Αϋπνία είναι η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο δυσκολεύεται να κοιμηθεί ή να διατηρήσει τον ύπνο του. Εκείνοι που τη βιώνουν, νιώθουν κατά τη διάρκεια της ημέρας συνήθως κόπωση, ατονία, υπνηλία, δυσκολία συγκέντρωσης, εκνευρισμό, θλίψη, μειωμένη λειτουργικότητα.
Πρόκειται για ένα συχνό και βασανιστικό πρόβλημα. Υπολογίζεται ότι το 30% του γενικού πληθυσμού έχει αϋπνία και το 10% παρουσιάζει κάποια από τα προαναφερθέντα συμπτώματα.
Διαβάστε επίσης: Ύπνος: Οι χρόνιες διαταραχές του αυξάνουν τις καρδιακές παθήσεις
Τα είδη της αϋπνίας
Η αϋπνία διακρίνεται σε παροδική και χρόνια.
Η παροδική, διαρκεί λίγο, οφείλεται σε κάποιον εξωγενή παράγοντα και συνήθως περνά χωρίς θεραπεία.
Ως χρόνια αϋπνία χαρακτηρίζονται οι διαταραχές του ύπνου που συμβαίνουν τουλάχιστον 3 νύχτες ανά εβδομάδα και διαρκούν πάνω από 3 μήνες.
Η χρόνια αϋπνία οφείλεται σε πολλές αιτίες, όπως: αλλαγές του περιβάλλοντος, ακατάλληλες συμπεριφορές, αλλαγές στις ώρες εργασίας, παθήσεις, φαρμακευτική αγωγή και άλλα.
Σύμφωνα με τις σύγχρονες απόψεις η αϋπνία είναι αποτέλεσμα της εγκεφαλικής λειτουργίας με διαταραχή του ρυθμού εγρήγορσης – ύπνου.
Υπάρχουν παθολογικές, όπως είπαμε, καταστάσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν αϋπνία. Το καθημερινό άγχος είναι επίσης μια συχνή και σημαντική αιτία αϋπνίας, η οποία και αύτη με την σειρά της, το εντείνει.
Ποιες είναι οι συνήθεις εσφαλμένες υποθέσεις που αφορούν την εν λόγω διαταραχή;
Οι μύθοι περί αϋπνίας που πρέπει να βάλουμε για «ύπνο»
Μύθος #1: Η αϋπνία είναι στο… μυαλό
Η αϋπνία είναι μια από τις πιο «υποτιμημένες» θα έλεγε κανείς ιατρικές διαταραχές.
Δεν είναι απλά στο μυαλό κι αν πάψουμε να τη σκεφτόμαστε, ξαφνικά δε θα υπάρχει. Είναι μια πραγματική και οδυνηρή κατάσταση για όποιον τη βιώνει. Απαιτεί δε κατάλληλη αξιολόγηση και καθοδήγηση από ειδικό εάν είναι χρόνια ή και παροδική μα επαναλαμβανόμενη.
Μύθος #2: Η αϋπνία είναι σημάδι ψυχιατρικής διαταραχής
Αν και ψυχικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη, το άγχος και το στρες μπορούν να προκαλέσουν αϋπνία, αυτοί είναι μόνο λίγοι από τους πολλούς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν αϋπνία. Όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να υποδηλώνει κάποια ασθένεια, να αποτελεί παρενέργεια λήψης φαρμάκων, πολύ χρόνο μπροστά σε οθόνες, οικονομικές δυσκολίες και πολλά άλλα.
Μύθος #3: Ένα «ποτηράκι» παραπάνω θα με βοηθήσει να κοιμηθώ
Η κατανάλωση αλκοόλ πριν πάτε για ύπνο συνήθως επιδεινώνει την αϋπνία. Αναμφίβολα, ένα ή δύο ποτά μπορεί να είναι χαλαρωτικά, προκαλώντας υπνηλία που αρχικά διευκολύνει τον ύπνο. Αλλά, καθώς το επίπεδο αλκοόλ στο αίμα σας αρχίζει να πέφτει, θα ξυπνήσετε ξανά και θα δυσκολευτείτε να ξανακοιμηθείτε. Πολλές μελέτες διαπίστωσαν ότι ο διαταραγμένος ύπνος από το αλκοόλ μας κάνει να νιώθουμε νωθροί την επόμενη μέρα και θα μπορούσε να επηρεάσει την εγρήγορση, την απόδοση και τη διάθεσή μας.
Επιπλέον, το αλκοόλ μπορεί να συμβάλει ή να επιδεινώσει άλλες διαταραχές του ύπνου, όπως την υπνική άπνοια.
Μύθος #4: Το να «χαζέψω» στο κινητό ή στην τηλεόραση θα με χαλαρώσει
Σύμφωνα με μελέτες, οι υπολογιστές, η τηλεόραση και τα κινητά τηλέφωνα αυξάνουν τα επίπεδα νευρικών δραστηριοτήτων αντί να μας χαλαρώνουν ώστε να αποκοιμηθούμε. Η παραγωγή της μελατονίνης, της ορμόνης που μας «προετοιμάζει» για να κοιμηθούμε, καταστέλλεται, εντείνοντας την αϋπνία.
Μύθος #5: Τα υπνωτικά χάπια μπορούν να θεραπεύσουν την αϋπνία
Αναμφισβήτητα, τα υπνωτικά χάπια μπορούν να συμβάλλουν θετικά στον ύπνο. Για λίγες όμως μονάχα ημέρες. Επιπλέον, ενέχουν κίνδυνο εξάρτησης και φυσικά ποτέ δεν πρέπει να τα παίρνουμε χωρίς τη συμβουλή του γιατρού μας.
Τα υπνωτικά μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της αϋπνίας, δεν μπορούν ωστόσο να τη θεραπεύσουν.
Μύθος #6: Θα υποχωρήσει από μόνη της…
Δυστυχώς όχι. Μην περιμένετε ότι η χρόνια αϋπνία θα υποχωρήσει από μόνη της εάν δεν αναγνωρίσετε το τι την προκαλεί. Όταν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα της αϋπνίας, είναι ζωτικής σημασίας να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια για να βρείτε την πραγματική αιτία και την ανάλογη θεραπεία της. Κι αυτό γιατί όταν συμβαίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να προκύψουν σοβαρές παρενέργειες, όπως μειωμένη εγρήγορση, υψηλή αρτηριακή πίεση, αύξηση βάρους, καρδιακές παθήσεις, διαβήτης και πολλές άλλες απειλητικές καταστάσεις υγείας.
Αποφύγετε λοιπόν την αυτοδιάγνωση και επισκεφθείτε τον γιατρό σας για να αντιμετωπίσετε την επίμονη αϋπνία αποτελεσματικά και όσο το δυνατόν πιο σύντομα.
