Το τηλέφωνο χτυπά και σας «βγάζει» απότομα από τη στιγμή, διακόπτοντας αιφνίδια τον ειρμό σας. Ενώ έχει σταματήσει, εσείς δεν μπορείτε παρά να το κοιτάτε και να αναρωτιέστε «μα πού ήμουν;». Δουλεύατε για ώρες καθισμένοι στο γραφείο σας αλλά σε εσάς φαίνονται μόλις λίγα λεπτά. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και σε πιο χαλαρές στιγμές. Παίζετε ένα video game και επικεντρώνεστε τόσο πολύ για να φτάσετε στο επόμενο επίπεδο που δεν ξέρετε τι συμβαίνει γύρω σας. Και πάλι δεν έχετε την αίσθηση του χρόνου. Ο εγκέφαλός σας έχει μπει σε ροή, είστε στη ζώνη της μέγιστης δυνατής συγκέντρωσης.
Το συνειδητό μέρος του εγκεφάλου σας αγκαλιάζει πλήρως τη δραστηριότητα που κάνατε και εναρμονίζεται με αυτήν σε έναν συμβολικό χώρο που τίποτα άλλο δεν έχει σημασία τη δεδομένη στιγμή.
Experiencing flow
Η ροή (flow) αποτελεί την κατάσταση απόλαυσης που συμβαίνει όταν κάνετε κάτι που είναι δύσκολο και στο οποίο έχετε υψηλή εξειδίκευση, μας εξηγούν οι ειδικοί. Είναι η μαγική στιγμή που «βγάζετε» τον έξω κόσμο εκτός και εστιάζετε πλήρως σε κάτι που σας προκαλεί να γίνετε καλύτεροι.
Μάλιστα, η ροή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη συνολική μας ευημερία, καθώς μπορεί να αποτρέψει την κατάθλιψη, την εξουθένωση και να ενισχύσει την ανθεκτικότητά μας.
Η έννοια της ροής αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1975 από τον ψυχολόγο Mihaly Csikszentmihalyi και σύμφωνα με τον ίδιο αποτελείται από πέντε σημαντικά μέρη:
· Εντονη συγκέντρωση στη δραστηριότητα.
· Συγχώνευση δράσης και επίδρασης. «Αυτό που είστε και αυτό που κάνετε γίνονται ένα».
· Απώλεια αντανακλαστικής αυτοσυνείδησης.
· Αίσθημα προσωπικού ελέγχου της κατάστασης.
· Διαστρέβλωση της αντίληψης του χρόνου.
Μπορούμε όλοι να μπούμε σε ροή
Στο παρελθόν έχει θεωρηθεί μυστηριώδες ταλέντο καλλιτεχνών και ιδιοφυϊών, τώρα όμως οι ειδικοί αποκαλύπτουν ότι ο καθένας είναι ικανός να δημιουργήσει και να μπει σε μια τέτοια κατάσταση βαθιάς παραγωγικότητας και δημιουργικότητας.
Η ροή βρίσκεται στη διασταύρωση ανάμεσα στην απόλαυση και στην πρόκληση και αν αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να το καταλάβουμε, το αίσθημα ικανοποίησης από τη ζωή μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, καθώς και η παραγωγικότητά μας.
Μπορούμε να τη δούμε όταν εμπλεκόμαστε σε δραστηριότητες τόσο ενδιαφέρουσες ώστε να μην αποσπάται η προσοχή μας, αλλά όχι τόσο δύσκολες που να γίνονται τελικά απογοητευτικές.
Οι επιστήμονες αποκαλύπτουν
Πολύ λίγες περιοχές του εγκεφάλου είναι υπεύθυνες για μία μόνο γνωστική διαδικασία. Αρα, δεν υπάρχει συγκεκριμένη περιοχή αφιερωμένη στη ροή. Αντίθετα, προκύπτει, σύμφωνα με έρευνα από το UC Davis, από δικτυωμένες αλληλεπιδράσεις μεταξύ πολλαπλών περιοχών του εγκεφάλου.
Οταν πολλές περιοχές του εγκεφάλου είναι πυκνά συνδεδεμένες μεταξύ τους αλλά αραιά συνδεδεμένες με άλλες περιοχές, αυτό ονομάζεται «αρθρωτή» διαμόρφωση δικτύου, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό αφού έχει αποδειχθεί ότι ενεργειακά είναι εξαιρετικά αποδοτική.
Πώς θα μπείτε σε ροή
Η ικανότητα να δημιουργείτε και να μπαίνετε σε μια κατάσταση ροής μπορεί να ενισχυθεί, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
#1 Βεβαιωθείτε ότι έχετε επικεντρωθεί στις σωστές δραστηριότητες
Είναι σχεδόν αδύνατο να μπείτε σε κατάσταση ροής εάν κάνετε κάτι που δεν σας αρέσει. Θυμηθείτε να αναζητείτε εμπειρίες που είναι εγγενώς ευχάριστες, ουσιαστικές ή ικανοποιητικές. Ετσι το πρώτο βήμα είναι να στοχεύσετε στην αυτοτελική εμπειρία.
#2 Practice makes perfect
Για να γίνετε καλοί σε κάτι πρέπει να εξασκηθείτε σε αυτό. Μάθετε λοιπόν πώς καταφέρνουν άλλοι να μπαίνουν σε ροή, δοκιμάστε μόνοι σας τι λειτουργεί για εσάς και τι όχι, αναλύστε την απόδοσή σας και δοκιμάστε ξανά βάσει των παρατηρήσεών σας. Φυσικά, αυτές οι διαδικασίες θα πρέπει να επαναλαμβάνονται.
#3 Το περιβάλλον παίζει ρόλο
Η απόσπαση της προσοχής είναι ο «εχθρός» της ροής. Το να βρίσκεστε σε ένα μέρος που ευνοεί τη δημιουργική σκέψη και τη συγκέντρωση είναι ζωτικής σημασίας για να τα καταφέρετε. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να δοκιμάσετε και να γίνετε παρατηρητικοί για να διαπιστώσετε τι σας ταιριάζει περισσότερο.
#4 Φροντίστε τη δημιουργικότητά σας
Η ικανότητά σας να είστε δημιουργικοί και να επιτυγχάνετε μια διαρκή κατάσταση ροής εξαρτάται από την ενέργεια και την υγεία σας. Οπότε έχετε κατά νου ότι δεν μπορεί να συμβεί αν είστε εξαντλημένοι ή καταπονημένοι.
