Σύμφωνα με εκτίμηση του ECDC, αναμένεται αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού το επόμενο διάστημα σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, με τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι η πανδημία δεν έχει φτάσει ακόμα στην κορύφωσή της. Την ίδια στιγμή στην Αμερική, οι δύο νέες υποπαραλλαγές της Όμικρον — οι BA.4 και BA.5, που εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου — κερδίζουν έδαφος, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Γιατί υπάρχουν τόσες υποπαραλλαγές της Όμικρον
Από την αρχική παραλλαγή του κορωνοϊού Όμικρον που αναγνωρίστηκε τον Νοέμβριο, έχουν υπάρξει αρκετές υποπαραλλαγές όπως BA.1, BA.1.1, BA.2, BA.2.12.1, BA.3, BA.4, με την ΒΑ. 5 να είναι μία από τις σημαντικότερες, σύμφωνα με τους ειδικούς. Αυτό που πολλοί δεν συνειδητοποιούν, ωστόσο, είναι ότι η παραλλαγή Δέλτα είχε εξίσου πολλές παραλλαγές, απλώς οι ειδικοί δεν γνώριζαν πολλά σχετικά με αυτές.
«Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι οι παραλλαγές της Δέλτα εξαφανίστηκαν» λένε οι ειδικοί. «Ποτέ δεν κυριάρχησαν πραγματικά» επισημαίνουν. Αλλά τα πράγματα είναι διαφορετικά στην περίπτωση της Όμικρον. Καθώς εμφανίζονται νέες υποπαραλλαγές, καταφέρνουν να ξεπεράσουν τις προηγούμενες, αποτελώντας τελικά την κυρίαρχη μορφή του ιού που επηρεάζει τον πληθυσμό.
Τι γνωρίζουμε για την εξέλιξη των ιών
Οι ιοί πάντα μεταλλάσσονται και δημιουργούν νέες παραλλαγές, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς περνούν απαρατήρητοι. Το κάνουν για να προσαρμοστούν στο περιβάλλον τους και να εξαπλωθούν πιο αποτελεσματικά. Όταν οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι μία από αυτές τις παραλλαγές, έχοντας συσσωρεύσει αρκετές μεταλλάξεις, αλλάζει την ικανότητα του ιού να μολύνει ή να προκαλεί σοβαρή ασθένεια, του δίνουν ένα νέο όνομα.
Εάν εμφανιστεί μια νέα γενεαλογία που δεν φαίνεται να είναι απόγονος οποιουδήποτε κύριου κλάδου στο δέντρο, τότε η επιστημονική κοινότητα την ταξινομεί ως νέα παραλλαγή, δίνοντάς της το όνομά της από ένα ελληνικό γράμμα. Εάν η νέα γενεαλογία φαίνεται να σχετίζεται στενά με μια υπάρχουσα παραλλαγή, θεωρείται υποπαραλλαγή.
Πώς εξελίσσεται ο κορωνοϊός
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο SARS-CoV-2 μπορεί να επιταχύνει τον ρυθμό εξέλιξής του για σύντομα χρονικά διαστήματα για να συσσωρεύσει μεταλλάξεις και να δημιουργήσει νέες υποπαραλλαγές. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης που μελέτησαν αυτό το μοτίβο επιτάχυνσης συγκρίνουν αυτή τη συμπεριφορά με αυτή των δρομέων μαραθωνίου που περιστασιακά επωφελούνται από τα σύντομα σπριντ.
Αλλά ειδικά όσον αφορά την Όμικρον, δεν είναι ακόμη σαφές εάν η εμφάνιση τόσων πολλών υποπαραλλαγών σημαίνει ότι μεταλλάσσεται πιο γρήγορα. «Ο αριθμός των μεταλλάξεων που είχε η αρχική Όμικρον ήταν μεγαλύτερος από ό,τι αναμενόταν, δεδομένου του χρόνου που υπήρχε ο SARS-CoV-2», λένε οι ειδικοί. «Από τότε όμως, δεν θεωρούμε ότι ότι υπήρξαν μεγάλα άλματα στις υποκατηγορίες της Όμικρον αναφορικά με τον αριθμό των μεταλλάξεων» συμπληρώνουν.
Οι υποπαραλλαγές «ξεφεύγουν» της ανοσίας
Η ικανότητα των υποπαραλλαγών της Όμικρον να υπερτερούν των προηγούμενων υποπαραλλαγών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά τους να αποφεύγουν την ανοσία τόσο από προηγούμενες λοιμώξεις όσο και από τον εμβολιασμό.
Προκαταρκτική μελέτη από τις αρχές Μαΐου εξέτασε τις ικανότητες των υποπαραλλαγών BA.4 και BA.5 να ξεφύγουν από την ανοσία από προηγούμενες λοιμώξεις BA.1 —τόσο με όσο και χωρίς εμβολιασμό— και διαπίστωσε ότι, λόγω της ικανότητας τους να διαφύγουν της ανοσίας, η εμφάνιση των BA.4 και BA.5 θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέο κύμα μόλυνσης.
Πρόσφατη ανάλυση εξέτασε επίσης την ικανότητα μιας υποπαραλλαγής της Όμικρον να αποφύγει την ανοσία, ακόμη και από μόλυνση από άλλη υποπαραλλαγή της Όμικρον. Οι ερευνητές εντόπισαν 788 συμμετέχοντες που είχαν επαναμολύνσεις COVID-19 κατά τη διάρκεια του κύματος Omicron BA.2 (Απρίλιος και Μάιος 2022).
Από αυτούς τους συμμετέχοντες, 146 είχαν επίσης μολυνθεί από τον ιό κατά τη διάρκεια του κύματος BA.1 (Ιανουάριος και Φεβρουάριος 2022). Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι μια προηγούμενη μόλυνση με το στέλεχος Όμικρον δεν σας προστατεύει πλήρως από άλλες υποπαραλλαγές της, σύμφωνα με τους ειδικούς.
