Στον 21ο αιώνα όλοι γοητεύονται από τη λαμπερή καθημερινότητα με τις υψηλές της ταχύτητες. Αρκετά από όσα συμβαίνουν στη ρουτίνα μας παλαιότερα θα τα θεωρούσαμε θαύματα! Μπορούμε να έχουμε τα πάντα με ένα κλικ ή μία κλήση. Αυτός ο δελεαστικός τρόπος ζωής συνοδεύεται από το γρήγορο φαγητό που παραδίδεται στο σπίτι και εμμέσως είναι υπεύθυνος για προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουμε. Τα τρόφιμα αυτά είναι συχνά αρκετά επεξεργασμένα, βιομηχανικά παρασκευασμένα και με αρκετά πρόσθετα. Στόχος της βιομηχανίας ή των εστιατορίων είναι να παρασκευάσουν ελκυστικά τρόφιμα ενώ οι ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού είναι τρόφιμα περισσότερο φυσικά και λιγότερο επεξεργασμένα. Τέτοια είναι τα παραδοσιακά τρόφιμα.
Πλεονεκτήματα της κατανάλωσης παραδοσιακών τροφίμων
Τα παραδοσιακά τρόφιμα, σαν πρώτες ύλες, είναι σίγουρα υγιεινά αφού δεν υπόκεινται σε χημική επεξεργασία, ενώ παράλληλα είναι πολύ γευστικά. Αρκετές κλινικές μελέτες έχουν τεκμηριώσει τη θετική τους επίδραση στην υγεία. Γνωρίζουμε λοιπόν ότι μπορούν να εξυπηρετήσουν την καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού, του πεπτικού και του καρδιαγγειακού συστήματος, την καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία αλλά και τον μεταβολισμό συνολικά.
Θεωρώ όμως ότι η υπεροχή τους και η συμβολή τους στην υγιεινή διατροφή και καθημερινότητα δεν χρειάζεται μελέτες. Η προσθήκη τους στην καθημερινή διατροφή, προσφέρει μία άμεση ενεργειακή ανάταση, καλύτερη αίσθηση στο στομάχι και στην εντερική λειτουργία και μετά τις πρώτες εβδομάδες, βελτιωμένη εικόνα επιδερμίδας, αθλητικής απόδοσης και συχνά απώλεια βάρους.
Στη χώρα που ζούμε, αν και τις τελευταίες δεκαετίες γίνεται μία συνεχή προσπάθεια απομάκρυνσης από τα παραδοσιακά τρόφιμα και υιοθέτησης των δυτικών προτύπων διατροφής, είναι ακόμα ευτυχώς εύκολο να έχουν όλοι πρωτογενείς και παραδοσιακές πρώτες ύλες.
Πριν από λίγες εβδομάδες, στην ευρωπαϊκή έκθεση Φυσικών και Βιολογικών Τροφίμων στο Λονδίνο, παρατήρησα ότι η τάση των «προηγμένων» κρατών είναι η παραγωγή τροφίμων που στην Ελλάδα έχουμε σε αφθονία, όπως ζυμωμένα προϊόντα πλούσια σε μικροοργανισμούς, πάστες και έλαια από πολύ καλές πρώτες ύλες όπως η ελιά και το σησάμι, βότανα και τα αφεψήματά τους αλλά και ολικής άλεσης προϊόντα από σιτάρι, κριθάρι, χαρούπι κ.ά.
Νεότερες μελέτες και ζυμωμένα γαλακτοκομικά
Στη συγκεκριμένη κατηγορία βρίσκουμε γαλακτοκομικά που έχουν υποστεί την επίδραση συγκεκριμένων βακτηρίων και από τις ζυμώσεις έχουν παραχθεί νέα προϊόντα, πλούσια σε μικροοργανισμούς.
Το πιο γνωστό είναι το παραδοσιακό γιαούρτι αλλά και το κεφίρ και αριάνι. Λαοί της Ανατολικής Ευρώπης που κατανάλωναν τέτοια προϊόντα καθημερινά, αναφέρουν ότι σε αυτά οφείλεται η μακροβιότητά τους αλλά και η μειωμένη νοσηρότητα. Επιστημονικά γνωρίζουμε ότι τα τρόφιμα αυτά έχουν θετική επίδραση στη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, με άμεσο αποτέλεσμα τη βελτιωμένη πέψη και απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, την προστασία της επιδερμίδας, τον περιορισμό των ουρολοιμώξεων στις γυναίκες, τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου κ.ά.
Πρόσφατα, νέα μελέτη συσχέτισε την τακτική κατανάλωση ζυμωμένων γαλακτοκομικών και την πρόσληψη προβιοτικών από ενεργούς πληθυσμούς κεφίρ με τη βελτίωση της μνήμης σε υγιείς ενηλίκους.
Η κατανάλωση ωμών ξηρών καρπών έχει ανάλογο αποτέλεσμα. Τα καρύδια είναι πολύ πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα και η τακτική κατανάλωση φιστικιών και αμυγδάλων έχει συσχετισθεί με πληθώρα οφελών για την υγεία του ανθρώπου.
