Δεν είναι σπάνιο να ακούσουμε κάποιον να παραπονιέται ότι για το παράξενο και πρωτόγνωρο σύμπτωμα που αντιμετωπίζει είναι πιθανό να φταίει ο θυρεοειδής του: Ταχυκαρδίες, αύξηση βάρους, κούραση, υπνηλία, νύχια που σπάνε, τριχόπτωση…
Και αυτά είναι μόνο κάποια από τα σημάδια που μπορεί να προσπαθούν να μας πουν ότι κάτι δεν πάει καλά με τη λειτουργία του θυρεοειδούς μας. Ας σημειώσουμε βέβαια ότι τα προβλήματα του θυρεοειδούς είναι πολύ συνηθισμένα στις μέρες μας και αποτελούν κατά κάποιον τρόπο ένα είδος επιδημίας.
Διαβάστε επίσης: Φλεγμονή: Κρατήστε την υπό έλεγχο με αυτές τις 8 βραδινές συνήθειες
Τα ζητήματα του θυρεοειδούς συχνά παρουσιάζουν κληρονομική προδιάθεση και είναι πιο συνηθισμένα στις γυναίκες αλλά τελευταία συναντώνται πολύ και σε άνδρες.
Μάλιστα, η πιο συνηθισμένη διαταραχή του θυρεοειδούς είναι ο υποθυρεοειδισμός, που κατά κανόνα οφείλεται στην αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto, που δεν είναι σπάνιο να συναντάται σε ανθρώπους που υποφέρουν και από άλλα αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. ρευματοειδή αρθρίτιδα ή λεύκη).
Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός
Ο υποθυρεοειδισμός είναι η πιο συχνή πάθηση του θυρεοειδούς και οφείλεται στην έλλειψη των θυρεοειδικών ορμονών – ακριβώς επειδή ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετή ποσότητα ορμονών – και έτσι προκαλείται επιβράδυνση των μεταβολικών διεργασιών και πολλών άλλων λειτουργιών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η πιο συνηθισμένη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto (όπου ο οργανισμός φτιάχνει αντισώματα κατά του εαυτού του, στην προκειμένη περίπτωση κατά των κυττάρων του θυρεοειδούς, τα οποία καταστρέφει με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παράγουν επαρκείς ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών).
Τα πιο συνηθισμένα σημάδια της υπολειτουργίας του θυρεοειδούς είναι η κούραση και η έλλειψη ενέργειας, η αύξηση του σωματικού βάρους και οι κατακρατήσεις υγρών, η δυσκοιλιότητα, η τριχόπτωση, το ξηρό δέρμα, η ευαισθησία στο κρύο και διαταραχές της διάθεσης.
Βέβαια τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν και με εκείνα που προκαλούν άλλες ασθένειες και επίσης καθώς εξελίσσονται αργά είναι πιθανό να μας πάρει πολύ χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσουμε περί τίνος πρόκειται.
Πώς θα αναγνωρίσουμε τον υποθυρεοειδισμό
Ενας θυρεοειδής που υπολειτουργεί επηρεάζει όλα τα συστήματα και τα όργανα του σώματός μας, που γίνονται πιο υποτονικά και έτσι μπορεί να παρατηρήσουμε κούραση, ατονία, υπνηλία, έντονη αίσθηση του κρύου, ξηρότητα του δέρματος, εύθραυστα νύχια και μαλλιά, τριχόπτωση, προβλήματα στα δόντια, μείωση της λίμπιντο, μουδιάσματα στα χέρια, αύξηση του βάρους μας και οιδήματα από την κατακράτηση υγρών, δυσκοιλιότητα, βραδυκαρδία, αναιμία, υψηλή χοληστερίνη και αυξημένες τιμές λιπιδίων στο αίμα, ελάττωση της αναπνευστικής λειτουργίας, κράμπες, μυϊκή αδυναμία, αδυναμία συγκέντρωσης, μελαγχολία και διαταραχές στη διάθεση, ακόμα και διανοητική καθυστέρηση αν ο θυρεοειδής εκδηλωθεί σε παιδική ηλικία.
Επίσης, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να διαταράξει το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα με θέματα όπως μητρορραγίες, ανωμαλίες της περιόδου, προβλήματα γονιμότητας, ακόμη και αποβολές.
Οταν το πρόβλημα – πολύ πιο σπάνια – είναι ο υπερθυρεοειδισμός (ότι δηλαδή ο θυρεοειδής μας λειτουργεί πολύ γρήγορα) τα συμπτώματα είναι ακριβώς τα αντίθετα, π.χ. ταχυκαρδία, αϋπνία, υπερένταση, ανεξήγητη απώλεια βάρους,
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού
Η θεραπεία είναι πολύ απλή με την καθημερινή χορήγηση θυροξίνης υπό μορφή χαπιών και έτσι είναι αρκετή η καθημερινή λήψη φαρμάκων για την υποκατάσταση των ορμονών που δεν παράγει ο θυρεοειδής μας. Θα πρέπει όμως να μην την παραλείπουμε και να ακολουθούμε κατά γράμμα τις οδηγίες του ενδοκρινολόγου μας.
