Πρόληψη
Ο καρκίνος του πνεύμονα, η συχνότερη κακοήθεια του σύγχρονου κόσμου, αποτελείται από μια ομάδα σοβαρών νεοπλασμάτων, που θα μπορούσαν να αποφευχθούν σε ποσοστό 95%, εάν δεν υπήρχε η συνήθεια του καπνίσματος.
Πρώιμη Διάγνωση
Σε βαρείς καπνιστές, η διάγνωση μπορεί να γίνει σε αρχικό στάδιο, όταν υποβάλλονται ετησίως σε αξονική τομογραφία θώρακος με χαμηλή δόση ακτινοβολίας. Όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση, τόσο μεγαλύτερες είναι και οι πιθανότητες για πλήρη ίαση.
Σταδιοποίηση
Η σταδιοποίηση, μέσω απεικονιστικών & ενδοσκοπικών εξετάσεων, καταγράφει την έκταση της νόσου. Καθορίζει το μέγεθος του αρχικού όγκου, τη θέση και τη σχέση του με σημαντικές δομές του πνεύμονα, αν υπάρχει επέκταση σε λεμφαδένες, σε άλλες θέσεις του πνεύμονα ή και σε όργανα έξω από τον θώρακα.
Στα αρχικά στάδια, η χειρουργική αφαίρεση του όγκου έχει τον κύριο λόγο, ενώ σε πιο προχωρημένα στάδια, καθοριστικό ρόλο παίζουν τα φάρμακα και η ακτινοθεραπεία. Ο Ογκολόγος Παθολόγος και το ογκολογικό συμβούλιο καθορίζουν την κατάλληλη στρατηγική για τον κάθε ασθενή.
Στα πρώιμα στάδια στόχος είναι η ίαση, ενώ στα προχωρημένα, η παρατεταμένη επιβίωση για χρόνιο νόσημα.
Ιστολογικός τύπος
Κατατάσσει τον καρκίνο ανάλογα με την εικόνα που έχουν τα καρκινικά κύτταρα στο μικροσκόπιο. Οι δύο βασικοί ιστολογικοί τύποι είναι ο μικροκυτταρικός και ο μη μικροκυταρικός καρκίνος του πνεύμονα. Ο τελευταίος διακρίνεται σε αδενοκαρκίνωμα και πλακώδες καρκίνωμα. Ο ιστολογικός τύπος προκύπτει από την παθολογοανατομική ή/και την κυτταρολογική εξέταση ιστού που λαμβάνεται με βιοψία. Ειδικές τεχνικές (πχ ανοσοϊστοχημεία) μπορούν να ανιχνεύσουν ειδικές πρωτεΐνες στα νεοπλασματικά κύτταρα και να βοηθήσουν στην κατηγοριοποίηση του όγκου, αλλά και στην εξατομικευμένη επιλογή φαρμάκων (πχ ανοσοθεραπεία).
Μοριακός/ Γονιδιακός τύπος
Προκύπτει από ειδικές γονιδιακές αναλύσεις του καρκινικού ιστού. Ανάλογα με το γονίδιο στο οποίο ανιχνεύεται η αλλοίωση (πχ EGFR, ALK, ROS1, BRAF, KRAS κτλ) επιλέγονται και τα ειδικά φάρμακα που μπορούν να στοχεύσουν αποτελεσματικά την ιδιαιτερότητα της νόσου του κάθε ασθενούς.
Στοχεύουσες θεραπείες
Μια από τις σπουδαιότερες εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας είναι η φαρμακευτική στόχευση της νόσου, με βάση τον γονιδιακό του τύπο. Πολλά από τα φάρμακα αυτά χορηγούνται με την μορφή χαπιού.
Ανοσοθεραπεία
Τα σύγχρονα φάρμακα της ανοσοθεραπείας (checkpoint inhibitors) διαθέτουν την ιδιαιτερότητα, ότι δεν έχουν άμεση κυτταροκτόνο δράση. Δηλαδή δεν σκοτώνουν απευθείας καρκινικά κύτταρα. Ο μηχανισμός δράσης τους αναχαιτίζει την δυνατότητα των καρκινικών κυττάρων να “κρύβονται” από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, μέσω μιας πρωτεΐνης που φέρουν στην επιφάνειά τους. Η ανοσοθεραπεία παρεμποδίζει την δράση αυτής της πρωτεΐνης και επιτρέπει στα λεμφοκύτταρα να ενεργοποιηθούν και να καταστρέψουν τα καρκινικά. Η υπέρμετρη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες ενέργειες, αυτοάνοσου τύπου.
Ένα σπουδαίο και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ανοσοθεραπευτικών παραγόντων είναι η δυνατότητα να επιτυγχάνουν σε αρκετούς ασθενείς μακροχρόνιο έλεγχο της νόσου.
Χημειοθεραπεία
Τα φάρμακα της κλασσικής κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο. Σε αρκετούς ασθενείς έχουν συνεργική με την ανοσοθεραπεία, γι’ αυτό και συγχορηγούνται.
Ογκολογική Ομάδα
Η φροντίδα του ασθενούς απαιτεί την συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων. Υπό τον συντονισμό του Ογκολόγου Παθολόγου, η συμβολή του Θωρακοχειρουργού, του Ακτινοθεραπευτή, του Πνευμονολόγου, του Διαιτολόγου, του επαγγελματία ψυχικής υγείας, του ογκολογικού νοσηλευτή δίνουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, διασφαλίζοντας την βέλτιστη δυνατή ποιότητα ζωής.
