Τα άτομα που διαγιγνώσκονται θετικά στον SARS-CoV-2 μετά από λήψη και της αναμνηστικής δόσης του εμβολίου έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν μολυνθεί με την παραλλαγή Όμικρον παρά με την παραλλαγή Δέλτα του ιού. Και αυτό αποδίδεται στην ιδιαίτερη ικανότητα της Ομικρον να διαφεύγει το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη.
Οι «δρόμοι» της κυριαρχίας των παραλλαγών
Ο ένας δρόμος μέσω του οποίου οι παραλλαγές των ιών καθίστανται κυρίαρχες είναι αυξάνοντας τη μεταδοτικότητά τους μέσω του ταχύτερου πολλαπλασιασμού τους ή της ενισχυμένης ικανότητας εξάπλωσής τους εκτός του σώματος. Ενας άλλος δρόμος προς την… κυριαρχία αφορά την αυξημένη ικανότητα διαφυγής από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο έχει εκπαιδευθεί – είτε μέσω νόσησης είτε μέσω εμβολιασμού – να αναγνωρίζει τον ιό.
Διαφορές Δέλτα και Ομικρον
Η Δέλτα κατάφερε να κυριαρχήσει ακολουθώντας τον πρώτο δρόμο: πολλαπλασιαζόταν πολύ ταχύτερα και σε υψηλότερα επίπεδα από τις προηγούμενες παραλλαγές του ιού. Η Ομικρον φαίνεται να πολλαπλασιάζεται ακόμη ταχύτερα από τη Δέλτα, ωστόσο ο αριθμός των ιικών σωματιδίων δεν φθάνει ποτέ σε αντίστοιχα επίπεδα μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Αυτό μαρτυρεί ότι το πλεονέκτημα της εξάπλωσης και της κυριαρχίας της είναι άλλο.
Η μελέτη
Αυτό το πλεονέκτημα προσπάθησαν να ανακαλύψουν ο Νέιθαν Γκρουμπάο, επιδημιολόγος στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Γέιλ στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ και οι συνεργάτες του. Οι ερευνητές μελέτησαν τα αποτελέσματα 37.877 PCR τεστ από δείγματα που συνελέγησαν στο Κονέκτικατ κατά τη διάρκεια δύο εβδομάδων στα μέσα Δεκεμβρίου του 2021 όταν η Δέλτα και η Ομικρον «κονταροχτυπιούνταν» για επικράτηση στην περιοχή – αφορούσαν το περίπου 50% των κρουσμάτων COVID-19 η καθεμία. Η ερευνητική ομάδα προσδιόρισε ποια παραλλαγή του SARS-CoV-2 είχε ανιχνεύσει το κάθε τεστ και συσχέτισε αυτά τα δεδομένα με την εμβολιαστική κατάσταση του κάθε ατόμου.
Τριπλάσιες πιθανότητες μόλυνσης με Ομικρον για τους τριπλά εμβολιασμένους
Με βάση τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν στην πλατφόρμα ανοιχτής πρόσβασης medRχiv, τα άτομα που διαγνώσθηκαν με COVID-19 και τα οποία ήταν είτε ανεμβολίαστα είτε είχαν λάβει μόνο μια δόση εμβολίου ήταν πιθανότερο να έχουν μολυνθεί με Δέλτα παρά με Ομικρον. Τα θετικά στον SARS-CoV-2 άτομα που είχαν λάβει δύο δόσεις εμβολίου είχαν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν μολυνθεί με Ομικρον παρά με Δέλτα. Οσο για τα άτομα που είχαν λάβει και την τρίτη (ενισχυτική) δόση του εμβολίου, είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να έχουν μολυνθεί από Ομικρον.
Η ενισχυτική δόση συνεχίζει να μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης με Ομικρον
Τα αποτελέσματα αυτά που δεν έχουν ακόμη περάσει από τον έλεγχο κριτών μαρτυρούν ότι η παραλλαγή Ομικρον είναι πολύ καλύτερη από τη Δέλτα στο να διαφεύγει την ανοσία που επάγεται με τον εμβολιασμό. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ερευνητές, η ενισχυτική δόση του εμβολίου συνεχίζει να μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης με Ομικρον.
Μικρότερη γενετική ποικιλομορφία του ιού στους εμβολιασμένους
Να σημειωθεί ότι αδημοσίευτη μελέτη από το εργαστήριο του δρος Γκρουμπάο έχει δείξει πως ο ιός που κυκλοφορεί εντός του οργανισμού των εμβολιασμένων ατόμων έχει μικρότερη γενετική ποικιλομορφία σε σύγκριση με τον ιό που κυκλοφορεί στον οργανισμό των ανεμβολίαστων ατόμων, γεγονός που μαρτυρεί ότι τα εμβόλια δεν προάγουν τη δημιουργία νέων μεταλλάξεων. Καθώς όμως ολοένα και περισσότερα άτομα αποκτούν ανοσία είτε μέσω μόλυνσης είτε μέσω εμβολιασμού τα στελέχη του ιού που διαφεύγουν από την ανοσολογική απόκριση έχουν πλεονέκτημα έναντι των άλλων.
Χρήσιμο ένα εμβόλιο ειδικά σχεδιασμένο για την Ομικρον;
Σχολιάζοντας τα νέα αποτελέσματα ο Ναθάνιελ Λαντάου, μικροβιολόγος στην Ιατρική Σχολή Grossman του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ανέφερε ότι ενισχύουν την άποψη ότι ένα εμβόλιο που θα είναι σχεδιασμένο ειδικά για την παραλλαγή Ομικρον θα ήταν χρήσιμο. Ο ειδικός συμπλήρωσε ωστόσο ότι υπάρχει η πιθανότητα ανάδυσης ενός πολύ διαφορετικού στελέχους του SARS-CoV-2 το οποίο θα κυριαρχήσει στο μέλλον.
Ενα ερώτημα-«κλειδί» που παραμένει είναι, σύμφωνα με τον Λαντάου, αν υπάρχει κάτι στη βιολογία της παραλλαγής που την καθιστά πιο μεταδοτική και πιο αποτελεσματική στο να ξεφεύγει από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι η Ομικρον έχει την τάση να πολλαπλασιάζεται στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα αντί για τους πνεύμονες ίσως αποτελεί ένα από τα «κλειδιά» της ευκολότερης εξάπλωσής της σε σχέση με τη Δέλτα.