Τι κάνουμε για να διατηρούμε την καρδιά μας υγιή και νεανική;
Ας σκεφτούμε λίγο πώς διαχειριζόμαστε τη σχέση μας με τον ήλιο: καθώς γνωρίζουμε ότι απειλεί το δέρμα μας με φωτογήρανση, εμείς, για να προστατευτούμε, τον αποφεύγουμε και φοράμε αντηλιακό.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την καρδιά μας: υπάρχουν συνήθειες που την απειλούν και, αν τις αποφύγουμε υιοθετώντας παράλληλα κάποιες υγιεινές, θα καταφέρουμε να τη διατηρήσουμε υγιή και νέα.
Αν όμως βάλουμε την υγεία της καρδιάς μας σε δεύτερη μοίρα, αμελώντας την άσκηση, τρώγοντας ανθυγιεινά, καπνίζοντας και πίνοντας πολύ, μπορούμε να θεωρούμε ότι κατά πάσα πιθανότητα διαθέτουμε μια καρδιά πολύ πιο γερασμένη και κουρασμένη.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα καλά νέα είναι ότι έχουμε το περιθώριο να αναστρέψουμε την κατάσταση και να γυρίσουμε πίσω το βιολογικό ρολόι της καρδιάς μας.
Τόσο η καρδιά όσο και οι αρτηρίες επιβαρύνονται από τον χρόνο
Όσο προσεκτικοί κι αν είμαστε με την υγεία της καρδιάς μας και όσο κι αν προσπαθούμε να διατηρούμε υγιεινές συνήθειες, θέλοντας και μη, ο χρόνος που περνά την επιβαρύνει.
Η καρδιά είναι ένας μυς που δουλεύει ακούραστα και, με το πέρασμα του χρόνου, καταπονείται.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις αρτηρίες.
Όσο υγιεινά και αν τρώμε προσέχοντας τη διατροφή μας, όσο κι αν απέχουμε από το κάπνισμα και ασκούμαστε, δεν μπορούν οι αρτηρίες να μένουν για πάντα νέες, ανεπηρέαστες τελείως από τη φθορά του χρόνου.
Τέλος, και οι βαλβίδες της καρδιάς, όσο μεγαλώνουμε, επιβαρύνονται και αποκτούν προβλήματα εξαιτίας της εναπόθεσης ασβεστίου στην περιοχή ή/και της εκφύλισης.
Ο ρόλος του φύλου
Γνωρίζουμε όλοι ότι οι γυναίκες θεωρούνται –και είναι πράγματι– πιο τυχερές σε αυτό το θέμα, χάρη στον τεράστιο ρόλο που παίζουν οι γυναικείες ορμόνες, τα οιστρογόνα, που ευνοούν την υγεία της καρδιάς.
Όσο όμως οι γυναίκες μεγαλώνουν και μειώνονται τα οιστρογόνα, για να σταματήσουν τελικά να υπάρχουν στην εμμηνόπαυση, η προστασία που παρείχαν στην καρδιά τους παύει πλέον υφίσταται.
Οι παράγοντες που μπορούμε να επηρεάσουμε
1. Η σημασία της ένδειξης της ζυγαριάς
Όλοι οι ειδικοί τονίζουν ότι τα περιττά κιλά και ειδικά το λίπος που εντοπίζεται στην περιοχή της κοιλιάς επιβαρύνουν την υγεία της καρδιάς, γι’ αυτό και είναι πολύ σημαντικό να προσπαθούμε να διατηρούμε το βάρος μας όσο πιο χαμηλό γίνεται.
2. Οι τιμές των λιπιδίων του αίματος
Οι τιμές της χοληστερίνης μας, της ολικής αλλά και της HDL, της καλής χοληστερίνης, καθώς και οι τιμές των τριγλυκεριδίων –και όχι μόνο– μας δίνουν περισσότερα στοιχεία σχετικά με την πιθανή καρδιαγγειακή μας υγεία.
Χρειάζεται να τις διατηρούμε χαμηλές μέσω της προσεκτικής διατροφής ή –αν μας το συστήσει ο γιατρός– με τη λήψη ειδικών φαρμάκων.
3. Η αρτηριακή πίεση
Η τιμή της συστολικής μας πίεσης δεν πρέπει να ξεπερνά το 130 (13).
Η συστολική (μεγάλη) πίεση μετρά την πίεση στις αρτηρίες μας όταν η καρδιά χτυπάει, ενώ η διαστολική (μικρή) όταν η καρδιά ξεκουράζεται· αυτή δεν πρέπει να ξεπερνά το 80 (8).
Αν η πίεση είναι συνεχώς υψηλή, τα τοιχώματα των αρτηριών παχαίνουν και αυτό επιδεινώνει την κυκλοφορία, αυξάνοντας παράλληλα τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια και ανευρύσματα.
Γι’ αυτό και πρέπει να τσεκάρουμε συχνά την αρτηριακή μας πίεση και, αν βρεθεί υψηλή, να ακολουθήσουμε τις οδηγίες του γιατρού μας, που θα μας συστήσει να χάσουμε βάρος, να γυμναζόμαστε, να κόψουμε το κάπνισμα και, αν χρειάζεται, να πάρουμε κάποιο φάρμακο.
