Οι ερευνητές του Virginia Tech ανακάλυψαν πώς η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, δύο χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, διαμορφώνουν την κοινωνική μας συμπεριφορά.
Σε αυτήν την πρωτοποριακή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Human Behaviour, συμμετείχαν ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον, οι οποίοι ήταν ξύπνιοι κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης στον εγκέφαλο, προσφέροντας μια πιο λεπτομερή εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός μας.
Η μελέτη ρίχνει φως στην αλληλεπίδραση της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης, ενώ παράλληλα εξηγεί τη συμπεριφορά μας και ανοίγει το δρόμο για την κατανόηση των διαταραχών του εγκεφάλου.
«Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων στον κόσμο που υποφέρουν από ποικίλες ψυχιατρικές παθήσεις και, σε πολλές περιπτώσεις, τα φάρμακα δεν λειτουργούν πολύ καλά», εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και άλλοι νευροδιαβιβαστές εμπλέκονται κατά κάποιο τρόπο σε αυτές τις διαταραχές. Αυτή η προσπάθεια προσθέτει πραγματική ακρίβεια και ποσοτικοποίηση για την κατανόηση αυτών των προβλημάτων. Το μόνο πράγμα για το οποίο μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι αυτή η μελέτη θα είναι εξαιρετικά σημαντική στο μέλλον για την ανάπτυξη νέων θεραπειών», υπογραμμίζουν.
Τι γνωρίζουμε για τη ντοπαμίνη
Η ντοπαμίνη είναι ένας σημαντικός «χημικός αγγελιοφόρος» στον εγκέφαλό μας, ενώ αποκαλείται και νευροδιαβιβαστής της ευφορίας.
Συμμετέχει στον μηχανισμό του κινήτρου και της επιβράβευσης, ενώ επίσης επηρεάζει τη μνήμη, τη συγκέντρωση, ακόμη και τη ρύθμιση των κινήσεων του σώματός μας.
Όταν η ντοπαμίνη απελευθερώνεται σε μεγάλες ποσότητες, μας δημιουργεί αισθήματα ευχαρίστησης και ανταμοιβής, γεγονός που μας παρακινεί να επαναλάβουμε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά (σκεφτείτε την ικανοποίηση που νιώθετε όταν τρώτε κάτι νόστιμο ή βγαίνετε για τρέξιμο).
Αντίθετα, τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης συνδέονται με μειωμένα κίνητρα και μειωμένο ενθουσιασμό για πράγματα που θα ευχαριστούσαν τους περισσότερους ανθρώπους, ενώ μπορεί να μας κάνουν να αισθανόμαστε νωθροί, απαθείς και να επηρεάσουν αρνητικά τη συγκέντρωσή μας.
Τι γνωρίζουμε για τη σεροτονίνη
Η σεροτονίνη παράγεται τόσο στο λεπτό έντερο όσο και στον εγκέφαλο.
Ωστόσο, η σεροτονίνη του λεπτού εντέρου δεν μπορεί να διαπεράσει τον φραγμό του εγκεφάλου κι έτσι η σεροτονίνη που χρησιμοποιείται στον εγκέφαλο έχει παραχθεί ακριβώς εκεί.
Αναλόγως της «θέσης» της λειτουργεί και διαφορετικά: Όταν παράγεται στον εγκέφαλο λειτουργεί ως νευροδιαβιβαστής, βοηθώντας τους νευρώνες να επικοινωνήσουν. Στον λεπτό έντερο δρα ως ορμόνη, συμβάλλοντας στην πέψη ενώ η εναπομείνασα, που εισχωρεί στην κυκλοφορία του αίματος, φαίνεται να επηρεάζει μια σειρά διαδικασιών.
Η γνωστότερη, ίσως λειτουργία της σεροτονίνης είναι η εξισορρόπηση της διάθεσης και των συναισθημάτων.
Ειδικότερα, μας βοηθά να κατανοήσουμε τα συναισθήματα και τις προθέσεις του άλλου, όπως εάν κάποιος πρόκειται να μας «βλάψει» ή εάν έρχεται φιλικά.
Λαμβάνοντας υπόψιν αυτό, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί διαδραματίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση της διάθεσής μας, επιτρέποντας την μετάβαση από το καθεστώς ηρεμίας σε περίοδο άγχους και αντίστροφα.
Όταν η σεροτονίνη δεν επιτελεί σωστά την λειτουργία της τότε ενδέχεται να προκύψουν ζητήματα ψυχικής υγείας, καθώς συνδέει τις σκέψεις, τα συναισθήματα αλλά και τις άμυνές μας.
Όταν αυτή δυσλειτουργήσει, ενδεχομένως να προκύψουν διαταραχές διάθεσης ή και άγχους.
Πιθανότατα αυτή η δυσλειτουργία να οφείλεται στην ποσότητα της χημικής ουσίας που παράγεται στον εγκέφαλο, η οποία εξαρτάται αφενός από την διατροφή και αφετέρου από την λειτουργία των νευρώνων, που αποθηκεύουν και απελευθερώνουν την σεροτονίνη.
