Παραμελημένη ηλικιακή ομάδα από άποψη παροχής ιατρικών υπηρεσιών αποτελεί η εφηβεία στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα η βελτίωση των δεικτών υγείας των εφήβων, να είναι πολύ μικρότερη έναντι των αντίστοιχων δεικτών υγείας των παιδιών, τα τελευταία 50 χρόνια.
Ο λόγος φαίνεται να είναι η κοινή πεποίθηση ότι η εφηβεία αντιπροσωπεύει μια υγιή περίοδο της ζωής, καθώς και η μεταβατική φάση που αφορά όχι μόνο μεταβολές σωματικές, γνωστικές και ψυχικές αλλά και το πέρασμα από τον παιδίατρο στον παθολόγο.
Διαβάστε επίσης: Παιδιά: Συζητήσεις που δεν πρέπει να κάνουμε μπροστά τους
Το πρόβλημα έγινε εμφανές πρόσφατα με την περιπέτεια της 19χρονης Ραφαέλας Πιτσικάλη και την έκκληση της μέσω της ανάρτησης της στα social media. Η νεαρή ασθενής τόνισε την ανάγκη να καλυφθεί θεσμικά στον τομέα υπηρεσιών υγείας το κενό περίθαλψης και φροντίδας της εφηβικής – πρώιμης νεαρής ηλικίας.
Με αφορμή το θέμα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων επανήλθε με πάγιο αίτημα του κλάδου των παιδιάτρων για επέκταση της παρακολούθησης των εφήβων από παιδίατρο μέχρι και τα 18 τους, αλλά και τη νοσηλεία τους μέχρι την ηλικία αυτή σε παιδιατρικά νοσοκομεία.
Οι παιδίατροι σημειώνοντας πως οι έφηβοι αντιπροσωπεύουν το 10% του πληθυσμού της χώρας μας, προτείνουν τη θεσμοθέτηση της ιατρικής εξέτασης, συνταγογράφησης και παρακολούθησης από τους παιδιάτρους των εφήβων μέχρι την ηλικία των 18 ετών, καθώς επίσης και την δυνατότητα νοσηλείας τους σε παιδιατρικές κλινικές μέχρι την ηλικία των 18 ετών.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Κων. Νταλούκας και ο γραμματέας Ι. Ρίτσας, επισημαίνουν ότι με την υπάρχουσα νομοθεσία, «στα Παιδιατρικά Νοσοκομεία, στα Παιδιατρικά Τμήματα/Παιδιατρικές Κλινικές, στα εξωτερικά ιατρεία φορέων του ΕΣΥ και στα ιδιωτικά ιατρεία μπορούν να εξετάζονται παιδιά ηλικίας έως 16 ετών και κατ’ εξαίρεση μπορούν να εξετάζονται έφηβοι έως 18 ετών για ασθένειες χρονίων νοσημάτων που παρακολουθούνται από ειδικές μονάδες. Επιπλέον στα παραπάνω θα εξετάζονται άτομα που η βιολογική τους ωρίμανση αντιστοιχεί σε παιδική ηλικία ή εφ’ όρου ζωής ενήλικες με σπάνια σύνδρομα που έχουν ως συνέπεια δραματική καθυστέρηση σωματικής και πνευματικής ανάπτυξης, ταυτόχρονα».
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, στην εφηβεία περιλαμβάνεται η ηλικιακή ομάδα των 10-19 ετών, ενώ σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία, το ηλικιακό φάσμα της εφηβείας επεκτείνεται από τα 11 μέχρι τα 21 έτη.
Στην Ευρώπη οι χώρες που τα παιδιά εξετάζονται από παιδίατρο μέχρι τα 18 τους έτη είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Δανία, η Νορβηγία, η Φιλανδία και το Βέλγιο.
Οι εκπρόσωποι των παιδιάτρων επισημαίνουν ότι υπάρχουν ισχυροί λόγοι που υποστηρίζουν την αύξηση του ηλικιακού ορίου παρακολούθησης των εφήβων ως τα 18 έτη ζωής, οι οποίοι είναι οι ακόλουθοι:
- Συνέχεια της φροντίδας: Οι παιδίατροι που παρέχουν φροντίδα σε παιδιά από νεαρή ηλικία έχουν πλήρη κατανόηση του ιατρικού ιστορικού, της ανάπτυξης και των ειδικών αναγκών τους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Η συνέχιση της φροντίδας από τον ίδιο παιδίατρο εξασφαλίζει τη συνέχεια και τη συνέπεια στην παρακολούθηση και τη διαχείριση της υγείας τους καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
- Εμπειρογνωμοσύνη στην υγεία των εφήβων: Οι παιδίατροι είναι εκπαιδευμένοι όχι μόνο στην ιατρική φροντίδα των μικρότερων παιδιών αλλά και στις μοναδικές απαιτήσεις υγειονομικής περίθαλψης των εφήβων. Η εφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος σωματικής, γνωστικής και συναισθηματικής ανάπτυξης και οι παιδίατροι είναι εφοδιασμένοι με τη γνώση και την εμπειρογνωμοσύνη για την αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων και προκλήσεων υγείας που προκύπτουν κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου.
