Ο ποιοτικός και επαρκής ύπνος είναι γνωστό πως βοηθά σημαντικά στη διατήρηση και την ενίσχυση της σωματικής και ψυχικής μας υγείας. Ο ύπνος είναι επίσης γνωστό πως έχει και μια σειρά από «μυστήριους» μύθους να τον ακολουθούν, πεποιθήσεις που μάλλον θα ήταν καλύτερο να ξεχάσουμε.
Διαβάστε επίσης: Είναι ο ύπνος πιο σημαντικός από την προπόνηση;
4 μύθοι σε σχέση με τον ύπνο
#1 Ο εγκέφαλός μας «κλείνει» όταν κοιμόμαστε
Ευτυχώς, ο εγκέφαλός μας δεν εγκαταλείπει την καθημερινή του εργασία, ούτε κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σημαντικές λειτουργίες άλλωστε όπως η αναπνοή δείχνουν πως ο εγκέφαλός μας είναι αδύνατο να «αποσυνδεθεί» πλήρως.
Στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια του ύπνου ταχείας κίνησης των ματιών (REM), κατά τον οποίο βλέπουμε και τα περισσότερα όνειρα, η δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυμάτων μοιάζει με αυτή της εγρήγορσης.
Είναι ενδιαφέρον ότι, παρά το υψηλό επίπεδο δραστηριότητας, είναι πιο δύσκολο να ξυπνήσει κάποιος που κοιμάται κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Αυτός είναι ο λόγος που αυτό το στάδιο του ύπνου ονομάζεται μερικές φορές «παράδοξος ύπνος».
#2 «Αν θυμάσαι το όνειρό σου, κοιμήθηκες καλά»
Οι περισσότεροι άνθρωποι ονειρεύονται κάθε βράδυ, αλλά συχνά δε θυμούνται τα όνειρά τους. Τα όνειρα εμφανίζονται κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου REM και ξεχνιούνται σχεδόν αμέσως. Μόνο όταν κάποιος ξυπνά κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τον ύπνο REM, η ανάμνηση ενός ονείρου δεν έχει ακόμη ξεθωριάσει.
Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένοι νευρώνες που είναι ενεργοί κατά τη διάρκεια του ύπνου REM μπορεί να καταστείλουν τις μνήμες των ονείρων. Αυτοί οι νευρώνες παράγουν την ορμόνη συγκέντρωσης μελανίνης (MCH), η οποία βοηθά στη ρύθμιση του ύπνου. Το MCH αναστέλλει επίσης τον ιππόκαμπο, μια βασική περιοχή του εγκεφάλου για την αποθήκευση μνήμης.
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν άτομα που τείνουν να θυμούνται τα όνειρά τους. Διαπίστωσαν ότι αυτοί οι άνθρωποι αγρυπνούσαν κατά τη διάρκεια της νύχτας πιο συχνά από εκείνους που θυμόντουσαν πιο σπάνια τα όνειρά τους. Αυτό υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι που θυμούνται συχνά τα όνειρά τους μπορεί να κοιμούνται λιγότερο καλά.
Εν ολίγοις, η ανάμνηση ενός ονείρου δεν είναι ένδειξη καλού ύπνου. Απλώς ξυπνήσατε την κατάλληλη στιγμή και έτσι το θυμάστε.
#3 Δεν πρέπει ποτέ να ξυπνάμε κάποιον που υπνοβατεί
Ο κοινός ισχυρισμός είναι ότι αν ξυπνήσετε έναν υπνοβάτη, μπορεί να πάθει καρδιακή προσβολή. Εάν κάποιος ξυπνήσει κάποιον που υπνοβατεί, μπορεί να του προκαλέσει σύγχυση και μερικές φορές φόβο. Μερικοί υπνοβάτες μπορεί επίσης να ενεργήσουν επιθετικά, επομένως οι άνθρωποι πρέπει να είναι προσεκτικοί αν τους ξυπνήσουν. Όμως το να πάθει ένα άτομο καρδιακή προσβολή είναι μια κατάσταση που δεν μπορεί τουλάχιστον μέχρι σήμερα να επιβεβαιωθεί.
Η καλύτερη αντίδραση απέναντι σε έναν άνθρωπο που υπνοβατεί είναι να προσπαθήσουμε να τον επαναφέρουμε στο κρεβάτι του με ασφάλεια μιας και καθώς περιηγείται στο σπίτι με κλειστά μάτια μπορεί να τραυματιστεί.
Συνίσταται δε να ξυπνάμε τον υπνοβάτη μαλακά και ήρεμα προτού ξανακοιμηθεί αφού έχει επιστρέψει πάλι στο κρεβάτι του. Αυτό μπορεί να αποτρέψει κάποιο άλλο επεισόδιο να συμβεί στον ίδιο κύκλο βαθύ ύπνου.
Φυσικά, δεν είναι σωστό να ξυπνάμε έναν υπνοβάτη με φωνές, ούτε να τον κρατάμε έντονα σωματικά.
#4 «Ας πιούμε ένα ποτηράκι να χαλαρώσουμε πριν κοιμηθούμε»
Το αλκοόλ μειώνει το χρόνο που απαιτείται για να αποκοιμηθούμε. Εξαιτίας αυτού, οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι έχει ευεργετική επίδραση στον ύπνο συνολικά. Δεν είναι όμως έτσι.
Η ποιότητα του ύπνου υπό την επήρεια αλκοόλ είναι χειρότερη σε σύγκριση με τον ύπνο χωρίς αλκοόλ.
Για να ξυπνήσουμε νιώθοντας αναζωογονημένοι, ο εγκέφαλός μας πρέπει να περάσει μέσα από μια καλά «ενορχηστρωμένη» σειρά φάσεων και κύκλων που το αλκοόλ, παρεμποδίζει.
Με λίγα λόγια, ενώ το αλκοόλ μας κάνει να κοιμόμαστε πιο γρήγορα, ο ύπνος που έχουμε είναι λιγότερο ποιοτικός και άρα λιγότερο αναζωογονητικός και ευεργετικός.