Η τεχνητή νοημοσύνη (TN) ή artificial intelligence (AI) αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα.

Η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά τις μηχανές ικανές να κατανοούν το περιβάλλον τους, να επιλύουν προβλήματα και να δρουν προς την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου. Ο υπολογιστής λαμβάνει δεδομένα (ήδη έτοιμα ή συλλεγμένα μέσω αισθητήρων, π.χ. κάμερας), τα επεξεργάζεται και ανταποκρίνεται βάσει αυτών.

Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανά να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, σε ένα ορισμένα βαθμό, αναλύοντας τις συνέπειες προηγούμενων δράσεων και επιλύοντας προβλήματα με αυτονομία.

Η τεχνητή νοημοσύνη στην υγεία

Οι ερευνητές μελετούν πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ΤΝ για την ανάλυση δεδομένων υγείας και την ανίχνευση προτύπων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και να βελτιώσουν τους διαγνωστικούς ελέγχους.

Ακριβείς προβλέψεις ασθενειών με το πάτημα ενός κουμπιού

Χάρη στην ΤΝ, θα είμαστε σύντομα σε θέση να προβλέψουμε τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών παθήσεων υγείας αργότερα στη ζωή, με το πάτημα ενός κουμπιού. Η ασβεστοποίηση της κοιλιακής αορτής, που συμβαίνει όταν συσσωρεύεται πλάκα στα τοιχώματα της κοιλιακής αορτής, πρόκειται για πάθηση που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού. Προβλέπει επίσης τον κίνδυνο πτώσεων, καταγμάτων και άνοιας στο τέλος της ζωής.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, οι κοινές μηχανικές σαρώσεις για την μέτρηση της οστικής πυκνότητας, που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση της οστεοπόρωσης, φαίνεται πως μπορούν να ανιχνεύσουν και την ασβεστοποίηση της κοιλιακής αορτής.

Ωστόσο, απαιτείται άριστα καταρτισμένο και εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό για την ανάλυση των εικόνων, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει αρκετά.

Ερευνητές από τη Σχολή Επιστημών του Πανεπιστημίου Edith Cowan (ECU) και τη Σχολή Ιατρικών Επιστημών και Επιστημών Υγείας συνεργάστηκαν για να αναπτύξουν ένα λογισμικό που θα αναλύει τις σαρώσεις πολύ πιο σύντομα και συγκεκριμένα περίπου 60.000 εικόνες σε μια μόνο μέρα.

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν ιατρική επιθεώρηση The Lancet, προήλθαν από την διεθνή συνεργασία ερευνητών των Πανεπιστήμιων της Μινεσότα, του Σαουθάμπτον και της Μανιτόμπα.

Η ΤΝ «νοιάζεται» για την καρδιά μας

Όταν ακούτε τις λέξεις «τεχνητή νοημοσύνη» (AI) μπορεί να φαντάζεστε ένα ψυχρό ρομποτικό σύστημα, αλλά οι επιστήμονες του Osaka Metropolitan University αναφέρουν ότι μπορεί και να… «νοιάζεται» για την καρδιά σας.

Πιο συγκεκριμένα παρουσίασαν μια καινοτόμο χρήση της τεχνητής νοημοσύνης που ταξινομεί τις καρδιακές λειτουργίες και μπορεί να εντοπίσει με πρωτοφανή ακρίβεια καρδιακές παθήσεις (όπως οι βαλβιδοπάθειες), επιδεικνύοντας την συνεχή πρόοδο στη συγχώνευση των τομέων της ιατρικής και της τεχνολογίας για την προώθηση της καλύτερης ιατρικής φροντίδας.

Τα ενθαρρυντικά ευρήματα δημοσιεύθηκε στο Lancet Digital Health.

Μπορεί να μας σώσει τη ζωή

Ιδιαίτερα αισιόδοξα ήταν και τα ευρήματα μιας προκαταρκτικής έρευνας που παρουσιάστηκε στο American Heart Association’s Resuscitation Science Symposium 2023.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να μας βοηθήσει να προβλέψουμε τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο και ίσως ακόμη και να μειώσουμε τον κίνδυνο ενός ατόμου για μελλοντικό θάνατο, εξέλιξη «τομή» για την παγκόσμια υγεία.

Η νέα προσέγγιση των ερευννητών του Paris Cardiovascular Research Center δεν περιορίζεται στους συνήθεις παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, αλλά περιλαμβάνει όλες τις ιατρικές πληροφορίες που είναι διαθέσιμες σε ηλεκτρονικά αρχεία υγείας.

«Δουλεύουμε για σχεδόν 30 χρόνια στον τομέα της πρόβλεψης αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, ωστόσο, δεν περιμέναμε να φτάσουμε σε τόσο υψηλό επίπεδο ακρίβειας», υπογραμμίσουν οι συγγραφείς της μελέτης.

Μπορεί να αναγνωρίσει το Αλτσχάιμερ από τη φωνή μας

Επιπλέον, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Drexel στη Φιλαδέλφεια χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη πίσω από το ChatGPT για να αναλύσουν μέρη ομιλίας, με το ρομπότ να αναγνωρίζει σωστά τους ασθενείς με Αλτσχάιμερ στο 80% των περιπτώσεων, σύμφωνα με την έρευνά τους, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS Digital Health.

