Το στρες των τελευταίων χρόνων έχει συσσωρευτεί και μας απειλεί όλους όσο ποτέ άλλοτε. Η πανδημία, ο εγκλεισμός και όλα όσα έφεραν μαζί τους, η ανασφάλεια, ο φόβος, η οικονομική κρίση, όλα αυτά ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη ζωή μας επιβαρύνοντας την ψυχολογία μας και δημιουργώντας μας ένα συνεχές άγχος.
Οπως ίσως ήδη γνωρίζουμε το στρες είναι η φυσική άμυνα του οργανισμού μας απέναντι στον κίνδυνο. Σε περίπτωση κινδύνου, ολόκληρο το σύστημά μας μπαίνει σε συναγερμό.
Εκλύονται οι ορμόνες του στρες, η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, και όλα μας τα όργανα βρίσκονται σε εγρήγορση: οι πνεύμονες, η καρδιά, το μυαλό και οι μύες μας. Η πίεσή μας όπως και οι καρδιακοί παλμοί αυξάνονται, οι μύες σφίγγονται και το μυαλό μας προσπαθεί να παραμένει συγκεντρωμένο και σε εγρήγορση.
Διαβάστε επίσης: Στρες: Ιδέες αποφόρτισης και χαλάρωσης
Οταν αυτή η κατάσταση διαρκεί λίγο δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί ο ανθρώπινος οργανισμός είναι φτιαγμένος για να αντιμετωπίζει ξαφνικές καταστάσεις κινδύνου.
Οταν όμως το στρες επιμένει και το σώμα μας βρίσκεται για πολύ μεγάλο διάστημα υπό την επήρεια των ορμονών του στρες, είναι πιθανό να μας δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά προβλήματα, άσθμα κ.ά.
Καθώς είναι δύσκολο να αποφύγουμε την έκθεση στο στρες θα πρέπει τουλάχιστον να έχουμε τον νου μας ώστε να κάνουμε κάτι για να προστατευτούμε όταν φαίνεται ότι πάει να μας κατακλύσει. Ας δούμε ποια είναι τα σημάδια που θα πρέπει να μας υποψιάσουν ότι δεν αντέχουμε άλλο άγχος.
Αυξημένοι καρδιακοί παλμοί
Η αντίδραση στο στρες αυξάνει μεταξύ άλλων τους καρδιακούς μας παλμούς.
Αν και οι αυξημένοι καρδιακοί παλμοί δεν είναι από μόνοι τους επικίνδυνοι, έρευνες δείχνουν ότι τα υψηλά επίπεδα στρες και κατ’ επέκταση οι μόνιμες ταχυπαλμίες, αυξάνουν τις πιθανότητες για την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικού και καρδιακών επεισοδίων, καθώς επίσης ευνοούν και τη συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες.
Προβλήματα δυσπεψίας
Σε περιόδους στρες το στομάχι μας όπως και ολόκληρο το πεπτικό μας σύστημα επηρεάζεται πολύ, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε προβλήματα δυσπεψίας, διάρροιας, δυσκοιλιότητας και ναυτίας και όλα αυτά – όταν διαρκούν – αυξάνουν τις πιθανότητες να προκληθούν μακροπρόθεσμα γαστροπεπτικά προβλήματα (π.χ. έλκος στο στομάχι).
Προβλήματα αϋπνίας
Οταν τα πράγματα δυσκολεύουν πολύ και δεν μπορούμε πια να τα διαχειριστούμε καλά, αρχίζει και επηρεάζεται το νευρικό μας σύστημα. Τα υψηλά επίπεδα των ορμονών του στρες στον οργανισμό μας επιβαρύνουν τον ύπνο μας και δεν μας αφήνουν να χαλαρώσουμε και να κοιμηθούμε όπως θα έπρεπε.
Κρυολογήματα και λοιμώξεις
Τα υψηλά επίπεδα των ορμονών του στρες στον οργανισμό επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα των λευκών κυττάρων να μας προστατέψουν από τους διάφορους εισβολείς (ιούς, μικρόβια κ.λπ.).
Επίσης, το συνεχές στρες αυξάνει τον δείκτη φλεγμονής και πολύ συχνά συντείνει στο να «μπερδευτεί» το ανοσοποιητικό μας και να επιτεθεί στα ίδια μας τα όργανα προκαλώντας αυτοάνοσα νοσήματα.
