Οι αναπνευστικές αλλεργίες αφορούν κάθε χρόνο όλο και περισσότερους από εμάς. Οι λόγοι είναι διάφοροι και σχετίζονται τόσο με την ατμοσφαιρική ρύπανση όσο και με το γεμάτο στρες σύγχρονο τρόπο ζωής, σύμφωνα με τον οποίο, μεταξύ άλλων, δεν ασκούμαστε, καταναλώνουμε τυποποιημένες τροφές και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας σε αποστειρωμένα περιβάλλοντα, με αποτέλεσμα να γίνονται τελικά πιο ευάλωτα στις αλλεργίες.

Για να τις αντιμετωπίσουμε –εκτός από τα φάρμακα που θα μας συστήσει ο γιατρός μας–, μπορούμε να προσπαθήσουμε να τις διαχειριστούμε περιορίζοντας κατά τη διάρκεια της άνοιξης την επαφή μας με τα αλλεργιογόνα που κυκλοφορούν σε αφθονία στον αέρα. Οι ειδικοί προτείνουν να επιλέγουμε τις πρωινές ώρες για να αερίζουμε καθημερινά το σπίτι μας, να απλώνουμε τις κουβέρτες, τα σεντόνια και τα ρούχα και να καθαρίζουμε συστηματικά με υγρό πανί ώστε να μη συσσωρεύονται ατμοσφαιρικά αλλεργιογόνα αλλά και σκόνη με ακάρεα, που επιδεινώνουν την κατάσταση.

Είναι σκόπιμο επίσης να αποφεύγουμε τους εξωτερικούς χώρους –καθώς και εκείνους με γρασίδι– και την εξοχή τις ώρες της ημέρας κατά τις οποίες οι ποσότητες της γύρης είναι υψηλές, να μην καπνίζουμε, αλλά και να παραμένουμε μακριά από περιβάλλοντα με καπνό, να φοράμε γυαλιά ηλίου, να μην ερχόμαστε σε επαφή με ζώα –κυρίως μέσα στο σπίτι– και να βγάζουμε τα ρούχα μας μόλις μπαίνουμε στο σπίτι.

 Τι συμβαίνει σε ένα αλλεργικό άτομο

Το ανοσοποιητικό του σύστημα αντιδρά στη γύρη σαν να είναι επικίνδυνη για τον οργανισμό του, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει έντονα συμπτώματα. Θα πρέπει όμως να έχουμε υπόψη μας ότι για να αντιδράσει το ανοσοποιητικό, θα πρέπει πρώτα να ευαισθητοποιηθεί, δηλαδή να έχει έρθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο, και μάλιστα αρκετές φορές. Γι’ αυτό και κάθε χρόνο οι ανοιξιάτικες αλλεργίες γίνονται κατά κανόνα χειρότερες.

Τα συµπτώµατα

Τα κυριότερα είναι: φτάρνισμα, ρινική καταρροή ή βουλωμένη μύτη, συχνά και απώλεια της όσφρησης, κνησμός ή δακρύρροια και ερεθισμένα (κόκκινα) μάτια, αίθηση φαγούρας ή και πόνος στο λαιμό, κόπωση, πονοκέφαλος, ξηρός βήχας, ακόμα και σφίξιμο στο στήθος ή/και δυσκολία στην αναπνοή όταν πρόκειται για αλλεργικό άσθμα.

 Οι αλλεργίες της άνοιξης ξεκινούν πλέον από τα τέλη του χειμώνα

Σύμφωνα με τους ειδικούς του Πανεπιστημίου του Ουόρσεστερ, το οποίο είναι υπεύθυνο για την πρόβλεψη των επιπέδων γύρης στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα δέντρα, όσο περνούν τα χρόνια, φαίνεται να επικονιάζουν όλο και νωρίτερα, κάτι το οποίο επηρεάζει όλο και περισσότερο όσους υποφέρουν από αναπνευστικές αλλεργίες που προκαλούνται από τη γύρη των ανθισμένων δέντρων.

Μάλιστα, οι επιστήμονες παρατήρησαν αυτό το φαινόμενο από το 2011, και έκτοτε διαπιστώνουν ότι τα επίπεδα της γύρης και τα συμπτώματα των αλλεργιών που σχετίζονται με αυτήν ξεκινούν όλο και νωρίτερα – περίπου μία εβδομάδα κάθε χρόνο. Επίσης, οι ίδιοι ερευνητές ανακάλυψαν ότι έχει αυξηθεί και η ποσότητα της γύρης που κυκλοφορεί καθώς τα δέντρα τείνουν να επικονιάζουν όχι μόνο νωρίτερα αλλά και περισσότερο. Αυτό έχουν δείξει και μελέτες από τις ΗΠΑ, οι οποίες το έχουν αποδώσει στην αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, και συγκεκριμένα του διοξειδίου του άνθρακα.

Οι επιστήμονες τονίζουν επιπλέον ότι η σταδιακή άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του αέρα σημαίνει ότι τα αλλεργιογόνα παραμένουν σε αυτόν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο την κατάσταση των αλλεργικών ατόμων.

Τέλος, το μεταβαλλόμενο κλίμα εισάγει νέα, χωροκατακτητικά είδη φυτών προσθέτοντας ένα ακόμα πιθανό στρώμα αλλεργιογόνων στον ήδη υπάρχοντα κατάλογο.