4. Αποχή από το κάπνισμα
Το κάπνισμα –εκτός του ότι είναι κακό για τους πνεύμονές μας– επιβαρύνει και γερνά την καρδιά μας.
Επίσης, η αρτηριακή μας πίεση τείνει να αυξάνεται εξαιτίας της νικοτίνης.
Τέλος, το μονοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει στα τσιγάρα επιβαρύνει σαφώς το ενδοθήλιο των αγγείων.
5. Το ρυθμισμένο σάκχαρο
Το υψηλό σάκχαρο επιβαρύνει τόσο την καρδιά όσο και τα αγγεία.
Γι’ αυτό, αν υποφέρουμε από σακχαρώδη διαβήτη και δεν τον ελέγχουμε με φάρμακα, διατροφή και άσκηση, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουμε κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο.
Φροντίζουμε λοιπόν πάντα το σάκχαρό μας να είναι ρυθμισμένο.
6. Η καλή διατροφή
Μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που βασίζεται στις αρχές της μεσογειακής δίαιτας θα μας βοηθήσει όχι μόνο να χάσουμε βάρος, αλλά και να διατηρήσουμε την καρδιά μας –και όλα τα υπόλοιπα όργανα και συστήματα του σώματός μας– υγιή.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι θα πρέπει η διατροφή μας να αποτελείται κυρίως από τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως λαχανικά και φρούτα με τη φλούδα, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ολικής άλεσης ζυμαρικά, άπαχη πρωτεΐνη και γαλακτοκομικά που είναι χαμηλά σε λιπαρά και ελαιόλαδο.
Επιπλέον, σημαντικό είναι να αποφεύγουμε τα έτοιμα και συσκευασμένα τρόφιμα και φαγητά, καθώς επίσης τη ζάχαρη και τα γλυκά.
7. Αποφεύγουμε το αλκοόλ
Το αλκοόλ παχαίνει (έχει 7 θερμίδες ανά γραμμάριο).
Επιπλέον, όταν περιορίζουμε το αλκοόλ, βελτιώνονται οι τιμές της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερίνης και του σακχάρου.
8. Το check-up
Το τακτικό check-up, στο πλαίσιο του οποίου θα ελέγχουμε ότι όλοι οι δείκτες στο αίμα μας και οι πιθανοί επιβαρυντικοί παράγοντες κυμαίνονται εντός φυσιολογικών ορίων, θα μας βοηθήσει, αν προκύψει κάποιο πρόβλημα, να το αντιληφθούμε και να το αντιμετωπίσουμε όσο νωρίτερα γίνεται.
9. Η σωματική άσκηση
Είναι πάρα πολύ σημαντικό να εντάξουμε τη σωματική άσκηση στο πρόγραμμά μας.
Η άσκηση μας βοηθά να κρατάμε χαμηλή την πίεση, τη χοληστερίνη, το σάκχαρο και το βάρος μας.
Το να ασκούμαστε, αν όχι καθημερινά, τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα, για τουλάχιστον μισή ώρα τη φορά, μπορεί να αποδειχτεί σωτήριο για την υγεία της καρδιάς μας και όχι μόνο.
10. Η σημασία της διαχείρισης του στρες
Το στρες αυξάνει την κορτιζόλη, γνωστή και ως ορμόνη του στρες, που κάνει κακό στην καρδιά μας.
Γι’ αυτό θα πρέπει να προσπαθήσουμε να το διαχειριστούμε.
Σύμφωνα με τις έρευνες αλλά και τις συμβουλές των ειδικών, στη διαχείριση του στρες θα μας βοηθήσουν: ο διαλογισμός, η άσκηση, οι βόλτες, η διαχείριση του χρόνου μας, το διάβασμα ενός βιβλίου, η παρέα με τους φίλους μας, η συντροφιά ενός κατοικιδίου, ο καλός ύπνος, η διασκέδαση με ανθρώπους που αγαπάμε και, βέβαια, αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά, το να ζητήσουμε τη συμβολή ενός ειδικού ψυχικής υγείας.
Τι άλλο παίζει ρόλο στην υγεία της καρδιάς μας
Η κληρονομικότητα, κάποιες χρόνιες ασθένειες, η φυλή στην οποία ανήκουμε, το πόσες ώρες δουλεύουμε, το πόσο κοιμόμαστε, το πόσο ξεκουραζόμαστε, το πού μένουμε αποτελούν επίσης παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο ή λιγότερο τον καρδιαγγειακό μας κίνδυνο.
Τι θα μας βοηθήσει
Υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά, συνήθειες και επιλογές που αυξάνουν τις πιθανότητες να νοσήσουμε από καρδιαγγειακό πρόβλημα και κάποια άλλα που μας προστατεύουν από ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Κάποια μπορούμε να τα επηρεάσουμε και άλλα, δυστυχώς, δεν περνούν από το χέρι μας.
Smart info
Οι άντρες παθαίνουν συχνότερα το πρώτο τους καρδιακό επεισόδιο, στα 50 με 60 τους χρόνια, ενώ οι γυναίκες μετά τα 60 (χάρη στην προστασία των οιστρογόνων).