Το ChatGPT είναι ένα μοντέλο γλώσσας AI που αναπτύχθηκε από την OpenAI, βασισμένο στην αρχιτεκτονική GPT (Generative Pre-trained Transformer). Έχει σχεδιαστεί για να κατανοεί και να δημιουργεί κείμενο που είναι παρόμοιο με εκείνο των ανθρώπων, βάσει της εισόδου που λαμβάνει.

Το ChatGPT έχει πτυχίο ιατρικής

Ερευνητές του Χάρβαρντ γράφουν στο PLoS Digital Health ότι ζήτησαν από το ChatGPT να απαντήσει τις περίπου 350 ερωτήσεις των τεστ USMLE – τις Εξετάσεις Ιατρικής Άδειας στις Ηνωμένες Πολιτείες –  τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από τη βιοχημεία μέχρι τον διαγνωστικό συλλογισμό και τη βιοηθική.

Το ChatGPT πέτυχε σκορ 52,4% έως 70%, κοντά στο ποσοστό του 60% που είναι η χονδρικά η βάση. Το 95,6% των απαντήσεων ήταν σχετικές με το ερώτημα, ενώ στο 89% το σύστημα παρήγαγε «πρωτότυπες, μη προφανείς και κλινικά βάσιμες» απαντήσεις.

Γιατροί vs. ChatGPT

Φανταστείτε ότι έχετε καλέσει το γραφείο του γιατρού σας για μια ερώτηση σχετικά με ένα από τα φάρμακά σας. Αργότερα μέσα στην ημέρα, όταν έχει διαθέσιμο χρόνο ανάμεσα από τα ραντεβού του, σας τηλεφωνεί για να το συζητήσετε.

Τώρα, φανταστείτε ένα διαφορετικό σενάριο: κάνετε την ερώτησή σας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή κειμένου και μέσα σε λίγα λεπτά λαμβάνετε μια απάντηση που παράγεται από έναν υπολογιστή που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη. Πώς θα συγκρίνονταν οι ιατρικές απαντήσεις σε αυτές τις δύο περιπτώσεις από άποψη ποιότητας; Και πώς θα μπορούσαν να συγκριθούν από άποψη ενσυναίσθησης;

Για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, οι επιστήμονες επέλεξαν 195 ερωτήσεις και απαντήσεις από ανώνυμους χρήστες ενός διαδικτυακού ιστότοπου κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες τέθηκαν σε γιατρούς που προθυμοποιήθηκαν να απαντήσουν. Οι ερωτήσεις υποβλήθηκαν αργότερα και στο ChatGPT.

Στη συνέχεια, μια ομάδα τριών ιατρών και νοσηλευτών αξιολόγησε και τα δύο σύνολα απαντήσεων ως προς την ποιότητα και την ενσυναίσθηση.

Για να ελαχιστοποιηθεί η μεροληψία, οι αξιολογητές δεν έπρεπε να γνωρίζουν αν μια απάντηση προερχόταν από γιατρό ή από ChatGPT.

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν «ποια απάντηση ήταν καλύτερη;».

Τα αποτελέσματα δεν ήταν καν κοντά:

  • Για σχεδόν το 80% των απαντήσεων, το ChatGPT θεωρήθηκε καλύτερο από τους γιατρούς.
  • Οι απαντήσεις ήταν καλής ή πολύ καλής ποιότητας: Το ChatGPT έλαβε αυτές τις αξιολογήσεις για το 78% των απαντήσεων, ενώ οι γιατροί το έκαναν μόνο για το 22% των απαντήσεων.
  • Συμπονετικές ή πολύ συμπονετικές απαντήσεις: Το ChatGPT βαθμολογήθηκε με 45% και οι γιατροί με 4,6%.
  • Αξίζει να σημειωθεί ότι το μήκος των απαντήσεων ήταν πολύ μικρότερο για τους γιατρούς (κατά μέσο όρο 52 λέξεις) από ό,τι για το ChatGPT (κατά μέσο όρο 211 λέξεις).

Η μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο JAMA Internal Medicine – το περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης – δεν εξέτασε, ωστόσο, κατά πόσο η ΤΝ προσφέρει ακριβείς ιατρικές πληροφορίες που βελτιώνουν την υγεία των ασθενών, αποφεύγοντας παράλληλα τη σύγχυση ή τη βλάβη.

Μια πιθανή συνεργασία;

Μια άλλη πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο σκανδιναβικό επιστημονικό περιοδικό Acta Orthopaedica υποστηρίζει ότι το ChatGPT είναι ικανό να γράφει ιατρικές γνωματεύσεις έως και 10 φορές ταχύτερα από τους γιατρούς, χωρίς να υποβαθμίζει την ποιότητά τους.

Αυτά τα καθήκοντα καταναλώνουν μεγάλο μέρος των ωρών εργασίας ενός γιατρού, μειώνοντας κατά συνέπεια τον χρόνο επαφής με τους ασθενείς του.

Ερευνητές από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ουψάλα και το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Danderyd και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας, Ελβετία αναφέρουν σε δελτίο Τύπου ότι το ChatGPT θα μπορούσε να απαλλάξει τους γιατρούς από αυτό το άγχος.