«Είναι καθαρά τα αυτιά σου; Τα νύχια σου; Για έλα κοντά, να κοιτάξω καλύτερα…» έλεγαν με αυστηρό ύφος – ίσως συχνά να λένε ακόμα – οι μανάδες στα παιδιά τους πριν ξεκινήσουν για το σχολείο. Αλλωστε τα καθαρά αυτιά ήταν, είναι και θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μία αξιοπρεπή εμφάνιση.
Αλλά πώς θα πρέπει να καθαρίζουμε τα αυτιά μας; Είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος οι μπατονέτες; Μήπως λίγο βαμβάκι; Χαρτί; Ή η πετσέτα μας αφού κάνουμε μπάνιο; Και πότε χρειάζεται να πάμε στον ωτορινολαρυγγολόγο ώστε να μας τα καθαρίσει όπως πρέπει;
Γιατί παράγουν κερί τα αυτιά μας;
Το κερί των αυτιών– η κυψελίδα, όπως ονομάζεται επιστημονικά – υπάρχει φυσιολογικά στα αφτιά όλων των ανθρώπων καθώς παράγεται συνεχώς από τους αδένες που βρίσκονται στο δέρμα του καναλιού των αφτιών μας.
Διαβάστε επίσης: Ύπνος: Ποιες τροφές μπορούν να τον επηρεάσουν αρνητικά, σύμφωνα με νέα μελέτη
Η χρησιμότητά του κεριού είναι να προστατεύει τα αυτιά μας από τη βρωμιά και τα βακτήρια, που τα απομακρύνει μαζί με το νερό από τα αυτιά μας. Καθώς το κερί δημιουργείται στο βάθος του αφτιού, έχει τη φυσική τάση να βγαίνει προς τα έξω παρασύροντας μαζί του τη σκόνη και τη βρωμιά που έχει μαζευτεί στα αφτιά μας.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι στην περίπτωση των οποίων η παραγωγή του κεριού δεν λειτουργεί φυσιολογικά (είτε παράγεται σε ανεπαρκή ποσότητα, για παράδειγμα επειδή υπάρχει μία δερματίτιδα στην περιοχή, αλλά όταν περάσει η δερματίτιδα η παραγωγή της κυψελίδας γυρνάει στα κανονικά επίπεδα, είτε – σε άλλους ανθρώπους – υπάρχει υπερπαραγωγή κεριού απλά και μόνο επειδή έτσι έχουν γεννηθεί).
Χρειάζεται να καθαρίζουμε τα αυτιά μας;
Ακόμα κι αν αυτό μας φαίνεται περίεργο η απάντηση του ωτορινολαρυγγολόγου σε αυτή την ερώτηση θα ήταν όχι.
Θα μας αιτιολογούσε την απάντησή του εξηγώντας μας ότι τα αφτιά είναι προγραμματισμένα από τη φύση μας να αυτοκαθαρίζονται αφού το κερί έχει τη φυσική τάση να βγαίνει προς τα έξω από μόνο του.
Ομως στην περίπτωση των ανθρώπων των οποίων τα αυτιά έχουν τη φυσική τάση να παράγουν πολύ κερί με αποτέλεσμα να τους δημιουργούνται προβλήματα όπως μείωση της ακοής (η συσσώρευση κεριού είναι από τις συχνότερες αιτίες για τη μείωση ή την απώλεια της ακοής), αίσθημα «πληρότητας» στο αφτί (βουλωμένο αφτί), πόνος στο αφτί ή εμβοές (βουητό), χρειάζεται να καθαρίζεται το κερί αλλά με ειδική διαδικασία στον ωτορινολαρυγγολόγο.
Γιατί δεν πρέπει να προσπαθούμε να καθαρίσουμε μόνοι τα αυτιά μας
Ο λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να καθαρίζουμε βαθιά τα αυτιά είναι επειδή κινδυνεύουμε να τραυματίσουμε το τύμπανο ή τον έξω ακουστικό πόρο και επειδή το μόνο που θα κερδίσουμε σε περίπτωση που το προσπαθήσουμε θα είναι να σπρώξουμε και να «στοιβάξουμε» το κερί προς τα μέσα.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να καθαρίσουμε όσο κερί έχει βγει προς τα έξω από μόνο του (στο εξωτερικό κανάλι των αφτιών) με μία πετσέτα, λίγο βαμβάκι ή χαρτί.
Ποιοι χρειάζεται να καθαρίζουμε τα αυτιά μας στον γιατρό
Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι στους οποίους είτε εκκρίνεται υπερβολική ποσότητα κεριού (είναι θέμα οργανισμού) είτε το κερί δεν αποβάλλεται προς τα έξω (για παράδειγμα, αν έχει διαταραχθεί η δομή του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου).
Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζεται να καθαρίζουμε τα αφτιά μας στον γιατρό, είτε μία φορά τον χρόνο είτε κάθε φορά που νιώθουμε κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα. Αν έχουμε κάποιο γνωστό πρόβλημα διάτρησης τυμπάνου θα πρέπει να ενημερώσουμε τον γιατρό μας ώστε να επιλέξει την κατάλληλη μέθοδο καθαρισμού.
Πώς καθαρίζει τα αυτιά ο ωτορινολαρυγγολόγος
Οι μέθοδοι καθαρισμού που χρησιμοποιούν οι ωτορινολαρυγγολόγοι είναι είτε η αφαίρεση του κεριού με ειδικό εργαλείο είτε η αναρρόφηση είτε ο διακλυσμός (ο γιατρός ρίχνει στο αφτί χλιαρό νερό με συγκεκριμένη κατεύθυνση ώστε να παρασυρθεί το κερί προς τα έξω).
Οι γιατροί όμως στις μέρες μας προτιμούν κυρίως την αναρρόφηση. Αν παρουσιάζουμε συχνά το πρόβλημα ο γιατρός μπορεί να μας συστήσει ειδικές σταγόνες που βοηθούν στη ρευστοποίηση και κατ’ επέκταση στην απομάκρυνση του κεριού.
Θα πρέπει όμως να είμαστε προσεκτικοί αν έχουμε πρόβλημα με το τύμπανό μας ή είμαστε διαβητικοί, γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης.
Ο λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να καθαρίζουμε βαθιά τα αυτιά είναι επειδή κινδυνεύουμε να τραυματίσουμε το τύμπανο ή τον έξω ακουστικό πόρο και επειδή το μόνο που θα κερδίσουμε σε περίπτωση που το προσπαθήσουμε θα είναι να σπρώξουμε και να «στοιβάξουμε» το κερί προς τα μέσα
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Νόβη Αλατζίδου, χειρουργό-ωτορινολαρυγγολόγο, MSc Παθολογίας φωνής, UCL.
