Τα δάκρυα είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε στιγμές πόνου, θλίψης και λύπης. Αλλά δεν είναι επίσης ασυνήθιστο να βλέπουμε ανθρώπους να κλαίνε κρυμμένοι στο μαντήλι τους σε ευτυχισμένες περιστάσεις, όπως γάμους, αποφοιτήσεις ή όταν μαθαίνουν για μια προαγωγή που κέρδισαν με κόπο.
Αυτό εγείρει το ερώτημα: γιατί κλαίμε όταν είμαστε ευτυχισμένοι;
Ως βρέφη και μωρά, το κλάμα μας γίνεται αντιληπτό ως μια αναγκαία συμπεριφορική πράξη για να ζητήσουμε φροντίδα και βοήθεια. Μεταβαίνοντας στην ενηλικίωση, διαπιστώνουμε ότι τα δάκρυα προκαλούνται από ένα πολύ ευρύτερο φάσμα συναισθημάτων.
Αν πιάνετε τον εαυτό σας να δακρύζει με γεγονότα που αναμένεται να προκαλέσουν περισσότερα χαμόγελα παρά δάκρυα, τα όσα ακολουθούν θα σας βοηθήσουν να καταλάβετε το γιατί.
Τα καταπιεσμένα συναισθήματά σας ενεργοποιούνται
Καμία στιγμή ή γεγονός δεν συμβαίνει ως μεμονωμένο περιστατικό. Κάθε ορόσημο που επιτυγχάνετε ή ε-μπόδιο που ξεπερνάτε είναι αποτέλεσμα ενός μακρού ταξιδιού.
Για να αποκομίσετε τα οφέλη των κόπων σας, ίσως υπομείνατε παρατεταμένο άγχος και παλέψατε για να ξεπεράσετε εμπόδια, που πιθανότατα έμειναν ανεπεξέργαστα, μέσα στην πίεση να συνεχίσετε να προχωράτε μπροστά. Είναι, λοιπόν, πιθανό το κλάμα να είναι η τελική αντίδραση σε μια σειρά ενεργοποιημένων, ξεχασμένων συναισθημάτων.
Αυτό μπορεί να ισχύει ιδιαίτερα όταν τα ορόσημα ή τα επιτεύγματα φέρνουν μαζί τους μια απόχρωση άγχους. Ακολουθούν δύο παραδείγματα:
Ένας γονιός μπορεί να κλάψει στο γάμο του παιδιού του, επειδή είναι ταυτόχρονα χαρούμενος για το νέο ξεκίνημα του παιδιού του, αλλά και ανήσυχος για το γεγονός ότι θα το βλέπει λιγότερο λόγω αυτής της αλλαγής.
Κάποιος που για παράδειγμα από φοιτητής γίνεται εργαζόμενος μπορεί να είναι ενθουσιασμένος για τα ακαδημαϊκά του προσόντα, αλλά ταυτόχρονα και αγχωμένος για την απόδοσή του στη νέα δουλειά ή και για τη μετακόμισή του μακριά από τους φίλους του.
Προσπαθείτε να επικοινωνήσετε και να συνδεθείτε
Τα συντριπτικά συναισθήματα μπορεί να οδηγήσουν σε κόμπους στο λαιμό και σε στιγμές που ο εγκέφαλος παγώνει. Όταν κάποιος παλεύει με την απώλεια λέξεων, τα δάκρυα γίνονται πηγή επικοινωνίας.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Psychology τονίζει πώς το να βλέπει κάποιος κάποιον άλλο να κλαίει τον αναγκάζει να προσφέρει πρόθυμα παρηγοριά και συναισθητική υποστήριξη. Η ανταπόκριση με φροντίδα και καλοσύνη, όταν βλέπουμε κάποιον να βρίσκεται υπό πίεση, είναι ένα βασικό ανθρώπινο ένστικτο.
Μια άλλη μελέτη αναλύει περαιτέρω την επικοινωνιακή φύση του κλάματος, δείχνοντας ότι υπάρχουν τέσσερις κύριοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι χύνουν δάκρυα χαράς. Αυτοί είναι:
- Τα δάκρυα επίτευξης στόχων, με τα οποία εκφράζονται συναισθήματα υπερηφάνειας για κάποιον που ξεπερνάει εμπόδια ή εκτιμά έκτακτα κατορθώματα ή επιτεύγματα.
- Τα δάκρυα ομορφιάς, μέσω των οποίων εκφράζεται δέος κατά την παρουσία απαράμιλλης κομψότητας, είτε πρόκειται για ανθρώπους, για την τέχνη, τη μουσική ή τη φύση.
- Τα δάκρυα στοργής, με τα οποία εκφράζεται ειλικρινής ευγνωμοσύνη για πράξεις απροσδόκητης καλοσύνης ή και χειρονομίες αγάπης.
- Τα δάκρυα διασκέδασης. Αυτά ανταποκρίνονται σε μια ιδιαίτερα αστεία κατάσταση και συνοδεύονται από γέλιο και χαχανητά (π.χ. Γελάω τόσο πολύ που κλαίω.)
Τα δάκρυα χαράς συνήθως προκύπτουν από μια συγκινητική ιστορία ή μια συγκινητική στιγμή με κοινό παρονομαστή την ευαλωτότητα που νιώθουν όλοι μπροστά στην έκταση των συναισθημάτων που δημιουργούνται.
Όταν με το κλάμα αισθάνεστε καλύτερα
Οι υπέρμαχοι της ψυχικής υγείας έχουν εργαστεί ακούραστα για να κανονικοποιήσουν το κλάμα ως έναν υγιή μηχανισμό αντιμετώπισης, επικαλούμενοι τα πολλά χημικά και ορμονικά οφέλη του, για παράδειγμα την α-πελευθέρωση «χαρούμενων ορμονών», όπως είναι η ωκυτοκίνη και οι ενδορφίνες.
Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Emotion Review υποδηλώνει πως η φυσική πράξη της απελευθέρωσης ενός συναισθήματος από το σώμα, είτε είναι θετικό είτε αρνητικό, βοηθά στην επίτευξη της σωματικής και συναι-σθηματικής ομοιόστασης.
Τα δάκρυα χαράς είναι μια φυσική και σύνθετη έκφραση των συναισθηματικών μας εμπειριών.
Το κλάμα λοιπόν δεν είναι πάντα μια ανεπιθύμητη, αρνητική συναισθηματική κατάσταση μπορεί να προέρχεται και από χαρά και είναι μια φυσιολογική και υγιή κατάσταση.
Ωστόσο, αν νιώθετε αμηχανία για την αδυναμία σας να ρυθμίσετε τα συναισθήματά σας, ίσως είναι χρήσιμο να επισκεφθείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να ανακαλύψετε τις ρίζες των ανησυχιών σας.