Τρώτε μόνο όταν πεινάτε; Ή μήπως επειδή νιώθετε κούραση, ανία, στρες, λύπη, χαρά; Όπως όλες οι σχέσεις, έτσι και η σχέση μας με το φαγητό είναι συχνά περίπλοκη…
Πώς θα μπορούσε άλλωστε να είναι απλή όταν τα φαγητά που καταναλώνουμε δεν αφορούν μονάχα την επιβίωσή μας αλλά αποτελούν και ένα μέσο κοινωνικοποίησης μα ακόμα και διαφυγής από τα συναισθήματά μας;
Το κουίζ που ακολουθεί αποτελεί ένα δείγμα για το αν έχετε αφήσει σε ορισμένα τρόφιμα να έχουν το «πάνω χέρι» στη διατροφή σας και πλέον τα καταναλώνετε σχεδόν μηχανικά, χωρίς να σκέφτεστε εάν η υπέρμετρη κατανάλωσή τους θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στο βάρος και ακολούθως στην υγεία σας.
Απαντήστε στις 10 παρακάτω ερωτήσεις από το πανεπιστήμιο του Γέιλ με ένα «ναι» ή ένα «όχι»:
#1 Όταν αρχίζετε να τρώτε το αγαπημένο σας φαγητό (π.χ. τσιπς, πίτσα, σοκολάτα, ζυμαρικά), δεν μπορείτε να σταματήσετε και καταλήγετε να καταναλώνετε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα από ό,τι αρχικά είχατε σκοπό;
#2 Συνεχίζετε να το τρώτε ακόμα και όταν δεν πεινάτε πια;
#3 Τρώτε σε σημείο που νιώθετε δυσφορία;
#4 Πιάνετε τον εαυτό σας να λαχταρά αυτό το φαγητό όταν έχετε άγχος;
#5 Αν δεν υπάρχει στο σπίτι, θα πάτε οπωσδήποτε στο πλησιέστερο κατάστημα να το προμηθευτείτε;
#6 Νομίζετε πως αυτό το φαγητό σας κάνει να νιώθετε καλύτερα;
#7 Κρύβετε πότε πότε το συγκεκριμένο τρόφιμο ώστε ακόμη και οι πιο κοντινοί σας άνθρωποι να μην ξέρουν την ποσότητα που τρώτε;
#8 Μετά την κατανάλωσή του, σας προκαλούνται συναισθήματα ενοχής;
#9 Ακόμα κι αν δεν το ευχαριστιέστε πια, συνεχίζετε να το τρώτε;
#10 Προσπαθήσατε να σταματήσετε να το καταναλώνετε αλλά δεν τα καταφέρατε;
*Περισσότερες από τρεις θετικές απαντήσεις υποδηλώνουν πως θα πρέπει να επανεξετάσετε τη σχέση σας με το συγκεκριμένο τρόφιμο και μάλλον να αναθεωρήσετε συνολικά την προσέγγισή σας ως προς το ζήτημα «διατροφή».
Κάνοντας τη σχέση μας με το φαγητό συνειδητή
Η κατανάλωση τροφίμων προκαλεί χημικές αντιδράσεις στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνες, εκκρίνεται ντοπαμίνη, μια σημαντική χημική ένωση-νευροδιαβιβαστής του εγκεφάλου που συμμετέχει σε μείζονες λειτουργίες του. Η έκκριση αυτή δρα ως «ανταμοιβή» και συνοδεύεται από ευχάριστα συναισθήματα.
Πιστεύεται ότι οι τροφές πλούσιες σε ζάχαρη, λιπαρά και υδατάνθρακες συνδέονται με ένα αίσθημα ευχαρίστησης που μπορεί να οδηγήσει σε ένα είδος εξάρτησης, καθιστώντας τη σχέση με το φαγητό για ορισμένους ανθρώπους προβληματική.
Κάντε 5 λεπτά παύση πριν φάτε και αναρωτηθείτε: «Πεινάω;», «Έχω όντως ανάγκη να φάω το συγκεκριμένο φαγητό;», «Πώς αισθάνομαι;».
Κρατήστε ημερολόγιο με το τι φάγατε, σημειώνοντας το συναίσθημα που σας οδήγησε σε αυτήν την επιλογή. Έτσι, θα σας είναι πιο εύκολο να το αναγνωρίσετε.
Η βελτίωση της σχέσης μας με το φαγητό μπορεί να χρειάζεται χρόνο και δουλειά με τον εαυτό μας. Ωστόσο, όσο δύσκολος κι αν φαντάζει ο… δρόμος της ισορροπημένης και συνειδητής διατροφής, αξίζει να τον «περπατήσουμε».
Σημείωση: Το τεστ δεν αποτελεί επιστημονικό εργαλείο. Αν αισθάνεστε πως αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα με τη διατροφή σας που δεν μπορείτε να επιλύσετε, απευθυνθείτε σε ειδικούς ψυχικής υγείας και διατροφολόγους για σωστή αξιολόγηση και καθοδήγηση.
