Στους περισσότερους έχει τύχει να ταξιδέψουν σε μια αγαπημένη ανάμνηση με την μπουκιά ενός ιδιαίτερου φαγητού. Σε νέα έρευνα από τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Lancaster, διαπιστώθηκε ότι οι μεγαλύτεροι ενήλικες που εκτέθηκαν σε γεύσεις φαγητού από τη νεότητά τους μπόρεσαν να «ταξιδέψουν στο χρόνο», πηγαίνοντας πίσω στο παρελθόν με μια ενισχυμένη ανάμνηση του γεγονότος.
Πώς συνδέεται το φαγητό με την μνήμη;
Οι ερευνητές συνεργάστηκαν με μεγαλύτερους ενήλικες και συνέλεξαν 72 αναμνήσεις, οι μισές αφορούσαν φαγητό και οι μισές δεν αφορούσαν, καθεμία από τις οποίες ανακλήθηκε δύο φορές. Αυτό κυμαινόταν από το γεύμα σε έναν γάμο, που περιλάμβανε σκουμπρί στη σχάρα, μέχρι την κατανάλωση φράουλας στο νοσοκομείο μετά τον τοκετό.
Για να μελετήσουν την σχέση μνήμης-φαγητού, οι ερευνητές δημιούργησαν εξατομικευμένα (για τους συμμετέχοντες) βρώσιμα μπαλάκια από τζελ, που παρέπεμπαν στο πρωτότυπο φαγητό, οι οποίες ήταν πιο εύκολες στην κατάποση, είχαν πιο έντονη γεύση, χωρίς να απαιτούνται όλα τα συστατικά και η προετοιμασία.
«Τα ευρήματά μας έδειξαν ότι οι εξατομικευμένες τρισδιάστατες μπάλες, που βασίζονται στη γεύση του αρχικού φαγητού, έχουν πλούσιες αισθητηριακές και συναισθηματικές ιδιότητες, υποστηρίζοντας την συλλογική ανάκτηση αναμνήσεων. Ακριβώς επειδή παραπέμπουν στο αρχικό φαγητό, προκαλούν συναισθηματικά θετικές αυτοκαθορισμένες μνήμες, φέρνοντας στο νου των συμμετεχόντων αναμνήσεις από την αρχική τους εμπειρία» λένε οι ερευνητές.
Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν αισθητηριακά πλούσιες αναμνήσεις όταν παρακινήθηκαν από τις βρώσιμες μπάλες που βασίζονται στη γεύση, με τις περισσότερες λεπτομέρειες της ανάμνησης να μην υπάρχουν στην προηγούμενη, πρώτη ανάκληση.
Τι δήλωσε συμμετέχοντας με Αλτσχάιμερ
Ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα ήταν ο μεγάλος αριθμός αναμνήσεων που ανακλήθηκαν από γεύσεις αλλά και τα ισχυρά συναισθήματα που ένιωσαν οι συμμετέχοντες, καθώς είχαν την αίσθηση ότι πράγματι «ταξίδεψαν» πίσω στον χρόνο.
Ένας από τους συμμετέχοντες δήλωσε χαρακτηριστικά: «Το ψητό μοσχάρι με πήγε 25 χρόνια πίσω, με μόνο μία μπουκιά. Ήταν σαν να κάθομαι στο τραπέζι, Έφαγα αυτήν την μικρή μπάλα και πραγματικά μου έφερε έντονες αναμνήσεις. Ξαφνικά επέστρεψα σε εκείνο το τραπέζι».
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η έρευνά τους έχει ιδιαίτερη σημασία για τα άτομα με άνοια. Οι συμμετέχοντες μίλησαν για τη σημασία των αναμνήσεων από το φαγητό, με βάση τις δικές τους εμπειρίες από τη φροντίδα των αγαπημένων τους προσώπων.
Ένας συμμετέχων, του οποίου η μητέρα του, που πάσχει με Αλτσχάιμερ, δοκίμασε, δήλωσε: «Μόλις μύρισε η μητέρα μου και δοκίμασε την βρώσιμη μπάλα, είπε κάτι σαν «Α, αυτό είναι παλιό φαγητό. Αυτό με πάει κάπου πολύ πίσω». Ένιωθε δηλαδή όταν ήταν κάτι που είχε δοκιμάσει πολύ καιρό πριν».
