Η ινομυαλγία αναγνωρίστηκε ως ασθένεια από το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολόγων αρκετά πρόσφατα, μόλις το 1990. Πρόκειται για μια ασθένεια που το βασικό της χαρακτηριστικό είναι ο χρόνιος πόνος, αλλά δεν είναι το μόνο της σύμπτωμα, υπάρχουν και άλλα, που όμως συναντώνται και σε άλλες διαταραχές ή ασθένειες. Τέτοια είναι: η αϋπνία, η ανεξήγητη κούραση, οι πονοκέφαλοι κ.ά.

Καθώς η ινομυαλγία είναι ένα πολυπαραγοντικό νόσημα, απαιτεί πολυδιάστατη και εξατομικευμένη αντιμετώπιση από ειδικό γιατρό, που είναι ο ρευματολόγος – συχνά σε συνεργασία με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας. Η παρέμβαση αυτών των ειδικών θα βοηθήσει στη σαφή βελτίωση της ποιότητας της ζωής των εν λόγω ασθενών.

Πώς θα την αναγνωρίσουμε

Εκτός από τον διάσπαρτο, χρόνιο πόνο, που μπορεί να είναι εντονότερος σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, όπως η πλάτη ή ο αυχένας, και επίσης μπορεί να διαφέρει ως προς την ένταση ή το είδος του, οι άνθρωποι που υποφέρουν από ινομυαλγία μπορεί επίσης να έχουν:

*Αυξημένη ευαισθησία στον πόνο (που σημαίνει ότι μπορεί να πονάνε με μια αφορμή κατά την οποία ένας άλλος άνθρωπος δεν θα είχε πρόβλημα) αλλά και σε άλλους εκλυτικούς παράγοντες όπως ο καπνός, κάποια τρόφιμα και τα έντονα φώτα.

*Ιδιαίτερη κόπωση.

*Μυϊκή δυσκαμψία (ειδικά ΄θστερα από πολύωρη ακινησία, για παράδειγμα το πρωί που ξυπνάνε) αλλά και μυϊκούς σπασμούς.

*Δυσκολίες στον ύπνο (π.χ. αδυναμία να πέσουν σε βαθύ ύπνο, πράγμα που τους κάνει να ξυπνάνε με την αίσθηση ότι δεν έχουν ξεκουραστεί).

*Μια αίσθηση ότι υπάρχει ένα είδος «ομίχλης» στο μυαλό των πασχόντων, που δημιουργεί προβλήματα κυρίως με τη συγκέντρωση και τη μνήμη.

*Πονοκεφάλους ή ημικρανίες.

*Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (τα συμπτώματά του έχουν να κάνουν με κοιλιακούς πόνους, φουσκώματα και εναλλαγές στις κενώσεις, μεταξύ διάρροιας και δυσκοιλιότητας).

*Αλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν ζαλάδες, δυσκολία να ρυθμιστεί η θερμοκρασία του σώματος, σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, μουδιάσματα και άλλες ενοχλήσεις και διαταραχές της αισθητικότητας στα άκρα, πόνους στην περίοδο, στρες, ακόμα και κατάθλιψη, που μπορεί να προκληθεί και λόγω της κατάστασης του συνεχούς πόνου και δυσφορίας.
Σημαντικό είναι να σημειώσουμε ότι τα συμπτώματα της ινομυαλγίας μπορεί να διαφέρουν σε ένταση ανάλογα με το στρες που βιώνει ο ασθενής, με τον καιρό αλλά και με το πόσο ασκείται.

Από τι προκαλείται

Η ακριβής αιτία της ινομυαλγίας δεν είναι γνωστή αλλά θεωρείται ότι σχετίζεται με την ανισορροπία κάποιων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και με αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο το κεντρικό νευρικό σύστημα (ο εγκέφαλος, η σπονδυλική στήλη και τα νεύρα) επεξεργάζεται τα μηνύματα πόνου που υπάρχουν / προκύπτουν στο σώμα. Επίσης, είναι πιθανό να σχετίζεται με τα προβλήματα στον ύπνο, που κάνουν τελικά τον ασθενή πιο ευαίσθητο στον πόνο. Τέλος, θεωρείται επίσης ότι μια σχετική γενετική προδιάθεση μπορεί να παίζει ρόλο στην εκδήλωση της ινομυαλγίας.