Αυτό επιβάλλεται ειδικά όταν μία γυναίκα πρόκειται να μείνει έγκυος ή είναι έγκυος αλλά και όταν έχει γίνει επέμβαση αφαίρεσης του θυρεοειδούς.
Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να γίνονται τακτικές αιματολογικές εξετάσεις – κυρίως στην αρχή που μπαίνει η διάγνωση – ώστε να βρεθεί και να καθοριστεί η σωστή δόση του φαρμάκου.
Ακριβώς επειδή η αποτελεσματικότητα των δισκίων μπορεί να μεταβληθεί από άλλα φάρμακα, συμπληρώματα ή τρόφιμα, γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνονται το πρωί με νερό με άδειο στομάχι και να αποφεύγουμε να τρώμε για 30 λεπτά μετά.
Εάν ξεχάσουμε να πάρουμε μια δόση, είναι σκόπιμο να την πάρουμε αμέσως μόλις το θυμηθούμε, εάν αυτό είναι μέσα σε λίγες ώρες από τη συνηθισμένη μας ώρα.
Θα πρέπει να έχουμε επίσης υπόψη μας ότι η υπολειτουργία του θυρεοειδούς είναι μια διά βίου κατάσταση, οπότε συνήθως θα πρέπει να λαμβάνουμε θυροξίνη για το υπόλοιπο της ζωής μας.
Τι είναι οι όζοι
Πρόκειται για μικρά ογκίδια που οφείλονται σε ανατομική διαταραχή του θυρεοειδούς και μπορεί να υπάρχουν ταυτόχρονα με τον υποθυρεοειδισμό ή τον υπερθυρεοειδισμό ή και χωρίς διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς.
Είναι πολύ συχνό πρόβλημα και μπορεί να αφορά ακόμα και το 20%-30% του πληθυσμού, κυρίως των γυναικών.
Οι όζοι γίνονται αντιληπτοί με την ψηλάφηση από τον ειδικό ή με το υπερηχογράφημα και μπορεί να χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης (κυρίως όταν είναι μεγάλοι σε μέγεθος, είναι ένας μόνος του, όταν έχουν αυξημένη αιμάτωση ή αποτιτανώσεις).
Οι εξετάσεις που χρειάζονται
Για τη διερεύνηση της κατάστασης του θυρεοειδούς χρειάζεται να διενεργηθούν αιματολογικές εξετάσεις.
Στη συνέχεια – και αν υπάρχουν σχετικές ενδείξεις από τις εξετάσεις αίματος ή την κλινική εξέταση (αν ο ενδοκρινολόγος έχει ψηλαφήσει κάποιον όζο) – θα χρειαστεί πιθανώς να γίνει ένα υπερηχογράφημα, με το οποίο θα φανεί η μορφολογία του θυρεοειδούς (μέγεθος, σύσταση, ύπαρξη όζων ή όχι κ.λπ.).
Αν υπάρχουν όζοι (και κυρίως αν είναι μεγάλοι), ο γιατρός είναι πιθανό να συστήσει σπινθηρογράφημα, το οποίο παρέχει πληροφορίες για τη λειτουργικότητά τους.
Aν, δηλαδή, είναι θερμός ή ψυχρός ένας όζος (οι ψυχροί είναι πιο ύποπτοι για κακοήθεια από τους θερμούς), αν είναι τοξικός κ.λπ.
Αν οι όζοι είναι ύποπτοι, το επόμενο βήμα θα είναι η παρακέντηση (με υπερηχογραφική καθοδήγηση κατά προτίμηση), όπου με μια ειδική βελόνα λαμβάνονται κύτταρα από αυτούς, ώστε να διερευνηθεί το ενδεχόμενο να υπάρχει κάποια κακοήθεια.
Χρήσιμο είναι να σημειώσουμε επίσης ότι ορισμένες φορές μπορεί να υπάρχει κάποια δυσλειτουργία του θυρεοειδούς χωρίς να υπάρχει ακόμα ανάγκη για να διορθωθεί φαρμακευτικά.
Ετσι, όταν στις εξετάσεις αίματος είναι υψηλά τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα, ένδειξη αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας (αλλά η TSH είναι σε χαμηλά φυσιολογικά επίπεδα), ο ενδοκρινολόγος δεν δίνει άμεσα θεραπεία αλλά παρακολουθεί τα επίπεδα της TSH τακτικά ώστε αν επηρεαστεί η λειτουργία του θυρεοειδούς να επέμβει φαρμακευτικά για να τη διορθώσει άμεσα.
Τα προβλήματα του θυρεοειδούς είναι πολύ συνηθισμένα στις μέρες μας και αποτελούν κατά κάποιον τρόπο ένα είδος επιδημίας
Η υπολειτουργία του θυρεοειδούς είναι μια διά βίου κατάσταση, οπότε συνήθως θα πρέπει να λαμβάνουμε θυροξίνη για το υπόλοιπο της ζωής μας
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Κωνσταντίνο Τσίγκο, καθηγητή Ενδοκρινολογίας, Διατροφής και Μεταβολισμού, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και σύμβουλο Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ.
