Από τη στιγμή που συνειδητοποιούμε τον εαυτό μας και την αυθύπαρκτη υπόστασή μας καλούμαστε να επιλέξουμε. Από το τι θα παίξουμε, τι θα φάμε, τι θα φορέσουμε, τι δουλειά θα κάνουμε, ποιον σύντροφο θα επιλέξουμε και η λίστα επεκτείνεται αέναα. Κάθε λεπτό καλούμαστε να επιλέξουμε σε τι θα εστιάσουμε την προσοχή μας, με τι θα ασχοληθούμε και πέρα και πάνω από όλα τι θα σκεφτούμε. Πολλές φορές νιώθουμε ότι «δεν» έχουμε επιλογή και οφείλουμε να ανταποκριθούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, άλλες φορές δεν «θέλουμε» να εξασκήσουμε τις επιλογές μας και προτιμάμε η τύχη ή οι άλλοι να επιλέξουν για εμάς, και άλλες πάλι νομίζουμε ότι επιλέγουμε αλλά απλά ανταποκρινόμαστε αντανακλαστικά, σύμφωνα με όσα μέχρι στιγμής έχουμε μάθει.
Συχνά αυτό που αντανακλαστικά επιλέγουμε δεν είναι και η καλύτερη επιλογή μιας και δεν έχουμε προλάβει να σκεφτούμε και να επεξεργαστούμε όλα τα νέα δεδομένα και τις διαφορετικές επιλογές που μπορεί να έχουμε.
Αδιακρίτως όλες οι επιλογές μας έχουν αξία!
Οι καλές μας φέρνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα και οι άστοχες μας δίνουν «μαθήματα» και γνώση για το μέλλον, αν είμαστε αρκετά έτοιμοι να τα δεχθούμε και να τα αξιοποιήσουμε ωφέλιμα.
Σε αντίθετη περίπτωση θα επαναλαμβάνουμε τις ίδιες συναισθηματικά συμπεριφορικές λούπες περιμένοντας μάταια να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Ο τρόπος που μάθαμε να επιλέγουμε ή να μην επιλέγουμε έχει τις ρίζες του στην πυρηνική μας οικογένεια και στους πρώιμους φροντιστές μας.
Παρατηρήσαμε λοιπόν τις επιλογές αυτών των πολύ σημαντικών και κρίσιμων για την επιβίωσή μας ανθρώπων και κάπως έτσι διαμορφώσαμε ένα ακατέργαστο αξιακό σύστημα το οποίο όριζε και ορίζει τις επιλογές μας. Αν κάτι σύμφωνα με αυτό το αξιακό σύστημα είναι καλό το επιλέγουμε, το υιοθετούμε και το συντηρούμε, αν όχι το απορρίπτουμε.
Τόσο απλά;
Ναι, τόσο απλά, γιατί πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε ότι λειτουργούμε σύμφωνα με αυτό το αρχέγονο αξιακό σύστημα (το οποίο επηρεάζεται από πολλούς ψυχοκοινωνικούς παράγοντες). Οσο πιο ψυχοσωματικά εξελιγμένος είναι ένας οργανισμός τόσο πιο δυναμικά μπορεί να επιλέγει. Με απλά λόγια ένα βρέφος, ένα παιδί, δεν έχει την ψυχοσυναισθηματική ωριμότητα να επιλέξει συνειδητά και οι επιλογές του είναι συναισθηματικές σύμφωνα με αυτά που βιώνει εκείνη τη στιγμή και συνακόλουθες με ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης.
Είναι κακό να επιλέγουμε συναισθηματικά λοιπόν, σύμφωνα με αυτά που αισθανόμαστε και ακούγοντας το ένστικτό μας;
Και βέβαια όχι, είναι η απάντηση. Αρκεί να εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας και η μέχρι τώρα εμπειρία μας να συνάδει με τα παραπάνω, εκ του αποτελέσματος κρινόμενη, και ταυτόχρονα η λογική μας να μην απορρίπτει κατάφωρα την εν λόγω επιλογή. Με απλά λόγια, χρειαζόμαστε τη λογική και το συναίσθημα να συμβαδίζουν (και όχι η μια να ακυρώνει την άλλη) για να κάνουμε τη βέλτιστη εν δυνάμει επιλογή!
Οσο πιο συνειδητοί είμαστε στο εδώ και τώρα λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα τρέχοντα δεδομένα και συνυπολογίζοντας την εμπειρία μας και τη μάθησή μας (θετική και αρνητική) τόσο πιο στοχευμένες θα είναι οι επιλογές μας, με μικρότερο ρίσκο αποτυχίας. Ανά πάσα στιγμή μπορούμε να επιλέξουμε διαφορετικά και να δοκιμάσουμε το διαφορετικό αποτέλεσμα. Είμαστε όλοι ικανοί για νέες επιλογές.
Οσο περισσότερη αυτογνωσία διαθέτουμε τόσο οι επιλογές μας θα είναι αποτελεσματικότερες για εμάς και θα μας ικανοποιούν