Εχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για χιλιοτραγουδισμένες επιτυχίες, βιβλία, ποιήματα. Εχει γίνει θέμα σε δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές, όπως «Τα Φιλαράκια» που θεωρείται η πιο πετυχημένη όλων των εποχών. Οσο κλισέ κι αν ακούγεται, η φιλία είναι μία έννοια ιερή και μία αξία εντελώς αναπόσπαστη και σημαντική για τη ζωή μας σε κάθε επίπεδο. Πόσες φορές έχουμε νιώσει χαρά στο άκουσμα της φωνής ενός φίλου μας; Ή έχουμε αισθανθεί ανακούφιση μετά τη συζήτηση ενός προβλήματός μας; Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίοδο της καραντίνας. Σίγουρα θα ήταν πολύ πιο δύσκολη και ψυχικά πιο επώδυνη αν δεν μπορούσαμε να έρθουμε σε επαφή με την παρέα μας έστω και μέσω zoom. Ωστόσο, η ψυχολογική υποστήριξη δεν είναι το μόνο που μας προσφέρει, εφόσον πληθαίνουν συνεχώς τα επιστημονικά δεδομένα που επιβεβαιώνουν ότι επηρεάζει την καρδιά μας καθώς και μία σειρά από άλλους παράγοντες υγείας.

Φιλία και μακροβιότητα

Οι φίλοι ασκούν τεράστια επιρροή στη ζωή μας, αφού βελτιώνουν τη διάθεση αλλά και τη σωματική μας υγεία. Μία μεγάλη έρευνα που διεξήχθη ανάμεσα σε 300.000 ανθρώπους έδειξε ότι όσοι πίστευαν πως είχαν καλούς φίλους, είχαν 50% αυξημένες πιθανότητες γρηγορότερης ανάρρωσης έπειτα από ένα καρδιακό επεισόδιο.

Σύμφωνα με άλλη μελέτη του Πανεπιστημίου Κονκόρντια στον Καναδά, τα μοναχικά παιδιά στο Δημοτικό είχαν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης μετά από ένα δυσάρεστο περιστατικό, π.χ. μία επίπληξη από τον δάσκαλο. Ωστόσο, αν ένας φίλος τους ήταν παρών στο συμβάν, το στρες ήταν μειωμένο και το κομμάτι της αυτοαξίας τους πιο ισχυρό.

Σε άλλη έρευνα, αυστραλοί επιστήμονες εξέτασαν 1500 ανθρώπους ηλικίας 70+ και ανακάλυψαν ότι εκείνοι που είχαν στη ζωή τους καλούς φίλους είχαν 22% περισσότερες πιθανότητες να ζήσουν περισσότερο σε σχέση με τους υπόλοιπους. Πόσο εύκολο όμως είναι στη σύγχρονη εποχή να δημιουργήσουμε φιλίες ή να διατηρήσουμε τις ήδη υπάρχουσες;

«Δεν προλαβαίνω να δω τους φίλους μου»

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, «η φιλία είναι ένα είδος αρετής ή τουλάχιστον συνυφασμένη με την αρετή. Είναι όμως και κάτι πάρα πολύ αναγκαίο στη ζωή του ανθρώπου, γιατί κανείς δεν θα προτιμούσε να ζει χωρίς φίλους, ακόμα κι αν έχει στην κατοχή του όλα τα άλλα αγαθά». Ωστόσο το να δημιουργηθεί μία φιλία και να διατηρηθεί δεν είναι εύκολο, εφόσον το πέρασμα των χρόνων και η μετάβαση στην ωρίμαση αποτελεί μία πρόκληση.

Οι ισχυροί δεσμοί που δημιουργούνται στην εφηβεία και στη δεκαετία των 20 κάποιες φορές αποσταθεροποιούνται έπειτα από τον γάμο, τη μητρότητα ή λόγω βεβαρημένων οικονομικών υποχρεώσεων. Ιδιαίτερα αν βρισκόμαστε σε διαφορετικές φάσεις ζωής.

Πώς μπορούμε λοιπόν να διατηρήσουμε επαφή με τους φίλους μας στην καθημερινότητά μας όταν δεν έχουμε χρόνο; Το βέβαιο είναι ότι δεν εξαφανιζόμαστε από τη ζωή τους. Μέχρι να τους δούμε από κοντά, μπορούμε να υιοθετήσουμε σύντομους τρόπους επικοινωνίας. Π.χ. αν «πήζουμε» στη δουλειά, στέλνουμε μία φωτογραφία με μια λεζάντα ή ένα απλό «τι κάνεις;» ώστε να τους δείξουμε ότι δεν τους έχουμε ξεχάσει.

