Εάν η νέα χρονιά σάς βρήκε κουρασμένους, απογοητευμένους και με ένα έντονο αίσθημα εξουθένωσης – κατά βάση ψυχικής – τότε είναι πολύ πιθανό να βιώνετε «burnout». Κι ενώ μπορεί να θέλετε να υποδείξετε τη δουλειά ως τον κύριο ένοχο, μη βιαστείτε να την κατηγορήσετε. Ανεξάρτητα από τις επαγγελματικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις, οι ειδικοί μας εξηγούν ότι το burnout μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες.
To burnout, γνωστό και ως επαγγελματική εξουθένωση, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αποτελεί φαινόμενο στον χώρο εργασίας, με βασικότερο σύμπτωμα το διαρκές άγχος που αφήνει ένα άτομο εξουθενωμένο, δυσαρεστημένο με τη δουλειά του και με μειωμένη επαγγελματική απόδοση.
Και ενώ ο ορισμός του ΠΟΥ διευκρινίζει ότι η επαγγελματική εξουθένωση ισχύει μόνο για εργασιακά περιβάλλοντα και όχι για άλλους τομείς της ζωής, αυτές οι παράμετροι ίσως να είναι πολύ περιορισμένες, σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα.
Αυτό που γνωρίζουμε ως επαγγελματική εξουθένωση, μπορεί να συμβεί σε διαφορετικές πτυχές της ζωής σας, όπου δίνετε αλόγιστα πολύ από τον εαυτό σας, την ενέργειά σας και την προσπάθειά σας.
Τύποι burnout εκτός εργασίας
Τα προειδοποιητικά σημάδια της εξουθένωσης, που δεν σχετίζεται με την εργασία, είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοια με εκείνα του κλασικού burnout. Οι βασικότεροι δείκτες περιλαμβάνουν τη χρόνια εξάντληση, την τάση απομάκρυνσης και την αποστασιοποίηση.
Γονική εξουθένωση
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA), το φαινόμενο της γονικής εξουθένωσης έχει ενταθεί εξαιτίας της πανδημίας και τα τέσσερα κυρίαρχα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
· Εξάντληση εξαιτίας του γονικού ρόλου.
· Ερχεστε σε αντίθεση με τον πρότερο γονικό σας ρόλο.
· Αισθάνεστε αγανάκτηση.
· Αποστασιοποιείστε συναισθηματικά από τα παιδιά.
Για να τη διαχειριστείτε, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε αρχικά το άγχος που μπορεί να βιώνετε. Αποδεχθείτε ότι η ανατροφή των παιδιών είναι μια δύσκολη δουλειά, που επηρεάζει εγγενώς τον χρόνο και την ενέργεια που έχετε για να κάνετε άλλα πράγματα λόγω της φροντίδας, του χρόνου και της ενέργειας που δίνετε στην οικογένεια.
Η εξουθένωση του φροντιστή
Η εξουθένωση του φροντιστή αποτελεί μια κατάσταση σωματικής, συναισθηματικής και ψυχικής εξάντλησης που προέρχεται από την εθελοντική φροντίδα κάποιου δικού σας ανθρώπου που αντιμετωπίζει ασθένεια, αναπηρία ή οποιαδήποτε κατάσταση που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
Εάν για παράδειγμα αφιερώνετε τον ελεύθερό σας χρόνο σε έναν γονέα που χρειάζεται τη φροντίδα σας, τότε θεωρείστε ένας άτυπος φροντιστής. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτη του Frontiers in Psychology διαπιστώθηκε ότι οι άτυποι φροντιστές έχουν αυξημένο κίνδυνο μειωμένης ψυχικής και σωματικής υγείας.
Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να είναι δύσκολο να αποχωριστείτε την ευθύνη, αφού κάποιος άλλος μοιραία εξαρτάται από εσάς και τη φροντίδα σας. Αν όμως νιώθετε ότι βιώνετε ή κινδυνεύετε από εξουθένωση, είναι σημαντικό να βρείτε έστω και μερικά λεπτά μέσα στην ημέρα για να κάνετε κάτι που πραγματικά απολαμβάνετε.
Μπορεί να είναι κάτι τόσο απλό, όσο το να ξυπνήσετε δέκα λεπτά νωρίτερα ώστε να απολαύσετε τον πρωινό σας καφέ σε απόλυτη ησυχία. Οτιδήποτε κι αν είναι, κάντε το, καθώς η έρευνα δείχνει ότι κάνοντας κάτι που σας αρέσει, τα επίπεδα στρες μειώνονται και το κλίμα αποφορτίζεται.
Το burnout των συζύγων
Σε νέα επιστημονική μελέτη σε παντρεμένα ζευγάρια από το BioMed Central Women’s Health διαπιστώθηκε ότι η συγκεκριμένη μορφή εξουθένωσης προκαλείται συνήθως από μακροχρόνιες συγκρούσεις ανάμεσα στο ζευγάρι που θέτει σε κίνδυνο την ποιότητα της συζυγικής σχέσης, μειώνοντας το αίσθημα αγάπης μεταξύ των συντρόφων.
Για να μετριάσετε αυτό το αίσθημα, οι ειδικοί προτείνουν να προσπαθήσετε να επανασυνδεθείτε ως ζευγάρι προγραμματίζοντας χρόνο μαζί. Βρείτε μια κοινή ώρα και γράψτε στα ημερολόγιά σας τι θέλετε να κάνετε, ώστε να μην προσπαθήσετε να το αποφύγετε.
Είναι σημαντικό να το σημειώσετε, καθώς τα ημερολόγια μας κρατούν οργανωμένους, διασφαλίζοντας ότι πράγματι κάνετε όλα όσα θέτετε σε προτεραιότητα.