 Σε τι διαφέρουν η αλλεργική ρινίτιδα και το κρυολόγημα

Αν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας εμφανίζονται νωρίτερα από την εποχή στην οποία τα έχουμε συνηθίσει– είτε κατά τη διάρκεια του χειμώνα είτε στις αρχές της άνοιξης–, είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε αν πρόκειται για εποχική αλλεργία ή κρυολόγημα. Υπάρχουν όμως κάποιες παράμετροι που ίσως μας βοηθήσουν.

Κατ’ αρχάς, αν κάποιος πάσχει από εποχικές αλλεργίες, είναι πιο πιθανό και σε αυτή την περίπτωση να έχει κάτι αντίστοιχο. Επίσης, κάποια συμπτώματα όπως ο πυρετός, η κόπωση, οι μυϊκοί πόνοι και οι πόνοι στις αρθρώσεις χαρακτηρίζουν τις ιώσεις και όχι τις αλλεργίες.

Επιπλέον, οι ιώσεις διαρκούν λίγες ημέρες, ενώ οι εποχικές αλλεργίες –με εξάρσεις και υφέσεις ή και με προοδευτική επιδείνωση όσο μπαίνει η άνοιξη– μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο διάστημα. Τέλος, οι αλλεργίες προκύπτουν κυρίως όταν βρισκόμαστε σε εξωτερικούς χώρους, συνοδεύονται συχνά από κνησμό και φαγούρα στα μάτια, στη μύτη και στον ουρανίσκο, ενώ κατά κανόνα οι εκκρίσεις –για παράδειγμα από τη μύτη και τα μάτια– είναι διαυγείς και όχι πιο πυκνές και βλεννώδεις όπως συμβαίνει στις ιώσεις, ειδικά σε περίπτωση επιμόλυνσης.

 Πώς αντιΜετωπίζουμε ένα κρυολόγημα και πώς την αλλεργική ρινίτιδα

Παρά τα παρόμοια συμπτώματα, απαιτούν πολύ διαφορετική αντιμετώπιση. Το κρυολόγημα είναι ιογενές, οπότε το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να υποστηρίξουμε συμπληρωματικά τον οργανισμό μας που νοσεί παίρνοντας παυσίπονα/αντιπυρετικά, καθαρίζοντας τη μύτη μας με φυσιολογικό ορό, πίνοντας πολλά υγρά κ.λπ.

Για τις αλλεργίες θα χρειαστούμε –σύμφωνα με τις οδηγίες του αλλεργιολόγου μας– αντιισταμινικά (ρινικά σπρέι, δισκία, σταγόνες, κολλύρια, ανάλογα με το πού εκδηλώνονται) και κυρίως τοπικά ασφαλή κορτιζονούχα φάρμακα χωρίς αγγειοσυσπαστικά, που βοηθούν τόσο να περιοριστούν τα συμπτώματα όσο και να προληφθούν επιπλοκές (ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, επιδείνωση συνυπάρχοντος άσθματος κ.ά.).

Απευαισθητοποίηση από τις αλλεργίες

Όταν οι αλλεργίες και τα προβλήματα επιμένουν και μας καταπονούν, τότε μπορούμε να καταφύγουμε στη διαδικασία της απευαισθητοποίησης ή ανοσοθεραπείας, σύμφωνα με τις οδηγίες και υπό τον έλεγχο του αλλεργιολόγου μας. Κατά την εν λόγω διαδικασία, χορηγούνται τακτικά στον ασθενή μικρές και προοδευτικά αυξανόμενες δόσεις από τα αλλεργιογόνα στα οποία αντιδρά έντονα ο οργανισμός ώστε να τα συνηθίσει το ανοσοποιητικό σύστημα και, κατά συνέπεια, η αλλεργική (ανοσολογική) αντίδραση που εκδηλώνει να είναι περιορισμένη αρχικά και μηδενική τελικά (ανοσολογική ανοχή).

Είναι δυνατόν οι αναπνευστικές αλλεργίες να απειλήσουν τη ζωή μας;

Η πιο σοβαρή, ακόμα και επικίνδυνη μορφή των αναπνευστικών αλλεργιών είναι το άσθμα, που μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στους αεραγωγούς (βρόγχους). Πρόκειται για μια χρόνια αναπνευστική νόσο που έχει ως αποτέλεσμα επεισόδια συριγμού, βήχα, δύσπνοιας και σφίξιμου στο στήθος.

Τα συμπτώματα του άσθματος μπορεί να είναι διαλείποντα ή επίμονα και να εμφανίζονται ανά πάσα στιγμή, αν και συχνά είναι χειρότερα τη νύχτα ή νωρίς το πρωί. Για την αντιμετώπισή του, χρειάζεται συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή, που πρέπει να δίνεται μόνο από ειδικό αλλεργιολόγο ή πνευμονολόγο, ο οποίος και επιλέγει, ανάλογα με τη βαρύτητα του προβλήματος, τόσο το είδος όσο και τη διάρκεια της θεραπείας, αλλαγές στον τρόπο ζωής αλλά και έγκαιρη και παρατεταμένη ανοσοθεραπεία – πέντε ετών ή και για μεγαλύτερο διάστημα.

*Ευχαριστούμε την αλλεργιολόγο, δρα Καλλιόπη Κόντου-Φίλη για τη συνεργασία.