Κάποιοι απολαμβάνουν το κουλούρι ή το μπισκότο τους χωρίς κανένα πρόβλημα ενώ για κάποιους άλλους αρκεί μια μπουκιά για να προκαλέσει κόπωση, φούσκωμα ή και κράμπες. Αυτά είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε μια ασθένεια, την κοιλιοκάκη, που προκαλείται όταν ο οργανισμός μας αντιδρά στις τροφές που περιέχουν γλουτένη. Μάλιστα 1 στους 100 ανθρώπους πάσχουν από κοιλιοκάκη και δεν μπορούν να καταναλώσουν γλουτένη! Τι γίνεται λοιπόν, σε αυτήν την περίπτωση; Θα πρέπει να βγάλουμε από το διαιτολόγιό μας τροφές που την περιέχουν; Θα πρέπει να στερηθούμε αγαπημένες γεύσεις; Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να τις αποχωριστούμε, αρκεί να βάλουμε τα πράγματα και την γλουτένη στην… θέση τους.
.
.
Η γλουτένη… στο μικροσκόπιο
Η γλουτένη είναι μια φυσική πρωτεΐνη που συναντάται στο σιτάρι και σε συγγενείς σπόρους όπως το σπέλτ, το καμούτ, το κριθάρι ή η σίκαλη. Αλλά και η βρώμη συμβατικής καλλιέργειας περιέχει γλουτένη. Εξασφαλίζει την ελαστικότητα της ζύμης και βοηθά τα τρόφιμα να διατηρούν το σχήμα τους, λειτουργώντας ως κόλλα. Βρίσκεται σε διάφορα τρόφιμα, ακόμη και σε ορισμένα που πολλοί δεν περιμένουν, όπως:
- Η μπύρα.
- Η σάλτσα σόγιας.
- Το παγωτό.
- Η σοκολάτα.
- Τα λουκάνικα.
- Οι τσίχλες.
- Το επεξεργασμένο τυρί.
Πρόκειται για κοιλιοκάκη;
Υπάρχουν ορισμένα άτομα τα οποία πάσχουν από μια χρόνια πάθηση του λεπτού εντέρου, συχνά κληρονομούμενη, την κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση ασθένεια που προκαλείται από δυσανεξία στη γλουτένη και επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού. Η έκθεση σε αυτήν μπορεί να προκαλέσει ανοσολογική αντίδραση στο λεπτό έντερο και να πυροδοτήσει μια χρόνια φλεγμονώδη αντίδραση που επιτίθεται στον εντερικό βλεννογόνο.
Όταν τα άτομα με κοιλιοκάκη καταναλώσουν γλουτένη, εμφανίζουν συμπτώματα όπως:
- Τριχόπτωση
- Πονοκέφαλοι/ κόπωση
- Νευρολογικά (νευρικά) προβλήματα
- Προβλήματα στο σμάλτο των δοντιών
- Ναυτία / Εμετός
- Άγχος / Κατάθλιψη
- Απώλεια βάρους
- Διαταραχές ανάπτυξης
- Πόνος στις αρθρώσεις και/ή στα οστά
- Προβλήματα γονιμότητας
- Αυξημένα ηπατικά ένζυμα
- Φούσκωμα, κράμπες
- Ανεπάρκεια σιδήρου, βιταμίνης 12 ή φυλλικού οξέος
- Μετεωρισμός
- Διάρροια
- Δυσκοιλιότητα
Ορισμένα άτομα ωστόσο, με κοιλιοκάκη δεν αντιμετωπίζουν πεπτικά συμπτώματα ενώ μπορεί και να μην έχουν και καθόλου. Μάλιστα, σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Gastroenterology επισημαίνεται ότι το 80% των ατόμων δεν γνώριζαν ότι είχαν κοιλιοκάκη.
Κι αν είναι ευαισθησία;
Από την άλλη, η ευαισθησία στη γλουτένη/ σιτάρι σχετίζεται με την υπερευαισθησία στη γλουτένη χωρίς την διάγνωση για κοιλιοκάκη. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα παρόμοια, αλλά χωρίς τη συμμετοχή του ανοσοποιητικού συστήματος και την καταστροφή των εντερικών λαχνών. Η επιστημονική κοινότητα δεν γνωρίζει επί του παρόντος πόσα άτομα έχουν ευαισθησία στην γλουτένη, εκτιμούν όμως ότι μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 0,5 έως και 13%.
Πεπτικά συμπτώματα, όπως το φούσκωμα, οι κράμπες, τα αέρια, η διάρροια και η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκληθούν και από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, με μελέτες να επισημαίνουν ότι τα άτομα που πάσχουν μπορούν να επωφεληθούν από μια δίαιτα ελεύθερη από γλουτένη.
Για περίπου 0,2-1% του πληθυσμού, η αλλεργία στο σιτάρι μπορεί να προκαλεί πεπτικά ζητήματα μετά την κατανάλωση τροφών με γλουτένη.
