Ο δρόμος προς τη γονεϊκότητα μπορεί να διαφέρει για τον καθένα μας και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι δύσβατος. Ενα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που θα μπορούσαν να δυσκολέψουν την πορεία ενός ζευγαριού προς το να αποκτήσει ένα παιδί είναι η μειωμένη γονιμότητα. Μάλιστα η γονιμότητα δεν αφορά μόνο τις γυναίκες, όπως έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε, αλλά και τους άνδρες και επίσης δεν επηρεάζεται μόνο από την ηλικία – την οποία έχουμε ίσως συνηθίσει να κατηγορούμε – αλλά και από πολλούς άλλους παράγοντες, εκ των οποίων κάποιους μπορούμε να επηρεάσουμε και για κάποιους άλλους μπορούμε να προβλέψουμε από νεαρότερη ηλικία, ακόμα και όταν δεν έχει περάσει ακόμα από το μυαλό μας να κάνουμε παιδί.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η πρόοδος της επιστήμης είναι τεράστια και έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει, διορθώσει ή παρακάμψει πολλούς από τους παράγοντες που προκαλούν υπογονιμότητα και βέβαια παράλληλα να μας προσφέρει την εναλλακτική της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Ο ρόλος της ηλικίας
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μία γυναίκα που βρίσκεται πριν τα 40 και έχει τακτικές και ελεύθερες σεξουαλικές επαφές με τον σύντροφό της (ειδικά στις γόνιμες μέρες της, που είναι περίπου στη μέση του κύκλου) έχει 80% πιθανότητες να συλλάβει μέσα σε έναν χρόνο.
Οπως γίνεται προφανές, η ηλικία είναι πολύ σημαντική όσον αφορά τη γονιμότητα, κυρίως εκείνη των γυναικών που φθίνει σαφώς όσο μεγαλώνουμε, ειδικά μετά τα 35. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι στα 40 οι 7 στις 10 γυναίκες δυσκολεύονται να πετύχουν μία εγκυμοσύνη ενώ στα 50 μόνο η 1 στις 50.000 γυναίκες μένει έγκυος.
Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη είναι η γυναίκα τόσο πιο πιθανό είναι να υπάρχουν επιπλοκές και να είναι δυσκολότερη και πιο επικίνδυνη η εγκυμοσύνη (π.χ. διαβήτης κύησης, υψηλή πίεση κ.ά.) αλλά επίσης στις σχετικά μεγάλες ηλικίες (πάνω από τα 35) όπως και στις πολύ μικρές (μικρότερες από τα 18-19) είναι πιο πιθανό να υπάρχουν προβλήματα χρωμοσωμικών ανωμαλιών στο έμβρυο.
Ευτυχώς, οι εξελίξεις στην ιατρική έχουν οδηγήσει στο να γίνεται με ευκολία και αξιοπιστία ο προγεννητικός έλεγχος. Οσον αφορά τους άνδρες, αν και η ηλικία δεν θεωρείται ότι επηρεάζει τη γονιμότητά τους, στην πραγματικότητα φαίνεται να έχει κάποια αρνητική επίδραση, απλώς όχι τόσο μεγάλη όσο στην περίπτωση των γυναικών.
8 συμβουλές γονιμότητας για γυναίκες
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μία γυναίκα που έχει σκοπό να μείνει έγκυος στο άμεσο μέλλον είναι σκόπιμο να:
* Μειώσει πολύ και ει δυνατόν να κόψει τελείως το κάπνισμα.
* Φροντίσει να ακολουθήσει μία υγιεινή διατροφή (με αρκετά λαχανικά, φρούτα, ψάρια κ.λπ.).
* Μειώσει ή και να σταματήσει τελείως την κατανάλωση αλκοόλ.
* Ασκείται σωματικά αλλά όχι υπερβολικά.
* Αποφεύγει οποιοδήποτε φάρμακο (ή ουσία) δεν έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός της. Μάλιστα το ιδανικό θα ήταν να συμβουλευτεί η γυναίκα τον γιατρό της για να διευκρινίσει ότι μπορεί να συνεχίσει να παίρνει το όποιο φάρμακο για όσο διάστημα προσπαθεί να μείνει έγκυος ή και όταν τελικά τα καταφέρει.
* Περιορίσει την καφεΐνη εάν καταναλώνει μεγάλη ποσότητα καθημερινά.