«Είμαστε σε άλλες φάσεις ζωής»

Οι επιλογές που κάνουμε από τα 30 και έπειτα, είτε πρόκειται για μία μακροχρόνια σχέση είτε η απόκτηση παιδιών κ.λπ., εύλογα επηρεάζουν την καθημερινότητα και τη διάθεσή μας. Πώς λοιπόν μπορούμε να παραμείνουμε σε επαφή με τους φίλους μας όταν εκείνοι θέλουν να μείνουν σπίτι το Σάββατο βράδυ ενώ εμείς θέλουμε να βγούμε έξω να διασκεδάσουμε;

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τρέφουμε ρεαλιστικές προσδοκίες από τους φίλους μας και να αποδεχόμαστε τις επιλογές και τον τρόπο ζωής τους. Αναγνωρίζουμε ότι τόσο εμείς όσο και εκείνοι δεν είμαστε όπως πριν από 10 ή 20 χρόνια, γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός και υποστήριξη στις αποφάσεις της κάθε πλευράς.

«Ο/η σύντροφός μου είναι ο καλύτερός μου φίλος»

Οσο και αν είναι ευτύχημα να αντλούμε συναισθηματική υποστήριξη από τον σύντροφό μας, δεν μπορεί να αντικαταστήσει έναν φίλο. Οταν για παράδειγμα έχουμε να επιλύσουμε ένα θέμα που αφορά και τον σύζυγό μας, η κρίση του ενδεχομένως να μην είναι αντικειμενική και νηφάλια. Επομένως ένα τρίτο άτομο που μας αγαπά και ενδιαφέρεται για το καλό μας μπορεί να μας προσφέρει διαύγεια σκέψης ώστε να λάβουμε τη σωστή απόφαση.

Οι τύποι των φίλων που χρειάζονται στη ζωή μας

* Ο αισιόδοξος, που μας φτιάχνει τη διάθεση και μας «ξυπνά» από τη μονότονη καθημερινότητα.
* Ο καλός ακροατής, εκείνος στον οποίο μπορούμε να μιλήσουμε και να εκμυστηρευτούμε τα όνειρα, τους φόβους και τις ελπίδες μας χωρίς να νιώθουμε ότι μας κρίνει.
* Ο παιδικός μας φίλος, που μας ξέρει από τότε που ήμασταν μικροί και δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε πολλά για να μας καταλάβει.

Λίγοι και καλοί

Οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ υποστηρίζουν ότι μετά τα 30 γινόμαστε πιο επιλεκτικοί με τις ανθρώπινες σχέσεις, παραμερίζοντας τις λιγότερο ουσιαστικές. Ετσι το ρητό «η ποιότητα είναι προτιμότερη από την ποσότητα» ταιριάζει και σε αυτόν τον τομέα.

Τελικά, οι φίλοι μας είναι η οικογένεια που επιλέγουμε, η οποία διέπεται από την καλοσύνη, την αγάπη, το γέλιο και τη χαρά, την υποστήριξη και το ουσιαστικό ενδιαφέρον, το πραγματικό και όχι ρητορικό «τι κάνεις;», συστατικά σπάνια, πολύτιμα και γι’ αυτό αναντικατάστατα, που όλοι θα θέλαμε να έχουμε στη ζωή μας. Μήπως λοιπόν μετά την ανάγνωση αυτού του κειμένου είναι η ευκαιρία να στείλουμε ένα μήνυμα στον άνθρωπο που ήρθε πρώτος στο μυαλό μας;

Οσο και αν και είναι ευτύχημα να αντλούμε συναισθηματική υποστήριξη από τον σύντροφό μας, εκείνος δεν μπορεί να αντικαταστήσει έναν καλό φίλο ή φίλη μας.

Μία φιλία δεν μας προσφέρει μόνο ψυχολογική υποστήριξη, εφόσον πληθαίνουν συνεχώς τα επιστημονικά δεδομένα που επιβεβαιώνουν ότι επηρεάζει την καρδιά μας καθώς και μία σειρά από άλλους παράγοντες υγείας.