- Προληπτική φροντίδα και έλεγχος: Οι παιδίατροι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προληπτική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών, των τακτικών ελέγχων υγείας και του ελέγχου για διάφορες παθήσεις. Παρακολουθώντας τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών, οι παιδίατροι μπορούν να διασφαλίσουν την ολοκλήρωση των απαραίτητων εμβολιασμών, να παρακολουθούν την ανάπτυξη και την εξέλιξη, να ελέγχουν για θέματα υγείας ειδικά για τους εφήβους και να αντιμετωπίζουν άμεσα τυχόν αναδυόμενες ανησυχίες.
- Υποστήριξη ψυχικής υγείας: Η εφηβεία είναι μια περίοδος αυξημένης ευπάθειας σε θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος, οι διατροφικές διαταραχές και η κατάχρηση ουσιών. Οι παιδίατροι που είναι εκπαιδευμένοι στην εφηβική ιατρική μπορούν να παρέχουν έγκαιρη ανίχνευση, παρέμβαση και υποστήριξη για τις ανησυχίες σχετικά με την ψυχική υγεία. Διατηρώντας μια σχέση με τον παιδίατρο, οι έφηβοι έχουν έναν οικείο και έμπιστο επαγγελματία υγείας στον οποίο μπορούν να απευθυνθούν για καθοδήγηση και υποστήριξη.
- Διαχείριση χρόνιων ασθενειών: Πολλές χρόνιες παθήσεις, όπως το άσθμα, ο διαβήτης και οι συγγενείς παθήσεις, απαιτούν συνεχή διαχείριση και παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Οι παιδίατροι που έχουν ασχοληθεί με τη φροντίδα παιδιών με χρόνιες παθήσεις μπορούν να παρέχουν απρόσκοπτη συνέχεια της φροντίδας, διασφαλίζοντας τη σωστή διαχείριση, την προσαρμογή των θεραπευτικών σχεδίων και την αντιμετώπιση τυχόν επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν κατά τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση.
- Προαγωγή και εκπαίδευση της υγείας: Οι παιδίατροι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του υγιεινού τρόπου ζωής και στην παροχή αγωγής υγείας στα παιδιά και τις οικογένειές τους. Παρακολουθώντας τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών, οι παιδίατροι μπορούν να συνεχίσουν να καθοδηγούν τους εφήβους στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με τη διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα, τη σεξουαλική υγεία, την πρόληψη της κατάχρησης ουσιών και άλλες συμπεριφορές που σχετίζονται με την υγεία.
Συνολικά, η ολοκληρωμένη κατανόηση του ιατρικού ιστορικού ενός παιδιού, η εξειδίκευση στην υγεία των εφήβων, η ικανότητα παροχής προληπτικής φροντίδας, η υποστήριξη σε θέματα ψυχικής υγείας, η διαχείριση χρόνιων ασθενειών και η προώθηση υγιεινών συμπεριφορών καθιστούν απαραίτητο για τους παιδίατρους της πρωτοβάθμιας περίθαλψης να συνεχίσουν να παρακολουθούν τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 18 ετών.
Για όλους τους παραπάνω λόγους η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, όσον αφορά την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ζητά την θεσμοθέτηση του δικαιώματος των παιδιάτρων για κλινική εξέταση, συνταγογράφηση και ιατρική παρακολούθηση των εφήβων μέχρι και την ηλικία των 18 ετών και στις περιπτώσεις εφήβων με χρόνιο νόσημα μέχρι την ηλικία των 21 ετών. Επίσης, προτείνει τη δυνατότητα νοσηλείας των εφήβων σε παιδιατρικές κλινικές μέχρι και την ηλικία των 18 ετών και μέχρι την ηλικία των 21 ετών στις περιπτώσεις των εφήβων με χρόνιο νόσημα.
