Ανατροπή στους παραδοσιακούς τρόπους κατανάλωσης και συλλογής των έργων τέχνης φέρνουν οι millennials, εκείνοι δηλαδή που γεννήθηκαν μεταξύ των ετών 1981 και 1996, καθώς κατέχουν το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των καταναλωτών, γεγονός που δεν μπορούσε να μην έχει αντίκτυπο και στην αγορά της τέχνης.

Μια προσεκτική ματιά στην τελευταία έκθεση της Art Basel σε συνεργασία με τη UBS (την οποία έχουμε παρουσιάσει ως προς τα γενικά συμπεράσματά της από τη στήλη) καταγράφει πως η εν λόγω ηλικιακή ομάδα δαπάνησε κατά μέσο όρο 228.000 δολάρια εντός του 2020 για έργα τέχνης, ενώ το 30% αυτών έχει διαθέσει περισσότερα από 1 εκατ. δολάρια για αυτό τον σκοπό.

Η δυναμική του συγκεκριμένου κοινού ενέχει τεράστιες δυνατότητες για τους εμπόρους έργων τέχνης, γκαλερί και οίκους δημοπρασιών, οι οποίοι θα πρέπει να προσαρμόσουν τη στρατηγική τους κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να καλύψουν τις συνήθειες και τις ανάγκες των νέων συλλεκτών, που φαίνεται πως διαφέρουν από τις παλαιότερες γενιές.

Με ποιον τρόπο; Αναλύοντας προσεκτικά το προφίλ της δυναμικά αναδυόμενης αυτής γενιάς και των απαιτήσεών της. Μαζί με τους Gen Z (όσοι γεννήθηκαν μεταξύ του 1997 και του 2012), οι millennials δαπανούν περισσότερο χρόνο στο Διαδίκτυο συγκριτικά με οποιαδήποτε προηγούμενη γενιά. Η ασφυκτικά στενή σχέση που έχουν αναπτύξει δε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί από τις πρώτες κινήσεις που οφείλουν να εκμεταλλευτούν όσοι κινούνται εμπορικά στον χώρο της τέχνης. Γι’ αυτό και θα πρέπει να θεωρείται πλέον απαραίτητο, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά και σε άρθρο των Forbes, να επενδυθεί χρόνος και χρήμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό όσον αφορά τους τρόπους θέασης και αγοράς έργων τέχνης.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι σύμφωνα με μια άλλη έκθεση, που αφορά την ίδια χρονική περίοδο (2020), η Hiscox Online Art Trading Report διαπίστωσε ότι το 69% των millennials είχαν αγοράσει έργα τέχνης στο Διαδίκτυο από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο – δηλαδή την πρώτη περίοδο του εγκλεισμού – και το 66% αγόρασε δύο έως πέντε έργα, γεγονός που αναδεικνύει τον ρόλο της διαδικτυακής αγοράς.

Ο οίκος Sotheby’s ανέφερε το 2020 ότι το 30% των διαδικτυακών του πωλήσεων προήλθε από αγοραστές κάτω των 40 ετών και πολλές γκαλερί και οίκοι δημοπρασιών έχουν αρχίσει να δίνουν προσοχή σε αυτό το νεότερο δημογραφικό στοιχείο, προσαρμοζόμενοι στις αντίστοιχες ανάγκες που προκύπτουν.

Τα κίνητρα

Δεν είναι απλώς το μέσο με το οποίο οι millennials καταναλώνουν την τέχνη, ο οποίος έχει αλλάξει σε σύγκριση με παλαιότερους συλλέκτες, αλλά τα κίνητρά τους για την αγορά συγκεκριμένων έργων είναι επίσης διαφορετικά. Οι συλλέκτες 20 και 30 ετών συχνά αναζητούν να αποκτήσουν μια συναισθηματική εμπειρία με την τέχνη που αγοράζουν, με το 95% να αναφέρει τα «συναισθηματικά οφέλη (πάθος για την τέχνη)» ως κίνητρο για την αγορά. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να επενδύσουν σε έργα παλαιών δασκάλων και σε κλασικά έργα, εφόσον βρίσκουν μεγαλύτερη σύνδεση με σύγχρονες δημιουργίες που χρησιμοποιούν μη συμβατικά μέσα και υλικά.