Σε πολλές περιπτώσεις, η ασθένεια πυροδοτείται από ένα στρεσογόνο σωματικό ή ψυχολογικό γεγονός, όπως είναι ένας τραυματισμός, μια μόλυνση, ο τοκετός, μια εγχείρηση, ένας χωρισμός ή ένας θάνατος προσφιλούς προσώπου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ινομυαλγία συχνά συνυπάρχει με κάποιο άλλο χρόνιο ή / και αυτοάνοσο νόσημα (π.χ. με ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο κ.ά.).

Ποιους αφορά

Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει ινομυαλγία, αλλά η αλήθεια είναι ότι η ασθένεια ταλαιπωρεί επτά φορές συχνότερα τις γυναίκες από ό,τι τους άνδρες. Η κατάσταση αυτή συνήθως προκύπτει ανάμεσα στα 30 και τα 50, αλλά μπορεί να απασχολήσει ανθρώπους όλων των ηλικιών, ακόμα και παιδιά ή ηλικιωμένους. Φαίνεται ότι η ινομυαλγία υποδιαγιγνώσκεται, αλλά οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι αρκετά συχνή και ότι μπορεί να αφορά ακόμη και έναν στους είκοσι ανθρώπους.

Το γιατί τα νούμερα είναι τόσο μεγάλα δεν είναι ξεκάθαρο, αλλά ίσως έχει να κάνει με το γεγονός ότι πρόκειται για μια ασθένεια που είναι δύσκολο να διαγνωστεί, τουλάχιστον με βεβαιότητα.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση που να βοηθά στη διάγνωση της νόσου και επίσης τα συμπτώματά της μοιάζουν με πολλών άλλων ασθενειών και διαταραχών. Ετσι για να γίνει η διάγνωση για την ινομυαλγία θα πρέπει να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις με κυριότερες το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.λα. Για να γίνει η διάγνωση της ινομυαλγίας θα πρέπει:

*Ο ασθενής να έχει έντονο πόνο σε κάποια από τα δεκαοκτώ σημεία του σώματός του που αναγνωρισμένα σχετίζονται με την ινομυαλγία.

*Τα συμπτώματα να έχουν παραμείνει στην ίδια ένταση για τουλάχιστον τρεις μήνες.

*Να μην έχει βρεθεί καμία άλλη αιτιολογία για τα συμπτώματα αυτά.
Μείζονος σημασίας για τη διάγνωση της ινομυαλγίας είναι η συμπλήρωση ειδικών ερωτηματολογίων από τους ίδιους τους ασθενείς, τα οποία αφορούν τη συμπτωματολογία τους.

Πώς αντιμετωπίζεται

Καθώς δεν υπάρχει μία και μόνη θεραπεία για την ινομυαλγία, οι ειδικοί συστήνουν ψυχοθεραπεία και τη λήψη φαρμάκων που θα αντιμετωπίσουν τα πιθανά συμπτώματα, όπως αντικαταθλιπτικά (έχει βρεθεί ότι μπορεί να βοηθούν στην αντιμετώπιση του πόνου) και παυσίπονα.

Επίσης, πολύ βοηθητική μπορεί να αποδειχθεί η αλλαγή του τρόπου ζωής (με έμφαση στην προσπάθεια βελτίωσης του ύπνου) και κυρίως η υιοθέτηση της σωματικής άσκησης (τόσο αεροβικής, ειδικά το κολύμπι, όσο και ασκήσεων για ενδυνάμωση) αλλά και τεχνικών χαλάρωσης που βοηθούν στη διαχείριση του στρες και των διάφορων πόνων οι οποίοι σχετίζονται με την ασθένεια. Οσον αφορά τις εναλλακτικές θεραπείες, βοηθητικός φαίνεται να αποδεικνύεται ο βελονισμός.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία την κυρία Εύη Αθ. Γεωργίου, ρευματολόγο, Τρίκαλα.