* Επισκεφθεί τον γυναικολόγο της για μια γυναικολογική εξέταση (ίσως και για τον αποκλεισμό της ύπαρξης κάποιου σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος) και για να κάνει τεστ Παπανικολάου.
Επίσης, σημαντικό είναι να συμβουλευτεί τον γυναικολόγο για το αν θα πρέπει να κάνει κάποια εμβόλια πριν την επίτευξη της εγκυμοσύνης ή αν χρειάζεται να πάρει κάποιο συμπλήρωμα (π.χ. φυλλικό οξύ).
* Προσπαθήσει να διατηρεί ένα υγιές βάρος (επειδή τα οιστρογόνα μεταβολίζονται στο λίπος, πράγμα που σημαίνει ότι οι πάρα πολύ αδύνατες γυναίκες έχουν χαμηλά οιστρογόνα και άρα κακή γονιμότητα και οι υπέρβαρες από την άλλη πλευρά έχουν μεν πολλά οιστρογόνα αλλά και πολλά ανδρογόνα).
Συμβουλές γονιμότητας για άνδρες
Ακόμα κι αν οι άνδρες συνήθιζαν κάποτε να πιστεύουν ότι τα προβλήματα γονιμότητας είχαν να κάνουν κυρίως με τις γυναίκες, έχουν πλέον συνειδητοποιήσει ότι και η ποιότητα του σπέρματος παίζει μεγάλο ρόλο στη σύλληψη.
Ετσι, και οι άνδρες με τη σειρά τους μπορούν να κάνουν κάποια πράγματα ώστε να διαφυλάξουν την ποιότητα αλλά και να ενισχύσουν το σπέρμα τους.
Είναι σκόπιμο λοιπόν να ελέγχουν την παχυσαρκία, το αλκοόλ, το στρες, το κάπνισμα, την έκθεση στη ρύπανση και την ακτινοβολία (π.χ. εξαιτίας των κινητών τηλεφώνων), τα φυτοοιστρογόνα (ορμόνες που περιέχονται σε υψηλή συγκέντρωση στη σόγια, στην μπίρα, στο κρασί, στον καφέ και στους ξηρούς καρπούς) και τη χρήση στεροειδών (συχνά από νέους άνδρες αθλητές που επιθυμούν να αυξήσουν τη μυϊκή τους κατατομή και χρησιμοποιούν αυτόν τον λανθασμένο τρόπο επειδή παρασύρονται από ανεύθυνους μη ειδικούς), καθώς όλοι αυτοί οι παράγοντες έχει βρεθεί ότι είναι επιβαρυντικοί για το σπέρμα των ανδρών.
Επίσης, θα πρέπει να αποφεύγουν την πολύ μεγάλη θερμότητα στην περιοχή του όσχεου (π.χ. να μην έχουν το λάπτοπ στα πόδια τους, να αποφεύγουν τα πολύ ζεστά μπάνια κ.ά.) αλλά και τη μεγάλη πίεση στην περιοχή (π.χ. να αποφεύγουν την πολύωρη οδήγηση και τα στενά εσώρουχα και παντελόνια). Τέλος, όπως και οι γυναίκες, έτσι και οι άνδρες είναι απαραίτητο να επισκέπτονται τον ουρολόγο όποτε έχουν ύποπτα και ανησυχητικά συμπτώματα που σχετίζονται με το ουρογεννητικό τους σύστημα.
Ο ρόλος του στρες
Το στρες αυξάνει την προλακτίνη των γυναικών και εκείνη με τη σειρά της επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα. Γι’ αυτό και έχει φανεί ότι γυναίκες που είχαν πολύ πιεστικά προγράμματα και χαλάρωσαν ή ξεκουράστηκαν κατάφεραν να πετύχουν μία εγκυμοσύνη.
Αντίστοιχα το στρες επηρεάζει και την ποιότητα του σπέρματος. Στη συνέχεια δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος και όσο το ζευγάρι προσπαθεί και δεν αποκτά παιδί τόσο αυξάνεται το στρες και επηρεάζεται αρνητικά η γονιμότητα και των δύο συντρόφων και κατ’ επέκταση μειώνονται οι πιθανότητες για μία εγκυμοσύνη που θα εξελιχθεί καλά τελικά.