Κάντε το τεστ
Η πεπτική δυσφορία είναι η πιο κοινή ένδειξη δυσανεξίας στη γλουτένη. Το άτομο μπορεί επίσης να έχει αναιμία ή δυσκολία στην πρόσληψη βάρους. Μπορείτε να κάνετε το τεστ συμπτωμάτων για να μάθετε εάν υπάρχουν ενδείξεις για κοιλιοκάκη. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια για μια πλήρη ιατρική διάγνωση θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν ειδικό υγείας και ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να σας συστήσει:
- Αιματολογικές εξετάσεις: Μέσω της διενέργειας αιματολογικών εξετάσεων, ο γιατρός ελέγχει για την ύπαρξη αντισωμάτων. Εάν βρεθούν αντισώματα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει βιοψία ιστού για να επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα.
- Βιοψία από το λεπτό έντερο: Εργαστηριακή ανάλυση βιοψίας από ένα μικρό δείγμα ιστού του λεπτού εντέρου.
.
Διατροφή άνευ γλουτένης
Παρόλο που η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια πάθηση, ιδιαίτερα σημαντικό και ελπιδοφόρο είναι το γεγονός ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, χωρίς φάρμακα. Η δίαιτα με τροφές χωρίς γλουτένη είναι αρκετή για να την αντιμετωπίσουμε, περιορίζοντας τα συμπτώματα. Ακολουθώντας μια διατροφή χωρίς γλουτένη, ο εντερικός βλεννογόνος μπορεί να αναγεννηθεί, οι τιμές του αίματος ομαλοποιούνται, τα συμπτώματα υποχωρούν και η ποιότητα ζωής βελτιώνεται. Σε ό,τι αφορά και όσους έχουν ευαισθησία στη γλουτένη / σιτάρι, μια δίαιτα χωρίς γλουτένη βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ή ακόμα και σε μια ζωή χωρίς συμπτώματα.
.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι τροφές χωρίς γλουτένη μας δίνουν την δυνατότητα να προσαρμόσουμε την διατροφή μας χωρίς να στερηθούμε τα αγαπημένα μας τρόφιμα. Πολύ εύκολα θα βρεις τη μεγαλύτερη ποικιλία του κόσμου σε προϊόντα χωρίς γλουτένη από τη Schär, από το πρωινό μέχρι το βραδινό!
.
Σιτηρά χωρίς γλουτένη
Υπάρχουν αρκετά σιτηρά που δεν περιλαμβάνουν γλουτένη και μπορείτε εύκολα να εντάξετε στην καθημερινή σας διατροφή:
- Ρύζι
- Κινόα
- Λιναρόσπορος
- Κεχρί
- Ταπιόκα
.
Τροφές χωρίς γλουτένη
Υπάρχουν πολλά τρόφιμα χωρίς γλουτένη, που μπορούμε να βρούμε εύκολα, όπως:
- Κρέας
- Ψάρια και θαλασσινά
- Αρτοσκευάσματα, όπως φρυγανιές, ψωμί, αραβική πίτα
- Ζυμαρικά
- Αλμυρά σνακ, όπως κράκερ, πατατάκια, πρέτσελ
- Δημητριακά, όπως μούσλι ή νιφάδες
- Γαλακτοκομικά προϊόντα
- Φρούτα και λαχανικά
- Ξηροί καρποί
.
Ιδέα!
Αφράτα μάφιν βρώμης χωρίς γλουτένη
Εύκολα και θρεπτικά, θα γίνουν το αγαπημένο σας σνακ.
Υλικά για 6 μερίδες
½ φλιτζάνι γάλα χωρίς γλουτένη
½ φλιτζάνι βρώμη χωρίς γλουτένη
1 αβγό
2 κουταλιές ηλιέλαιο
½ φλιτζάνι αλεύρι για όλες τις χρήσεις χωρίς γλουτένη
2 κουταλιές ζάχαρη
1 κουταλάκι μπέικιν πάουντερ χωρίς γλουτένη
¼ κουταλάκι αλάτι
Εκτέλεση
- Στρώστε χάρτινες θήκες για μάφιν στη φόρμα ψησίματος μάφιν και προθερμάνετε τον φούρνο στους 220οC.
- Σε ένα μικρό μπολ ανακατέψτε το γάλα και τη βρώμη και αφήστε τη να μουλιάσει για 15 λεπτά.
- Σε ένα άλλο μπολ ανακατέψτε μαζί το αβγό και το λάδι και στη συνέχεια ρίξτε το μείγμα με τη βρώμη.
- Σε ένα τρίτο μπολ ρίξτε το αλεύρι, τη ζάχαρη, το μπέικιν πάουντερ και το αλάτι.
- Προσθέστε το μείγμα με το αλεύρι στο μπολ με τα υγρά υλικά και ανακατέψτε μέχρι να έχετε ένα ομοιογενές μείγμα.
- Με ένα μεγάλο κουτάλι μοιράστε το μείγμα στις θήκες ψησίματος, έτσι ώστε να είναι τα 2/3 της θήκης γεμάτα, και ψήστε σε προθερμασμένο φούρνο για 20-25 λεπτά.
- Μόλις είναι έτοιμα, μπορείτε να γαρνίρετε με λίγες νιφάδες βρώμης.
.
