Γνώθι σαυτόν ή τα εις εαυτόν! Δεν είναι τυχαίο που οι αρχαίοι ημών πρόγονοι είχαν δώσει τόση σημασία και αξία στην αυτογνωσία και φιλοσόφησαν τόσο υπέρ αυτής εφευρίσκοντας μεθόδους για την κατάκτησή της.
Ο πυρήνας της ύπαρξης αυτού που σήμερα ονομάζουμε οργανωμένη ή αποδιοργανωμένη (όταν μιλάμε με κλινικούς όρους ψυχοπαθολογίας) δομή προσωπικότητας έγκειται στον βαθμό αυτογνωσίας που το άτομο βιώνει και έχει συνειδητή (ή μη) πρόσβαση.
Με απλά λόγια, πόσο ρεαλιστική είναι αφενός η αυτοεικόνα του ατόμου και αφετέρου πόσο κατανοητή είναι τόσο η τρέχουσα όσο και η ιστορική της καταβολή.
Συγκεκριμένα…
Ποια ή ποιος είμαι στο εδώ και τώρα; Γιατί; Τι με κινητοποιεί; Τι με αποθαρρύνει;
Από πού έρχομαι; Γιατί είμαι αυτό που είμαι; Πώς το βίωμά μου και η μαθησιακή μου ιστορία/εμπειρία διαμόρφωσαν τον τρόπο που σκέφτομαι, αισθάνομαι και συμπεριφέρομαι; Μου αρέσει;
Ναι; Οχι;
Και τελικά πού θέλω να πάω; Πώς θέλω να είμαι; Τι θέλω να «γίνω»;
4 επίπεδα δουλειάς με τον εαυτό μας…
1. Το ποιος είμαι (και ποιος ίσως δεν είμαι αλλά θεωρώ ότι είμαι ή έμαθα να είμαι) με ειλικρίνεια, υπευθυνότητα και αυθεντικότητα. Το δύσκολο εδώ είναι να υπερβούμε την άρνησή μας και να καταλύσουμε τις άμυνές μας.
Χρειάζεται να νιώσουμε έτοιμοι, αποφασισμένοι, εσωτερικά κινητοποιημένοι και «ασφαλείς». Ο φόβος είναι μια δύναμη που οφείλουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας και να τον υπερβούμε.
Ζητάμε τη συνδρομή ειδικού αν δυσκολευόμαστε και την υποστήριξη από τους σημαντικούς μας άλλους αν και όσο ή όταν χρειάζεται.
2. Και κάπως έτσι προχωράμε στο δεύτερο επίπεδο της ανάπτυξης μας, στο «τι κάνω» και γιατί το κάνω, τι εκπληρώνει. Τι συντηρεί; Πώς με κάνει να αισθάνομαι για τον εαυτό μου; Θέλω να συνεχίσω να το κάνω;
Ναι ή όχι; Εδώ αρχίζει να αναπτύσσεται η συνειδητότητα και να αυξάνει η αυτογνωσία ουσιαστικά. Ετσι προκύπτει η ιδέα της αλλαγής και λαμβάνεται η απόφαση/επιλογή τού τι μπορώ/θέλω να κάνω διαφορετικά (ή όχι).
3. Το τι κάνω (ή δεν κάνω) με τη σειρά του, συμβάλλει σταδιακά στο τρίτο επίπεδο και με καθοδηγεί στο «πού θέλω να πάω» και πως μπορώ να το καταφέρω. Τι εργαλεία χρειάζομαι; Τι να αποφύγω;
Και προς ποια κατεύθυνση χρειάζεται να στραφώ; Π.χ. τι σπουδές να κάνω για να γίνω διακοσμητής;
4. Το τέταρτο επίπεδο, αφού έχουμε δουλέψει τα προηγούμενα τρία, είναι το «με ποιον είμαι» και «με ποιον θέλω να είμαι» τόσο σε δια-προσωπικό όσο και σε κοινωνικο-επαγγελματικό επίπεδο όταν έχει κατακτηθεί το ποια ή ποιος είμαι, το τι κάνω και γιατί, καθώς και το πού συνειδητά έχω επιλέξει να πάω… τότε χρειάζεται να αισθάνομαι ότι οι επιλογές των ανθρώπων που κάνω είναι συνειδητές και συμβατές με μένα και την πορεία της ζωής που επιλέγω τουλάχιστον στο εδώ και τώρα!
Αν π.χ. κάποιος θέλει συνειδητά να κάνει παιδιά δεν θα είναι καλή επιλογή ένας σύντροφος που δεν επιθυμεί το ίδιο.
Αμφότεροι θα δυσφορούν, θα αισθάνονται ενοχικά και θα συγκρούονται ξανά και ξανά για το εν λόγω ζήτημα. Η ουσιαστική ιδιοσυγκρασιακή στοχοθεσία (και όχι η κοινωνικά/μαθησιακά επιβεβλημένη) και η επιλογή υποστηρικτικών συνοδοιπόρων στη ζωή σε όλα τα επίπεδα δράσης μας είναι προϊόν αυτογνωσίας και συμβάλλει τα μέγιστα στο ικανοποιητικό βίωμα.
Ποιος είμαι; Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση. Ωστόσο όσο περισσότερα μαθαίνουμε για την αυτογνωσία τόσο περισσότερο καταλαβαίνουμε ότι ο δρόμος προς αυτή θέλει δουλειά και μέθοδο
