Επίπεδα κατανάλωσης αλκοόλ τα οποία θεωρούνται σήμερα ασφαλή πιθανώς να συνδέονται με ανάπτυξη καρδιακής ανεπάρκειας, σύμφωνα με νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου St Vincent στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο Heart Failure 2022 της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας (European Society of Cardiology, ESC) το οποίο διεξάγεται από τις 21 ως τις 24 Μαΐου στη Μαδρίτη της Ισπανίας.

Λιγότερο από ένα μπουκάλι κρασί εβδομαδιαίως η ασφαλής κατανάλωση

«Η μελέτη έρχεται να προστεθεί στα στοιχεία που δείχνουν ότι χρειάζεται μια πιο αυστηρή προσέγγιση στην κατανάλωση αλκοόλ» ανέφερε η κύρια συγγραφέας της μελέτης δρ Μπέθανι Γουόνγκ από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο St Vincent και προσέθεσε: «Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος βλάβης στην καρδιά εξαιτίας του αλκοόλ, αν δεν πίνετε, μην αρχίσετε να πίνετε. Αν πάλι πίνετε, περιορίστε την εβδομαδιαία κατανάλωση σε λιγότερο από ένα μπουκάλι κρασί εβδομαδιαίως ή λιγότερο από τριάμισι κουτάκια μπίρας των 500 ml με περιεκτικότητα 4,5% σε αλκοόλ».

H νέα μελέτη αποτελεί δευτερογενή ανάλυση της κλινικής δοκιμής με τον τίτλο STOP-HF. Περιέλαβε 744 άτομα άνω των 40 ετών που είτε αντιμετώπιζαν κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας εξαιτίας παραγόντων κινδύνου όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης και η παχυσαρκία είτε βρίσκονταν ένα σκαλί πριν από την καρδιακή ανεπάρκεια – είχαν δηλαδή παράγοντες κινδύνου αλλά συγχρόνως παρουσίαζαν καρδιακές ανωμαλίες χωρίς να έχουν γίνει εμφανή τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν τα 66,5 έτη και το 53% ήταν γυναίκες. Από τη μελέτη αποκλείστηκαν άτομα που έπιναν στο παρελθόν καθώς και ασθενείς με συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας (δύσπνοια, κόπωση, μειωμένη ικανότητα άσκησης, οίδημα στους αστραγάλους). Η καρδιακή λειτουργία μετρήθηκε με ηχοκαρδιογράφημα στην αρχή της μελέτης, καθώς και σε τακτά χρονικά διαστήματα παρακολούθησης.

Πώς ορίστηκε η μονάδα αλκοόλ

Στη μελέτη ο ορισμός του ποτού (μιας μονάδας αλκοόλ) ορίστηκε στα 10 γραμμάρια αλκοόλ. Οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν με βάση την εβδομαδιαία κατανάλωση αλκοόλ που έκαναν:

  • καθόλου κατανάλωση αλκοόλ
  • χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ (λιγότερο από επτά μονάδες, δηλαδή ως και ένα μπουκάλι κρασί των 750 ml με περιεκτικότητα 12,5% σε αλκοόλ ή τριάμισι κουτάκια μπίρα των 500 ml με περιεκτικότητα 4,5% σε αλκοόλ)
  • μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (7-14 μονάδες ήτοι ως δύο μπουκάλια κρασί με περιεκτικότητα 12,5% σε αλκοόλ ή ως επτά κουτάκια μπίρας των 500 ml με 4,5% περιεκτικότητα σε αλκοόλ)
  •  υψηλή κατανάλωση αλκοόλ (πάνω από 14 μονάδες δηλαδή πάνω από δύο μπουκάλια κρασί των 750 ml έκαστο ή πάνω από επτά κουτάκια μπίρα των 500 ml έκαστο)

Η κατανάλωση αλκοόλ από τους εθελοντές

Συνολικά 201 συμμετέχοντες (27%) ανέφεραν ότι δεν κατανάλωναν καθόλου αλκοόλ, ενώ 356 (48%) έκαναν μικρή κατανάλωση και 187 (25%) έκαναν μέτρια ή υψηλή κατανάλωση. Σε σύγκριση με την ομάδα της μικρής κατανάλωσης τα άτομα που έκαναν μέτρια ή υψηλή κατανάλωση ήταν μικρότερα σε ηλικία, ήταν συνήθως άνδρες και με υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ).

Επικίνδυνη ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ

Με βάση τα ευρήματα, στους εθελοντές που βρίσκονταν στον «προθάλαμο» της καρδιακής ανεπάρκειας, όσοι έκαναν μέτρια ως υψηλή κατανάλωση αλκοόλ αντιμετώπιζαν αυξημένο κατά 4,5 φορές κίνδυνο επιδείνωσης της υγείας της καρδιάς τους σε σύγκριση με όσους δεν κατανάλωναν καθόλου αλκοόλ. Η συσχέτιση αυτή μάλιστα παρατηρήθηκε ακόμη και όταν αναλύθηκαν ξεχωριστά η μέτρια και η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ.

Δεν προέκυψε προστατευτική επίδραση από τη χαμηλή κατανάλωση

Σε ό,τι αφορούσε τους εθελοντές με παράγοντες κινδύνου καρδιακής ανεπάρκειας δεν φάνηκε να υπάρχει σύνδεση μεταξύ μέτριας και υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ με εμφάνιση συμπτωματικής καρδιακής ανεπάρκειας ή περαιτέρω επιδείνωση της υγείας της καρδιάς τους. Πάντως δεν προέκυψε επίσης προστατευτική σύνδεση με τη χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ.

Οπως σημείωσε η δρ Γουόνγκ «η μελέτη μας δείχνει ότι η κατανάλωση περισσότερων από 70 γραμμαρίων αλκοόλ την εβδομάδα συνδέεται με επιδείνωση της καρδιακής υγείας και με προοδευτική επιδείνωση προς τη συμπτωματική καρδιακή ανεπάρκεια στους Ευρωπαίους. Δεν παρατηρήσαμε οφέλη από τη χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ».

Απαιτούνται χαμηλότερα όρια ασφαλούς κατανάλωσης αλκοόλ

Η ερευνήτρια κατέληξε τονίζοντας ότι «τα αποτελέσματά μας μαρτυρούν πως οι χώρες πρέπει να συστήσουν χαμηλότερα όρια ασφαλούς κατανάλωσης αλκοόλ στα άτομα που βρίσκονται στο κατώφλι της καρδιακής ανεπάρκειας. Για παράδειγμα στην Ιρλανδία στα άτομα που κινδυνεύουν από καρδιακή ανεπάρκεια συστήνεται να περιορίσουν την

εβδομαδιαία κατανάλωση αλκοόλ στις 11 μονάδες για τις γυναίκες και στις 17 μονάδες για τους άνδρες. Αυτό το όριο για τους άνδρες είναι πάνω από διπλάσιο σε σύγκριση με εκείνο που εμείς βρήκαμε ότι είναι ασφαλές. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες ώστε να μειωθούν τα αντικρουόμενα μηνύματα που λαμβάνουν αυτή τη στιγμή οι γιατροί, οι ασθενείς και ο γενικός πληθυσμός».