Όλοι οι άνθρωποι κάποιες φορές νιώθουμε την ανάγκη να κάνουμε κάτι αυθόρμητο, κάτι που θα ξεφεύγει από το πρόγραμμά μας και θα μας προσφέρει ευχαρίστηση. Αυτή η τάση είναι απολύτως φυσιολογική. Ωστόσο, όταν αυτή η ανάγκη είναι συνεχής, όταν δεν εμπλέκουμε τη λογική στη σκέψη και τη ζωή μας και όταν λειτουργούμε χωρίς να σκεφτόμαστε τις επιπτώσεις των πράξεών μας, τότε δεν μιλάμε για αυθορμητισμό αλλά για παρορμητισμό.
Ποια χαρακτηριστικά έχουν οι παρορμητικοί άνθρωποι;
Ο παρορμητικός άνθρωπος ξεφεύγει από τα όρια του υγιούς αυθορμητισμού και αδυνατεί να ελέγξει τη συμπεριφορά του. Έτσι, καταλήγει είτε να καθοδηγείται από τις ενορμήσεις του (π.χ. τις επιθυμίες και τις ανάγκες του) είτε να παρασύρεται από το περιβάλλον του (π.χ. από το τι θα πουν ή τι θα κάνουν οι γύρω του). Αφήνει τα πάθη του ανεξέλεγκτα και οι σκέψεις, οι αποφάσεις και οι αντιδράσεις του δεν βασίζονται στη λογική.
Παρά το γεγονός ότι ο παρορμητικός άνθραπος χαρακτηρίζεται από μια παιδικότητα και μια τάση για έντονη ζωή, συχνά οδηγείται σε λάθη, αφού δυσκολεύεται να ελέγξει τις αντιστάσεις του και να οριοθετηθεί. Ακριβώς επειδή χαρακτηρίζεται από μειωμένο αυτοέλεγχο και έλλειψη πειθαρχίας, ο παρορμητικός άνθρωπος παίρνει εύκολα ρίσκα και ενδίδει στους πειρασμούς. Μπορεί να παρασυρθεί από τον ανταγωνισμό, να κυνηγήσει την επιτυχία και να ενθουσιαστεί εύκολα χωρίς να αναλογιστεί τις συνέπειες των πράξεών του.
Οι παρορμητικοί άνθρωποι χαρακτηρίζονται από αστάθεια και έλλειψη υπομονής. Συνήθως ενεργούν βιαστικά, χωρίς να έχουν κάποιο σχέδιο, ενώ θυμώνουν όταν αυτό που επιθυμούν δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί άμεσα. Επίσης, τόσο οι σχέσεις όσο και οι συνεργασίες τους χαρακτηρίζονται από ασυνέπεια, αφού οι ίδιοι δεν έχουν κάποια σταθερή μέθοδο σκέψης και δράσης.
Οι άνθρωποι με παρορμητική προσωπικότητα δίνουν σημασία στο “εδώ και τώρα” και δεν θέτουν μακροπρόθεσμους στόχους. Επίσης, δεν προνοούν για τα αποτελέσματα που μπορεί να έχουν οι πράξεις τους και αδυνατούν να προγραμματίσουν τις μελλοντικές τους κινήσεις.
Τι μπορούμε να κάνουμε αν είμαστε παρορμητικοί;
Το πρώτο και πολύ σημαντικό βήμα είναι να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε παρορμητικοί, είτε μέσα από τις επιπτώσεις που έχει η συμπεριφορά μας είτε από τις υποδείξεις των άλλων. Μετά θα πρέπει να μάθουμε στον εαυτό μας να παίρνει τον απαραίτητο χρόνο προτού λάβει μια απόφαση. Σε κάθε περίπτωση, οι συνεδρίες με έναν ψυχολόγο θα μας βοηθήσουν να ελέγξουμε βαθύτερες συναισθηματικές μας ανάγκες, οι οποίες μας οδηγούν σε παρορμητικές και ενίοτε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.
