Σχεδόν το 40% των ανθρώπων θα βιώσουν ένα λιποθυμικό επεισόδιο, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Αυτή η σύντομη απώλεια συνείδησης, που μπορεί να προκληθεί μεταξύ άλλων από φόβο, πόνο, ζέστη ή υπεραερισμό, μας ανησυχεί συνήθως αρκετά, αποτελώντας έναν από τους πιο κοινούς λόγους επίσκεψης των επειγόντων περιστατικών. Ωστόσο, οι ακριβείς μηχανισμοί της λιποθυμίας παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό ένα μυστήριο για την υγεία.

Σε νέα επιστημονική έκθεση όμως, δημοσιευμένη στο περιοδικό Nature, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, μαζί με συναδέλφους τους στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Scripps και άλλων ιδρυμάτων, αποκαλύπτουν ότι εντόπισαν για πρώτη φορά τη γενετική οδό ανάμεσα σε καρδιά και εγκέφαλο που συνδέεται με τη λιποθυμία.

Η προσέγγισή τους ήταν μοναδική καθώς είδαν την καρδιά ως αισθητήριο όργανο, αποκλίνοντας από την μακροχρόνια άποψη ότι ο εγκέφαλος στέλνει σήματα και η καρδιά απλώς ακολουθεί τις οδηγίες.

«Αυτό που είδαμε είναι ότι η καρδιά στέλνει επίσης σήματα πίσω στον εγκέφαλο, κάτι που μπορεί να αλλάξει τη λειτουργία του εγκεφάλου», αναφέρει ο επικεφαλής ερευνητής της μελέτης.

Το καρδιακό αντανακλαστικό πίσω από την λιποθυμία

Τα ευρήματα που προκύπτουν από την μελέτη μας σε πειραματόζωα μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα αλλά και να βρούμε πιο εξελιγμένες θεραπείες για διάφορες ψυχιατρικές και νευρολογικές διαταραχές που σχετίζονται με την οδό εγκεφάλου-καρδιάς, σημειώνουν οι ερευνητές.

«Η μελέτη μας είναι η πρώτη ολοκληρωμένη ένδειξη ενός γενετικά καθορισμένου καρδιακού αντανακλαστικού, το οποίο ανακεφαλαιώνει πιστά τα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης λιποθυμίας σε επίπεδο φυσιολογικού, συμπεριφορικού και νευρικού δικτύου» αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Οι ερευνητές μελέτησαν νευρικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με το αντανακλαστικό Bezold-Jarisch (BJR), ένα καρδιακό αντανακλαστικό που περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1867.

Για δεκαετίες, οι επιστήμονες υπέθεταν ότι το BJR, το οποίο παρουσιάζει μειωμένο καρδιακό ρυθμό, αρτηριακή πίεση και αναπνοή, μπορεί να σχετίζεται με την λιποθυμία.

Ωστόσο, δεν μπορούσαν να αποδείξουν την συγκεκριμένη υπόθεση, καθώς οι νευρικές οδοί που εμπλέκονται στο συγκεκριμένο αντανακλαστικό δεν ήταν επαρκώς γνωστές.

Τι δείχνει για την υγεία;

Η λιποθυμία ή η προσωρινή απώλεια συνείδησης μπορεί να συμβεί εάν ο εγκέφαλός σας δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο.

Το αίσθημα ζάλης, αδυναμίας ή ναυτίας μπορεί να προηγηθεί ενός λιποθυμικού επεισοδίου ενώ ορισμένοι αντιλαμβάνονται ότι οι θόρυβοι εξαφανίζονται ή περιγράφουν την αίσθηση ότι «όλα μαυρίζουν ή ασπρίζουν».

Η πλήρης αποκατάσταση διαρκεί συνήθως λίγα λεπτά. Εάν δεν υπάρχει υποκείμενη ιατρική πάθηση που να σας προκαλεί λιποθυμία, ενδεχομένως δεν χρειάζεται και θεραπεία.

Η λιποθυμία δεν είναι συνήθως λόγος ανησυχίας, αλλά μερικές φορές μπορεί να είναι σύμπτωμα σοβαρού ιατρικού προβλήματος.

Εάν δεν έχετε προηγούμενο ιστορικό λιποθυμίας και λιποθυμήσετε είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας για να αποκλείσετε το ενδεχόμενο υποκείμενης πάθησης.

Σε πολλές περιπτώσεις, η αιτία της λιποθυμίας είναι ασαφής. Μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως:

  • Φόβος ή άλλο συναισθηματικό τραύμα.
  • Έντονος πόνος.
  • Ξαφνική πτώση της αρτηριακής πίεσης.
  • Χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα λόγω διαβήτη.
  • Υπερεαρισμός.
  • Αφυδάτωση.
  • Σωματική καταπόνηση σε υψηλές θερμοκρασίες.
  • Έντονος βήχας.
  • Παραμονή στην ίδια θέση για πολύ ώρα.
  • Σηκωθήκατε πολύ γρήγορα ή απότομα.