«Ποιο είναι το αγαπημένο σας comfort show;». Είδα πρόσφατα αυτή την ερώτηση σε ένα post στο Instagram και με έκανε να σκεφτώ τις σειρές που παρακολουθώ καθημερινά. Η απάντηση στο ερώτημα ήρθε αβίαστα: «Τα Φιλαράκια». Ακόμα και αν δεν είναι η αγαπημένη μου σειρά – μοναδική θέση στην καρδιά μου έχει το «New Girl» – έχω δει και τους δέκα κύκλους, τουλάχιστον από δύο φορές.
Είναι η σειρά που αυθόρμητα θα δω όταν θέλω να χαλαρώσω και να αποσυνδεθώ από τη γρήγορη καθημερινότητα ή που θα αφήσω να παίζει στην τηλεόραση ενώ κάνω οτιδήποτε άλλο. Στην πραγματικότητα, παίζει αυτή την στιγμή όσο γράφω και νιώθω μέλος της παρέας τους.
Διαβάστε επίσης: Συκώτι και ψυχική υγεία: Πώς συνδέονται;
Αλλά γιατί; Οι ερευνητές, συμπεριλαμβανομένου του ψυχολόγου Jaye Derrick, διευθυντή του Social Processes Lab στο Houston University, εξέτασαν ακριβώς αυτό, πώς δηλαδή η επανάληψη μιας αγαπημένης τηλεοπτικής εκπομπής μπορεί να τονώσει το αίσθημα του «ανήκειν», μεταξύ άλλων θετικών συναισθημάτων. Αυτά που ανακάλυψαν εντυπωσιάζουν…
Σύνδεση VS μοναξιάς
Οι άνθρωποι έχουν μια έμφυτη ανάγκη να ανήκουν. Γνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε άλλους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο που χρειαζόμαστε καταφύγιο, είμαστε από τη φύση μας κοινωνικά όντα.
Για να διαπιστώσουν αν οι άνθρωποι στρέφονται στις αγαπημένες τηλεοπτικές τους εκπομπές ως πιθανή πηγή σύνδεσης όταν αισθάνονται μοναξιά ή απόρριψη, οι ερευνητές διενήργησαν μια σειρά ερευνών, που δημοσιεύθηκαν στο «Journal of Experimental Social Psychology».
Σε μία από τις μελέτες τους, έβαλαν τους συμμετέχοντες να γράψουν για έναν καβγά με ένα αγαπημένο τους πρόσωπο. Οταν οι άνθρωποι σκέφτονταν τις στιγμές του καβγά, ένιωθαν απόρριψη, είχαν «πεσμένη» διάθεση και η αυτοεκτίμησή τους μειώθηκε.
Οταν όμως σκέφτηκαν στη συνέχεια την αγαπημένη τους comfort σειρά, όλες αυτές οι αρνητικές συναισθηματικές επιδράσεις εξαφανίστηκαν.
Ενώ το είδος δεν φάνηκε να έχει μεγάλη σημασία, αφού αναφέρθηκαν δράμα, κωμωδία, ακόμα και ριάλιτι, έπρεπε να είναι μια σειρά που οι συμμετέχοντες είχαν δει και είχαν αγαπήσει. Η επανάληψη των εκπομπών μάς επιτρέπει, σύμφωνα με τους ερευνητές, να διεισδύσουμε σε έναν κοινωνικό κόσμο που ήδη γνωρίζουμε και νιώθουμε συνδεδεμένοι.
Είναι ένας άμεσος τρόπος να βιώσουμε κοινωνική σύνδεση και αποδοχή, όπως το να μιλήσουμε με έναν παλιό μας φίλο, που χαιρόμαστε κάθε φορά που τον βλέπουμε.
Συναισθηματικό break
Αν και πιστεύουμε ότι η παρακολούθηση εκπομπών είναι μια σχετικά παθητική δραστηριότητα (αρκεί να σκεφτούμε τον όρο «couch potato»), η παρακολούθηση μιας νέας σειράς στην πραγματικότητα κρύβει ενεργητική δράση.
Εάν είστε αγχωμένοι, κουρασμένοι ή καταπονημένοι, ένα επεισόδιο μιας νέας σειράς μπορεί να εντείνει τη δυσφορία, ακόμα και αν σε γενικές γραμμές απολαμβάνετε τη σειρά.
Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι θα πρέπει να κάνετε – έστω και λίγη – συναισθηματική ρύθμιση. Οι ερευνητές εξηγούν ότι όταν είστε σε αγωνία και προσπαθείτε να καταλάβετε τι θα συμβεί στη συνέχεια, ή αν ανησυχείτε ότι ένας χαρακτήρας πρόκειται να πεθάνει, αυτό απαιτεί ψυχολογική προσπάθεια.
Οταν αντιθέτως γνωρίζετε ήδη την ιστορία και τι πρόκειται να συμβεί, η ανάγκη συναισθηματικής ρύθμισης δεν υπάρχει. Είναι λιγότερο πιθανό να απογοητευτείτε, να φοβηθείτε ή να λυπηθείτε από όσα θα δείτε. Η επανάληψη χαρίζει ασφάλεια και δίνει πολύτιμο χώρο για ένα μικρό συναισθηματικό διάλειμμα.
Καλύτερος αυτοέλεγχος
Στην ψυχολογία, ο αυτοέλεγχος είναι «η ικανότητα να έχει κανείς τον έλεγχο της συμπεριφοράς του (φανερή, κρυφή, συναισθηματική ή σωματική) και να συγκρατεί ή να αναστέλλει τις παρορμήσεις του», σύμφωνα με τον ορισμό της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας. Εάν αισθάνεστε μόνοι, αναστατωμένοι ή αγχωμένοι, απαιτείται αυτοέλεγχος για να αντιστρέψετε τα συναισθήματά σας ή για να τα ρυθμίσετε.
Χρειάζεται επίσης αυτοέλεγχος για να τα καταπιέσετε ή για να καταστείλετε την αντίδρασή σας σε κάποιον όταν η διάθεσή σας δεν είναι και η καλύτερη. Οι περισσότεροι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι έχουμε περιορισμένο απόθεμα αυτοελέγχου.
Αν κάνουμε κάτι πραγματικά επίπονο, τότε είναι πιο δύσκολο να συνεχίσουμε με κάτι εξίσου επίπονο. Θα μπορούσαμε να δούμε τον αυτοέλεγχο σαν ένα μυ. Εάν κάνετε άρση βαρών, τότε χρειάζεστε λίγο χρόνο για να ξεκουραστείτε προτού μπορέσετε να σηκώσετε περισσότερα κιλά.
Σε άλλη έρευνα, ο Jaye Derrick χρησιμοποίησε δύο πειράματα για να εξερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους ένας οικείος φανταστικός κόσμος βοηθά τους ανθρώπους να ρυθμίσουν τον αυτοέλεγχό τους.
Διαπίστωσε ότι όταν οι άνθρωποι έκαναν κάτι που απαιτούσε προσπάθεια και βίωναν μείωση στον αυτοέλεγχό τους, άρχισαν να ενδιαφέρονται περισσότερο για τις αγαπημένες τους τηλεοπτικές εκπομπές.
Και αφού τις παρακολούθησαν, ανέφεραν ότι είχαν περισσότερη ενέργεια. Ετσι, αν είχατε μια εξαντλητική μέρα, το μόνο που έχετε να κάνετε για να νιώσετε καλύτερα είναι να βάλετε την αγαπημένη σας σειρά και να πατήσετε το «play».