Η εντερική χλωρίδα επηρεάζεται σημαντικά από ποικίλους παράγοντες, όπως η ηλικία, το άγχος και το στρες, η λήψη φαρμάκων και – ίσως το πιο σημαντικό – η καθημερινή μας διατροφή. Στοιχεία δείχνουν ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής με το έντονο στρες, το άγχος της καθημερινότητας και την κακή διατροφή αλλοιώνει σημαντικά την ποιότητά της. Ωστόσο, υπάρχει τρόπος και να προστατέψουμε αλλά και να αποκαταστήσουμε τη χλωρίδα του εντέρου, κυρίως μέσω της πρόσληψης των λεγόμενων προβιοτικών και πρεβιοτικών συστατικών.
Προβιοτικά
Με τον όρο «προβιοτικά» αναφερόμαστε σε ειδικούς ζωντανούς μικροοργανισμούς. Πρόκειται δηλαδή για ζωντανά μικροβιακά πρόσθετα που δρουν ευεργετικά στον ξενιστή, βελτιώνοντας τη μικροβιακή ισορροπία της εντερικής χλωρίδας.
Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι είναι οι γαλακτοβάκιλλοι, τα bifido-βακτηριοειδή, οι εντερόκοκκοι και οι στρεπτόκοκκοι και ανευρίσκονται στο γιαούρτι και σε άλλα γαλακτοκομικά που υφίστανται ζύμωση. Οι μικροοργανισμοί αυτοί επιζούν κατά τη διαδικασία της πέψης και περνούν στο έντερο, όπου και ασκούν την ευεργετική τους δράση, συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας βοηθώντας την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας. Με άλλα λόγια, κατά αυτόν τον τρόπο, με την κατανάλωση τροφών που περιέχουν προβιοτικά, ενισχύουμε και αποκαθιστούμε όπου χρειάζεται την εντερική χλωρίδα. Σε κάθε γένος μικροβίων περιλαμβάνονται αρκετά διαφορετικά είδη, ενώ κάθε είδος περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό στελεχών. Κάθε στέλεχος έχει διαφορετικές ιδιότητες, ενώ επιλεγμένα στελέχη επιφέρουν οφέλη στην υγεία.
Σε ποιες τροφές θα τα βρούμε
Το γάλα πολύ συχνά χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζυμωμένων προβιοτικών γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως τα προβιοτικά γιαούρτια. Τέτοια προϊόντα συγκεντρώνουν μάλιστα την προτίμηση των καταναλωτών, γιατί στη συνείδησή τους το γιαούρτι αποτελεί προϊόν ούτως ή άλλως ωφέλιμο για την υγεία. Πέρα από τα γιαούρτια, άλλα προβιοτικά γαλακτοκομικά προϊόντα που υπάρχουν στο εμπόριο είναι ρευστά όξινα γάλατα με ή χωρίς φρούτα και, πρόσφατα, τυριά κ.ά.
Πρεβιοτικά
Πρεβιοτικά είναι στοιχεία της τροφής που δεν διασπώνται επαρκώς στο ανώτερο πεπτικό και φτάνουν στο έντερό μας αδιάσπαστα, έχοντας ως στόχο την εκλεκτική ανάπτυξη αλλά και την αύξηση της δραστικότητας ενός ή περιορισμένου αριθμού μικροβίων στο παχύ έντερο, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της υγείας. Κυριότερα πρεβιοτικά είναι η ινουλίνη, οι γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες (GΟS) και οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες (FOS). Αποτελούν στοιχεία κυρίως φρούτων και λαχανικών. Τα περισσότερα πρεβιοτικά είναι υδατάνθρακες, αλλά ο ορισμός δεν αποκλείει τη χρήση άλλων συστατικών ως πρεβιοτικών. Τα πρεβιοτικά στοχεύουν να δράσουν συγκεκριμένα στη χλωρίδα του παχέος εντέρου.
Πώς ωφελούν την υγεία
- Ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα, μείωση του εντερικού pH.
- Αποκατάσταση της βακτηριακής ισορροπίας του εντέρου.
- Επίδραση στα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα.
- Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Βελτίωση της εντερικής χλωρίδας των νεογέννητων.
Σε ποιες τροφές θα τα βρούμε
Πέρα από τα προβιοτικά, στην αγορά κυκλοφορούν σήμερα και προϊόντα που περιέχουν τα λεγόμενα πρεβιοτικά. Τα πρεβιοτικά προϊόντα έχουν αντίστοιχες δράσεις με τα προβιοτικά, ωστόσο όχι στον ίδιο βαθμό και με την ίδια αμεσότητα. Και αυτό καθώς τα πρεβιοτικά δρουν έμμεσα, ενισχύοντας ουσιαστικά τη συγκέντρωση των προβιοτικών. Τα πλέον γνωστά πρεβιοτικά γαλακτοκομικά προϊόντα είναι γιαούρτια και ρευστά όξινα γάλατα.
Tελικά ποια είναι καλύτερα, τα πρεβιοτικά ή τα προβιοτικά;
Και τα δύο έχουν σημαντική επίδραση στην καλή λειτουργία του γαστρεντερικού, του ανοσοποιητικού και την εν γένει καλή υγεία του οργανισμού. Ωστόσο, τα προβιοτικά προϊόντα δρουν πιο άμεσα, παρέχοντας τα συστατικά εκείνα που προστατεύουν, ενώ τα πρεβιοτικά δρουν λίγο πιο έμμεσα, ενισχύοντας τα ήδη υπάρχοντα προστατευτικά συστατικά. Με δεδομένο όμως το γεγονός ότι σήμερα ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επιβάλει λανθασμένα διατροφικά πρότυπα, γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων σήμερα έχει διαταραγμένη εντερική χλωρίδα. Κατά συνέπεια, δεν είναι εύκολο να ενισχύσεις μια «ελαττωματική εντερική χλωρίδα» με πρεβιοτικά, αν πρώτα δεν την αποκαταστήσεις με προβιοτικά συστατικά.