Ο ρόλος της ταυτότητας μπορεί επίσης να αποτελέσει ένα βασικό κίνητρο για τους νεότερους συλλέκτες και ενδεχομένως να επιλέγουν καλλιτέχνες που να προσεγγίζουν τις δικές τους πολιτικές και ηθικές αξίες. Η ταυτότητα του καλλιτέχνη είναι συχνά σημαντική και για τους millennials συλλέκτες, ενώ είναι πιο πρόθυμοι να επενδύσουν σε ανερχόμενους καλλιτέχνες και σε εκείνους που προέρχονται από υπόβαθρο το οποίο απορρίφθηκε από θεσμούς το παρελθόντος, επιλέγοντας έγχρωμους και γυναίκες που μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν στο περιθώριο. Δεδομένα που αν μη τι άλλο αποτελούν μια πρόκληση και μάλιστα συνολική – σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο – για τον κόσμο της αγοράς.

Ο Sotheby’s «γιορτάζει» τη βασίλισσα Ελισάβετ

Και η αγορά της τέχνης ετοιμάζεται να τιμήσει το πλατινένιο ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ τον Ιούνιο με τον οίκο Sotheby’s ήδη να ανακοινώνει τόσο μια δημοπρασία αφιερωμένη στα 70 χρόνια παραμονής της Ελισάβετ στον θρόνο, όσο και ένα πρόγραμμα εκθέσεων και εκδηλώσεων που θα διαρκέσουν συνολικά έναν μήνα. Στην έκθεση πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχουν τα βασιλικά χειρόγραφα, 50 βασιλικές τιάρες μέσω των οποίων θα καταγράφεται η εξέλιξή τους από το 1830 έως τη δεκαετία του 1960 και πορτρέτα και των επτά βασιλισσών της Βρετανίας από τη Μαρία Α’ τη βασίλισσα της Σκωτίας και τη βασίλισσα Βικτώρια έως την 96χρονη Ελισάβετ. Οι εορταστικές εκδηλώσεις του Sotheby’s που θα περιλαμβάνουν σε συνεργασία με τη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης και την Ορχήστρα Fantasia ομιλίες, συζητήσεις, παιδικά εργαστήρια και μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, θα κορυφωθούν στις 29 Ιουνίου με την «Ιωβιλαία δημοπρασία» που θα περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα έργων αποκλειστικά βρετανών δημιουργών: από τον Ουίλιαμ Τέρνερ και τον Τόμας Γκένσμπορο ως τον Χένρι Μουρ και τον Ντέιβιντ Χόκνι.

«Πράσινη» μεταφορά έργων από τον Christie’s

Μια νέα πρόταση για φιλότεχνους που αγαπούν το περιβάλλον έχει ο οίκος Christie’s που ξεκινά συνεργασία με την εξειδικευμένη σε μεταφορά έργων τέχνης εταιρεία Crozier. Με τη νέα υπηρεσία μια φορά τον μήνα στα πλοία που κινούνται μεταξύ Νέας Υόρκης και Λονδίνου και μια φορά κάθε δύο μήνες σε εκείνα που ξεκινούν από το Λονδίνο με προορισμό το Χονγκ Κονγκ θα φορτώνεται μια σειρά από ειδικά κοντέινερ που θα μεταφέρουν αποκλειστικά έργα τέχνης. Ο εκτιμώμενος χρόνος παραλαβής και παράδοσης συμπεριλαμβανομένης της φόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων και των τελωνειακών ελέγχων, είναι έξι εβδομάδες μεταξύ Λονδίνου και Νέας Υόρκης και δέκα εβδομάδες μεταξύ Λονδίνου και Χονγκ Κονγκ. Κάθε αποστολή θα κρατά το 60% του χώρου για χρήση από τους πελάτες του οίκου Christie’s, ενώ το υπόλοιπο θα είναι διαθέσιμο για τους πελάτες της εταιρείας. Το πλεονέκτημα αυτής της επιλογής, συγκριτικά με εκείνη της αεροπορικής μεταφοράς, είναι ότι προσφέρει, σύμφωνα με τους αρμόδιους,  80% μείωση των εκπομπών άνθρακα, γεγονός που εναρμονίζεται με τη δέσμευση του οίκου Christie’s να πετύχει μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2030.