Το στρες είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής και ακόμα κι αν το αίσθημα ανησυχίας ή υπερβολικής έντασης δεν είναι το ιδανικό, το ανθρώπινο σώμα είναι στην πραγματικότητα εξοπλισμένο για να αντιμετωπίσει και να προσαρμοστεί σε στρεσογόνους παράγοντες της καθημερινότητας.

Το άγχος, με απλά λόγια, είναι η απάντηση του σώματος στην αλλαγή, σύμφωνα με τους ειδικούς από την Κλινική του Κλίβελαντ. Σας βοηθά να προετοιμαστείτε σωματικά, συναισθηματικά και διανοητικά για να αντιμετωπίσετε μια νέα πρόκληση, να ανταποκριθείτε κατάλληλα και να αποφύγετε αρνητικές συνέπειες ή κινδύνους.

Διαβάστε επίσης: Παθητικό άγχος: Τα σημάδια ότι βιώνετε στρες από «δεύτερο χέρι»

Για παράδειγμα, το να νιώθετε άγχος για ένα επερχόμενο deadline στην δουλειά σας μπορεί στην πραγματικότητα να σας «δώσει» κίνητρο για να ολοκληρώσετε όσα έχετε να κάνετε έως τότε.

Η εξελικτική λειτουργία της απόκρισης στο στρες

Ωστόσο, το να νιώθετε συνεχώς άγχος μπορεί να υποδηλώνει μια υπερδραστήρια αντίδραση στο στρες. Η απόκριση στο στρες είναι ο τρόπος με τον οποίο το μυαλό και το σώμα μας ανταποκρίνονται σε μια αντιληπτή απειλή. Εξυπηρετεί μια εξελικτική λειτουργία καθώς έχει σχεδιαστεί για να μας προστατεύει και να μας κρατά ασφαλείς, λένε οι ειδικοί.

Ωστόσο, οι συνθήκες της σύγχρονης ζωής μπορεί να δημιουργήσουν με διάφορους τρόπους αυτό το αίσθημα της απειλής, ακόμα και όταν δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.

Κάθε απόκριση μπορεί να είναι διαφορετική και υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι, η πάλη, η φυγή και το πάγωμα. Ο «στόχος» τους όμως, είναι κοινός και δεν είναι άλλος από το να επαναφέρει το σώμα σας στην ασφάλεια.

Η απόκριση της πάλης

Πρόκειται για μια κατάσταση όπως το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ενεργοποιείται για να προετοιμάσει τον οργανισμό να αντιμετωπίσει μια επικείμενη απειλή.

Ο καρδιακός σας ρυθμός και η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να ανέβουν και μπορεί να αισθάνεστε ένταση. Η συγκεκριμένη απόκριση μπορεί να εμφανιστεί ως επιθετικότητα ή ευερεθιστότητα χωρίς προφανή αιτία.

Η απόκριση της φυγής

Όπως και με την απόκριση της πάλης, η «φυγή» περιλαμβάνει την ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Το ένστικτο μας τονίζει ότι πρέπει να «ξεφύγουμε» από την απειλή.

Μπορεί να εμφανιστεί ως ανησυχία, έντονες σκέψεις που δεν μπορείτε να αποφύγετε και υπερένταση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι άνθρωποι μπορεί να αλλάζουν δουλειά και σχέσεις και ακόμη και να μετακινούνται από πόλη σε πόλη όταν ενεργοποιείται η συγκεκριμένη απόκριση.

Η απόκριση του παγώματος

Τέλος, υπάρχει και η απόκριση στο στρες με «πάγωμα» (“freeze”). Αντί για μια κατάσταση υπερδιέγερσης, τα άτομα με αυτήν την αντίδραση θα εισέλθουν σε μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από χαμηλή ενεργοποίηση, μούδιασμα, αποσύνδεση και απάθεια.

Ο στόχος με το «πάγωμα» είναι να «αποσυνδεθούμε» από το σώμα μας ώστε να μην βιώσουμε συνειδητά την απειλή.

Πώς να αντιμετωπίσουμε το άγχος

Το να βιώσετε μια απόκριση στο στρες δεν είναι επιλογή, λένε οι ειδικοί. Πρόκειται για μια αυτόματη, νευροβιολογική απόκριση που οι άνθρωποι δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν και να απενεργοποιήσουν κατά βούληση.

Αλλά υπάρχουν τρόποι για να μάθετε πώς να αναγνωρίζετε καλύτερα, να αντιμετωπίζετε και να αποκλιμακώνετε μια απόκριση στο στρες:

#Παρατήρηση

Το πρώτο βήμα για να τα καταφέρετε είναι να παρατηρήσετε το σώμα και το μυαλό σας, το τι αισθάνεστε δηλαδή σε διάφορα σημεία του σώματος αλλά και τι σκέψεις κάνετε όταν καλείστε να αντιμετωπίσετε κάτι που σας προκαλεί άγχος.

#Μετατόπιση

Το δεύτερο βήμα περιλαμβάνει την εκμάθηση μεθόδων που βοηθούν στην μετατόπιση και την αποκλιμάκωση της απόκρισης στο στρες. Μπορεί να είναι τόσο απλό όσο η εξάσκηση της βαθιάς αναπνοής ή της συνειδητότητας. Μέσα από την δοκιμή μπορείτε να βρείτε την μέθοδο που λειτουργεί καλύτερα για εσάς.

#Επανασύνδεση

Πρόκειται για το τρίτο και συχνά πιο δύσκολο βήμα, καθώς καλούμαστε να αναπτύξουμε νέους τρόπους αντίδρασης σε καταστάσεις που πυροδοτούν μία από τις τρεις αποκρίσεις.

Μπορεί να χρειαστεί πολλή δουλειά για να μάθετε να διαχειρίζεστε μια απόκριση στο στρες με ήπιο, παραγωγικό τρόπο. Το πιο σημαντικό; Δεν χρειάζεται να κρύβεστε ή να προσπαθείτε να διαχειριστείτε το άγχος μόνοι σας. Μπορείτε πάντα να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού ή των αγαπημένων σας.