Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι τα σπυράκια εμφανίζονται όταν “πνίγεστε” από υποχρεώσεις; Ή ότι μερικές φορές ένα εξάνθημα θα εμφανιστεί την πιο άβολη στιγμή, όπως πριν από το πρώτο ραντεβού; Ή το γεγονός ότι όταν είστε ιδιαίτερα στρεσαρισμένοι (όπως, ας πούμε, κατά τη διάρκεια της πανδημίας), η επιδερμίδα σας τείνει να είναι πιο θαμπή και αποχρωματισμένη;
Τίποτα από αυτά δεν είναι τυχαίο, σύμφωνα με τους ειδικούς της ψυχοδερματολογίας.
Τι είναι η ψυχοδερματολογία;
Τα τελευταία 20 χρόνια, ερευνητές σε ένα νέο πεδίο της επιστήμης, που ονομάζεται ψυχοδερματολογία, έχουν βρει στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το δέρμα σας έχει μια απολύτως φυσιολογική αντίδραση (ναι ακόμα και όταν ξαφνικά γεμίζετε με ερεθισμούς και σπυράκια), δεδομένων των συνθηκών που αντιμετωπίζετε.
Διαβάστε επίσης: Πέντε βήματα για να δείξει το δέρμα μας τέλειο
Αποτελώντας μία αρκετά νέα έννοια, η ψυχοδερματολογία πρόκειται για την διασταύρωση της ψυχιατρικής και της δερματολογίας, με τους ειδικούς να διερευνούν πώς η ψυχική και συναισθηματική υγεία ενός ατόμου σχετίζεται με την επιδερμίδα του και το αντίστροφο.
Όμως τα τελευταία χρόνια, καθώς η συζήτηση γύρω από την ψυχική υγεία έχει μπει στο προσκήνιο, το ίδιο συμβαίνει και με την επίγνωσή μας για τον αντίκτυπο που έχει στην επιδερμίδα.
Πώς συνδέονται επιδερμίδα και εγκέφαλος
Η σύνδεση εγκεφάλου-δέρματος ξεκινά πριν ακόμα γεννηθούμε. Το δέρμα και το κεντρικό νευρικό μας σύστημα δημιουργούνται από τα ίδια κύτταρα εντός της μήτρας και παραμένουν σωματικά συνδεδεμένα με νεύρα και αιμοφόρα αγγεία σε όλη μας τη ζωή, εξηγεί η δρ Amy Wechsler, ψυχίατρος και δερματολόγος.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια πολύ περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ του δέρματος και των νευροενδοκρινικών συστημάτων», συμπληρώνει ο δρ Evan Rieder, δερματολόγος και ψυχίατρος με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Ενώ υπάρχουν ακόμη πολλά να μάθουμε για το πώς λειτουργούν αυτά τα συστήματα μαζί, ένας από τους πιο καλά μελετημένους τομείς της ψυχοδερματολογίας μέχρι σήμερα σχετίζεται με το στρες, το οποίο είναι γνωστό ότι επιδεινώνει ορισμένες δερματικές παθήσεις.
Το στρες καταπονεί το δέρμα
Όταν είστε αγχωμένοι, το σώμα σας ανταποκρίνεται μπαίνοντας στην λειτουργία πάλης ή φυγής, πυροδοτώντας την “έκρηξη” της κορτιζόλης (γνωστή και ως ορμόνη του στρες), η οποία οξύνει τον εγκέφαλο και ενισχύει την ενέργειά σας, ώστε να μπορείτε να πλοηγηθείτε καλύτερα στην αγχωτική κατάσταση.
Αν και μια γρήγορη αύξηση της κορτιζόλης δεν βλάπτει, το χρόνιο στρες μπορεί να εκτινάξει τα αρχικά της επίπεδα.
Όταν συμβεί αυτό και τα επίπεδα της κορτιζόλης παραμένουν αυξημένα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μπορεί να εμφανιστούν μια σειρά από δερματικά προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος.
Ορμόνες που στρέφονται εναντίον μας
«Οι ίδιες ορμόνες που προετοιμάζουν το σώμα μας για να αντιμετωπίσει στρεσογόνες καταστάσεις, είναι επίσης γνωστό ότι διεγείρουν τους αδένες του δέρματος.
Αυτό οδηγεί σε αύξηση της φλεγμονής και της παραγωγής σμήγματος, που μεταφράζετε στα ξεσπάσματα με σπυράκια και ερεθισμούς» αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ Joshua Zeichner, δερματολόγος με έδρα τη Νέα Υόρκη.
«Γνωρίζουμε ότι το στρες έχει σημαντικό αντίκτυπο στο δέρμα, βλάπτοντας την λειτουργία του δερματικού φραγμού, επιβραδύνοντας την επούλωση πληγών και επιδεινώνοντας δερματικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ακμής και της ροδόχρου νόσου.
Διαβάστε επίσης: Ακμή ή ροδόχρους νόσος;
Το άγχος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε έξαψη του προσώπου, εξάρσεις αλλά και επιδείνωση της ατοπικής δερματίτιδας, συμπεριλαμβανομένων των εξανθημάτων και του κνησμού του δέρματος» εξηγεί.
Πώς θα “σπάσουμε” τον φαύλο κύκλο
Το άγχος επηρεάζει το δέρμα σας, το οποίο με την σειρά του επηρεάζει την αυτοεκτίμησή σας (η ακμή και το έκζεμα, για παράδειγμα, έχουν συνδεθεί με αυξημένες περιπτώσεις άγχους και κατάθλιψης), το οποίο έπειτα δημιουργεί περισσότερο άγχος.
Επειδή λοιπόν, το δέρμα και η ψυχική υγεία συνδέονται τόσο στενά, η ψυχοδερματολογία ακολουθεί μια διττή προσέγγιση για να τα αντιμετωπίσει και τα δύο για βέλτιστα αποτελέσματα, με τους ειδικούς να κάνουν ερωτήσεις για τον τρόπο ζωής σας εκτός από έναν δερματολογικό έλεγχο.
Όσον αφορά τις θεραπείες, η διαδικασία περιλαμβάνει τρία βήματα:
- Ολοκληρωμένη δερματολογική ιατρική θεραπεία.
- Μείωση του στρες και ωφέλιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής.
- Τοπικές θεραπείες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του στρες στο δέρμα, που μπορεί να περιλαμβάνουν τον συνδυασμό των κλασικών δερματολογικών πρακτικών με ψυχικές παρεμβάσεις, όπως ομάδες υποστήριξης, θεραπεία ομιλίας.
