Το άσθμα και η βρογχίτιδα είναι δύο κοινές αναπνευστικές παθήσεις που χαρακτηρίζονται από φλεγμονή των αεραγωγών (βρόγχοι) – αλλά η σύνδεση δεν σταματά εκεί. Εάν έχετε άσθμα, διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο βρογχίτιδας. Όταν οι δύο καταστάσεις εμφανίζονται μαζί, συμπτώματα όπως ο βήχας και η δύσπνοια μπορεί να επιδεινωθούν. Η βρογχίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει έξαρση άσθματος και να κάνει τη διαχείριση της πάθησης ιδιαίτερα δύσκολη.
Και δεδομένων των ομοιοτήτων που έχουν τα συμπτώματα, είναι πιθανό να νομίζετε ότι έχετε χρόνια βρογχίτιδα όταν στην πραγματικότητα έχετε αδιάγνωστο άσθμα.
Η σύνδεση
Το άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση, αλλά η βρογχίτιδα μπορεί να είναι οξεία (μια σύντομη περίοδος φλεγμονής και πρήξιμο στους πνεύμονες) ή χρόνια (η φλεγμονή του βρογχικού σωλήνα προκαλεί βήχα τις περισσότερες ημέρες του μήνα, τουλάχιστον τρεις μήνες το χρόνο, και διαρκεί για τουλάχιστον δύο συνεχόμενα χρόνια).
Το άσθμα χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή των πνευμόνων, πρησμένους και ερεθισμένους αεραγωγούς. Όταν έχετε άσθμα:
- Μια ιογενής λοίμωξη, όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη, σας θέτει σε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε οξεία βρογχίτιδα, επειδή οι πνεύμονές σας είναι ήδη σε κίνδυνο.
- Η φλεγμονώδης απόκριση στη μόλυνση μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως έναυσμα για συμπτώματα άσθματος και να οδηγήσει σε κρίση άσθματος.
Ενώ απαιτείται περισσότερη έρευνα, οι μελέτες για την υγεία της παιδικής ηλικίας μπορεί να έχουν κάποιες απαντήσεις σχετικά με τη σχέση μεταξύ λοιμώξεων, άσθματος και βρογχίτιδας.
Το ιστορικό ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού σε νεαρή ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για άσθμα. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε βλάβη των πνευμόνων ή σε αναπτυξιακές αλλαγές στους πνεύμονες που προκαλούνται από τη μόλυνση.
Επιπλέον, η διαταραχή της πνευμονικής λειτουργίας που εμφανίζεται στο παιδικό άσθμα μπορεί να δημιουργήσει προδιάθεση για χρόνια βρογχίτιδα αργότερα στη ζωή.
Συμπτώματα
Το άσθμα και η βρογχίτιδα έχουν τέσσερα αλληλοκαλυπτόμενα συμπτώματα:
- Βήχα
- Συριγμό
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Σφίξιμο στο στήθος
Ορισμένες πτυχές αυτών των συμπτωμάτων διαφέρουν σε κάθε πάθηση.
Συμπτώματα άσθματος
- Μπορεί να έρχονται και να φεύγουν, ακόμα και μέσα στην ίδια μέρα
- Η άσκηση, οι αλλεργίες, ο κρύος αέρας ή ο υπεραερισμός από το γέλιο ή το κλάμα μπορούν να το «πυροδοτήσουν»
- Ο βήχας είναι ξηρός κι εμφανίζεται ιδιαίτερα τη νύχτα ή νωρίς το πρωί
- Οι περίοδοι μεταξύ των συμπτωμάτων μπορεί να παραταθούν
Συμπτώματα βρογχίτιδας
- Συνεπής όλη την ημέρα
- Πιο επίμονη – οι χρόνιες περιπτώσεις είναι απίθανο να έχουν παρατεταμένη περίοδο χωρίς συμπτώματα
- Βήχας συνήθως υγρός (δηλαδή με βλέννα) και συνεχής
- Συχνά προοδευτική (χρόνια βρογχίτιδα)
Όταν εμφανίζονται οξείες περιπτώσεις βρογχίτιδας μετά από έκθεση σε ιογενείς ασθένειες, τα πρόσθετα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Βλέννα που μπορεί να είναι διαυγής ή έγχρωμη
- Πυρετό από 38 έως 38,9 βαθμών Κελσίου (οτιδήποτε υψηλότερο θα έκανε πιο πιθανή τη διάγνωση πνευμονίας, γρίπης ή COVID-19)
- Πονόλαιμο
- Πόνο που σχετίζεται με βήχα
- Αλλεργία και συμφόρηση παραρρίνιων κόλπων
- Ρίγη ή πόνους στο σώμα
Πολλοί άνθρωποι αναφέρονται στην οξεία βρογχίτιδα ως «κρύωμα στο στήθος» και παραπονιούνται για μετα-ιικό βήχα, πονόλαιμο και συμφόρηση που υποχωρεί σε λίγες ημέρες έως μερικές εβδομάδες.
Τα συμπτώματα του άσθματος μπορεί επίσης να ξεκινήσουν ή να επιδεινωθούν με ιογενείς λοιμώξεις.
