σε μια γυναίκα να έχει τις ίδιες ευκαιρίες στη γνώση με έναν άντρα.
Η πατριαρχία με τη σειρά της δικαιολογεί και κανονικοποιεί αυτή την κατάσταση, όπως και το γεγονός ότι σε κάποιες –συνήθως μη αναπτυγμένες– χώρες οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ακόμα πιο σοβαρά προβλήματα, όπως είναι η βία σε διάφορες μορφές, η ανισότητα, η μη πρόσβαση στην εκπαίδευση, οι επιβεβλημένοι γάμοι, η έλλειψη βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων κ.ά.
Ευχαριστούμε τον δρα Αναστάσιο Σπαντιδέα, κλινικό φαρμακολόγο-παθολόγο, για τη συνεργασία.