Το ταχίνι στην προαγωγή της υγείας και άλλοι ωμοί ξηροί καρποί
Το ταχίνι είναι 100% αλεσμένο σησάμι και διατηρεί το σύνολο των θρεπτικών συστατικών. Υπάρχει εδώ και αιώνες στη μεσογειακή και ανατολίτικη κουζίνα. Τα τελευταία χρόνια προστίθεται σε ολοένα και περισσότερα πιάτα σύγχρονης κουζίνας.
Περιέχει ποικιλία θρεπτικών συστατικών σε σημαντικές ποσότητες, συμβάλλοντας στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών κάθε ανθρώπου που το επιλέγει. Τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του είναι η υψηλή περιεκτικότητά του σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και σε φυτοσυστατικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Μελέτες που έχουν γίνει σε ελληνικά ερευνητικά κέντρα αλλά και σε όλον τον κόσμο, συσχετίζουν την τακτική κατανάλωση ταχινιού με την προστασία από καρδιαγγειακές νόσους, την πρόληψη της οστεοπόρωσης, την αντιμετώπιση κάθε είδους φλεγμονής, την προστασία της επιδερμίδας και την παροχή ενέργειας σε άτομα που αθλούνται.
Η προσθήκη του στην καθημερινή διατροφή είναι εύκολη. Εξίσου όμως σημαντική είναι και η διατήρηση του μέτρου στην καταναλισκόμενη ποσότητα. Μπορείτε να το προσθέσετε στο ψωμί ή στις φρυγανιές σας, στο γιαούρτι ή στο smoothie σας, ως σάλτσα για τη σαλάτα ή το κοτόπουλο, αναμεμειγμένο με τα ρεβίθια φτιάχνοντας χούμους αλλά και με πολλούς άλλους τρόπους. Το μόνο που χρειάζεστε είναι να είστε ευρηματικοί.
Προϊόντα ολικής άλεσης ως πάροχος φυτικών ινών
Κάθε προϊόν ολικής άλεσης είναι πιο φυσικό, αφού δεν έχει επεξεργασθεί ο αρχικός σπόρος σιταριού ή βρόμης ή άλλων δημητριακών και δεν έχει αφαιρεθεί ο φλοιός. Ετσι διατηρεί το σύνολο των θρεπτικών συστατικών αλλά και των φυτικών ινών.
Η τακτική κατανάλωση επιτυγχάνει καλύτερο βαθμό κορεσμού και έχει συμβάλει στην ευκολότερη ρύθμιση του βάρους. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες που περιέχει λειτουργούν και ως τροφή για τα βακτήρια του εντέρου, ενισχύοντας τη δράση τους. Η συνιστώμενη πρόσληψη φυτικών ινών έχει ορισθεί στα 25-30 γρ. ημερησίως και είναι λίγοι οι ενήλικοι που την επιτυγχάνουν.
Η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών αποτελεί λύση αλλά δεν είναι επιθυμητή από αρκετούς ανθρώπους, για λόγους γεύσης ή ευκολίας. Από την άλλη πλευρά, τα δημητριακά όπως το ψωμί, οι φρυγανιές, τα ζυμαρικά ολικής άλεσης και τα δημητριακά πρωινού αποτελούν μέρος της καθημερινής διατροφής και μπορούν να γίνουν το όχημα για την πρόσληψη των επιθυμητών φυτικών ινών. Αρκεί να επιλέξετε ολικής άλεσης.
Παράλληλα θα πετύχετε αύξηση στην πρόσληψη βιταμινών του συμπλέγματος Β και μαγνησίου. Ξεκινήστε τη μέρα σας με δημητριακά ολικής άλεσης από σιτάρι ή/και βρόμη. Επιλέξτε σαν σνακ λεπτές φρυγανιές ολικής άλεσης από σίκαλη ή ακόμα καλύτερα crispbreads, που είναι ένας τύπος αρτοσκευάσματος πολύ δημοφιλής στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, πλούσιος σε φυτικές ίνες και με χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά.
Απολαύστε ζυμαρικά ολικής άλεσης που είναι πάντα al dente και με πολύ ωραία γεύση.
Πώς μας ωφελούν
Είναι λοιπόν οι πρώτες ύλες και ο βαθμός της επεξεργασίας τους που καθορίζουν την ποιότητα του τελικού προϊόντος και τελικά το επίπεδο θρέψης και ομαλής λειτουργίας κάθε οργανισμού. Ενας ορισμός των παραδοσιακών τροφίμων τα αναφέρει ως πλήρη και θρεπτικά τρόφιμα που παρέχουν στα κύτταρα του σώματός μας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για να λειτουργούν σωστά.
Είναι λοιπόν ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε για να νιώθουμε γεροί, για να έχουμε ένα ισχυρό πεπτικό σύστημα, τη βέλτιστη εγκεφαλική λειτουργία, ήσυχο ύπνο, σκληρά οστά και «έξυπνο» ανοσοποιητικό σύστημα.
Στοιχεία που συλλέγονται από πληθυσμούς που τρέφονται ακόμα και σήμερα παραδοσιακά, αναφέρουν ότι δεν έχουν σφραγίσματα στα δόντια αν και δεν γνωρίζουν την ύπαρξη της οδοντόβουρτσας, έχουν πολύ καλή εγκεφαλική λειτουργία και ωραία εικόνα επιδερμίδας.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Γιάννη Χρύσου, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής.