Αιτίες
Τα αίτια του άσθματος είναι ακόμη άγνωστα, αλλά πιστεύεται ότι οφείλεται τόσο σε γενετική προδιάθεση όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξετε άσθμα ή να εμφανίσετε επιδεινωμένα συμπτώματα άσθματος εάν έχετε:
- Ένα οικογενειακό ιστορικό άσθματος (ειδικά ένας γονέας με άσθμα)
- Αλλεργίες
- Ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού και συριγμό ως παιδί
- Έκθεση στον καπνό του τσιγάρου
- Επαγγελματική έκθεση σε χημικά ερεθιστικά ή βιομηχανική σκόνη
- Κακή ποιότητα αέρα από ρύπανση (κυκλοφοριακή ρύπανση) ή αλλεργιογόνα (γύρη, σκόνη)
- Παχυσαρκία
Τα συμπτώματα του άσθματος εμφανίζονται ή επιδεινώνονται με την έκθεση σε παράγοντες που προκαλούν το άσθμα, συμπεριλαμβανομένων των κοινών αλλεργιογόνων όπως τα ακάρεα της σκόνης ή η γύρη. Τα ερεθίσματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο.
Οι συνήθεις παράγοντες ενεργοποίησης περιλαμβάνουν:
- τρίχωμα ζώων
- ακάρεα σκόνης
- κατσαρίδες
- μούχλα
- γύρη
- καπνός τσιγάρου
- ακραίος καιρός
- άσκηση
- στρες
- ορισμένα φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, οι β-αναστολείς και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ)
Εκτός από τις λοιμώξεις από ιούς, η οξεία βρογχίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από βακτήρια ή από την εισπνοή σκόνης και αναθυμιάσεων.
Η χρόνια βρογχίτιδα οδηγεί σε χρόνια ερεθισμένους αεραγωγούς, μειωμένη ροή αέρα και ουλές στους πνεύμονες. Είναι ένας τύπος χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των πνευμόνων.
Πέραν του άσθματος, οι παράγοντες κινδύνου για οξεία ή χρόνια βρογχίτιδα περιλαμβάνουν:
- κάπνισμα
- έκθεση στο παθητικό κάπνισμα
- έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους, όπως βιομηχανικές αναθυμιάσεις
- χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
- οικογενειακό ιστορικό πνευμονοπάθειας
- ιστορικό παιδικών αναπνευστικών παθήσεων
- γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Το κάπνισμα καθώς και η έντονη έκθεση στο παθητικό κάπνισμα είναι ιδιαίτερα προβληματικά, καθώς συνήθως προκαλούν χρόνια βρογχίτιδα και αποτελούν κοινό έναυσμα για το άσθμα. Τα συμπτώματα και των δύο καταστάσεων μπορεί να επιδεινωθούν με το κάπνισμα.
Αιτίες άσθματος
- γενετική προδιάθεση
- περιβαλλοντικοί παράγοντες
- αλλεργιογόνα
Αιτίες βρογχίτιδας
- ιογενείς ασθένειες (οξεία βρογχίτιδα)
- κάπνισμα ή έντονη έκθεση σε παθητικό κάπνισμα ή ρύπους (χρόνια βρογχίτιδα)
- άσθμα (παράγοντας κινδύνου)
Διάγνωση
Εάν έχετε συμπτώματα άσθματος ή βρογχίτιδας, ο γιατρός θα σας ρωτήσει τι αντιμετωπίζετε, και θα ζητήσει το προσωπικό και οικογενειακό σας ιατρικό ιστορικό. Ακολούθως θα σας ζητήσει να κάνετε διαγνωστικές εξετάσεις.
Προσοχή: Εάν κάποιο από τα προαναφερόμενα συμπτώματα σας ταλαιπωρούν, πριν βιαστείτε να κάνετε μόνοι σας διάγνωση, είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε στο γιατρό σας.
Θεραπεία
Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας βρογχίτιδας υποχωρούν από μόνες τους. Η θεραπεία της οξείας βρογχίτιδας επικεντρώνεται γενικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Εάν, ωστόσο, προκαλείται από βακτήρια, θα σας συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά. Η έγκαιρη θεραπεία της βακτηριακής βρογχίτιδας είναι σημαντική, καθώς μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου κρίσης άσθματος ενώ αναρρώνετε.
Το συνολικό σχέδιο θεραπείας για το άσθμα εξαρτάται από τη σοβαρότητα του άσθματος και τους παράγοντες που προκαλούν τα συμπτώματα. Ο γιατρός θα σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα σχέδιο δράσης για την αναγνώριση των παραγόντων που το προκαλούν και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε με βάση τα συμπτώματα.
Γενικά, όταν το άσθμα ελέγχεται καλά και δεν αντιμετωπίζετε συμπτώματα, η πνευμονική σας λειτουργία θα επανέλθει σχεδόν στο φυσιολογικό. Εάν έχετε χρόνια βρογχίτιδα, η λειτουργία των πνευμόνων σας δεν θα επανέλθει στο φυσιολογικό, επειδή οι πνεύμονες έχουν υποστεί βλάβη. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί μερικές φορές να βελτιωθούν με συνδυασμό θεραπειών, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων και των παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής, ιδιαίτερα της διακοπής του καπνίσματος ή/και της αποφυγής του καπνίσματος και των ρύπων όποτε είναι δυνατόν.
Εάν έχετε άσθμα και βρογχίτιδα, η επιμελής συμμόρφωση με τις συστάσεις για τη μία πάθηση μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία σας με την άλλη.