Εκζέματα
Η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη επηρεάζουν τη ροή του αίματος στο δέρμα, αυξάνουν την ποσότητα του σμήγματος και ως εκ τούτου μπορεί να επιδεινώσουν την ακμή.
Μία άλλη δερματολογική ασθένεια που και ως αυτοάνοση που είναι σχετίζεται με το στρες είναι και η λεύκη, όπου καταστρέφονται τα μελανοκύτταρα του δέρματος και δημιουργούνται λευκά σημάδια/λεκέδες στο δέρμα.
Το στρες σχετίζεται και με άλλα δερματικά προβλήματα όπως η ροδόχρους πιτυρίαση, αλλεργικές δερματικές παθήσεις και επίσης είναι πιθανό να επιδεινώσει και άλλα προϋπάρχοντα δερματολογικά προβλήματα.
Αύξηση της περιμέτρου της μέσης
Η σχέση ανάμεσα στο στρες και στην εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς δεν είναι ξεκάθαρη αλλά είναι γνωστό ότι τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μάς κάνουν να επιζητούμε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λίπος.
Επίσης, έχει βρεθεί ότι το στρες κάνει τον μεταβολισμό πιο αργό, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους, ιδίως στο στομάχι.
Αυτό σημαίνει ότι παράλληλα αυξάνεται το λίπος γύρω από τα εσωτερικά όργανα όπως το συκώτι και οι αρτηρίες της καρδιάς. Οπως είναι εύλογο, όλα τα παραπάνω σχετίζονται με την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη, καρδιοπάθειας και υπέρτασης.
Εύκολα ξεσπάσματα ή τάση απόσυρσης
Ανάλογα με το πώς έχουμε μάθει να αντιδρούμε απέναντι στο στρες, από όταν είμαστε μικροί είναι πολύ πιθανό να παρατηρήσουμε ότι όταν είμαστε αγχωμένοι χάνουμε την ψυχραιμία μας και ξεσπάμε πολύ ευκολότερα ακόμα κι όταν οι καταστάσεις δεν είναι τόσο σοβαρές ή ότι έχουμε την τάση να αποσυρόμαστε και να κλεινόμαστε στον εαυτό μας με την παραμικρή δυσκολία και πίεση.
Και οι δύο τύποι αυτοί συμπεριφοράς μπορεί να δείχνουν ότι βρισκόμαστε λίγο πριν την ψυχική εξουθένωση.
Τι μπορεί να βοηθήσει
* Ο διαλογισμός, ακόμα και όταν πρόκειται για κάτι τόσο απλό όσο το να δίνουμε σημασία στις μικρές καθημερινές στιγμές όπως οι σταγόνες του νερού που πέφτουν ζεστές πάνω στο δέρμα μας όταν κάνουμε ντους.
* Η συστηματική άσκηση – όπως για παράδειγμα το περπάτημα, η γιόγκα, το κολύμπι, το ποδήλατο – από 30 έως 90 λεπτά καθημερινά, μπορεί να βοηθήσει στην πτώση των επιπέδων της κορτιζόλης.
* Οι αργές, ήρεμες και βαθιές αναπνοές σύμφωνα με μία έρευνα του 2019 μπορούν να κάνουν τον εγκέφαλό μας να παρουσιάζει ρυθμούς ανάλογους με εκείνους του βαθέος ύπνου. Αυτή η περίοδος του ύπνου είναι όταν το σώμα μας ξεκουράζεται και επιδιορθώνει.
* Η θετική ψυχολογία και συγκεκριμένα η τεχνική 54321 μπορεί να μας βοηθήσει. Οταν νιώθουμε πολύ πιεσμένοι κοιτάμε γύρω μας και αναφέρουμε φωναχτά 5 πράγματα που μπορούμε να δούμε, 4 που μπορούμε να ακούσουμε, 3 που μπορούμε να ακουμπήσουμε, 2 που μπορούμε να μυρίσουμε και 1 που μπορούμε να γευτούμε.
* Είναι σημαντικό να έχουμε σταθερά επίπεδα γλυκόζης στον οργανισμό μας, γι’ αυτό είναι καλό να τρώμε μικρά και συχνά γεύματα αποφεύγοντας τη ζάχαρη και τους απλούς υδατάνθρακες και παράλληλα να πίνουμε πολύ νερό.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον δρα Αναστάσιο Σπαντιδέα, κλινικό φαρμακολόγο-παθολόγο.
