Αν και το άγχος είναι συνυφασμένο με τις αρνητικές του επιδράσεις, η αλήθεια είναι ότι εξυπηρετεί ένα σκοπό. Το άγχος μπορεί να μας ωθήσει να ολοκληρώσουμε ένα project εντός προθεσμίας, να μας θυμίσει να φοράμε την μάσκα μας και σε ορισμένες καταστάσεις μπορεί ακόμα και να μας σώσει την ζωή. Ωστόσο, μια καθημερινότητα γεμάτη στρες είναι ιδιαίτερα επιζήμια για την υγεία και συνδέεται άμεσα με την ορμόνη του στρες, γνωστή και ως κορτιζόλη.
Η κορτιζόλη στο μικροσκόπιο
«Η κορτιζόλη αποτελεί μια ορμόνη «πάλης ή φυγής» που παράγεται σε περιόδους άγχους και φλεγμονής» μας εξηγεί η διαιτολόγος λειτουργικής ιατρικής, δρ. Lacey Dunn. Καθώς το σώμα αντιλαμβάνεται το άγχος, τα επινεφρίδια απελευθερώνουν κορτιζόλη, η οποία προκαλεί αύξηση του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης.
Και πάλι, αυτό δεν είναι απαραιτήτως «κακό», αλλά όταν τα επίπεδα κορτιζόλης παραμένουν αυξημένα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, μπορεί να επιφέρει μια σειρά από συνέπειες για την υγεία.
Τα χρόνια υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το μικροβίωμα του εντέρου και το πεπτικό σας σύστημα, την υγεία του ανοσοποιητικού, τα επίπεδα ενέργειας και μπορούν να μειώσουν την ευαισθησία σας στην ινσουλίνη, να συμβάλουν στην επιτάχυνση της γήρανσης, ακόμη και να προκαλέσουν συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης.
Τα προειδοποιητικά σημάδια
Υπάρχουν κάποια κλασικά σημάδια υψηλών επιπέδων κορτιζόλης που πρέπει να προσέξετε:
Κόπωση αλλά και στην «τσίτα»
«Το κλασικό σημάδι της υψηλής κορτιζόλης είναι η αίσθηση της κούρασης αλλά και της ταυτόχρονης υπερέντασης» επισημαίνει η δρ. Sara Gottfried, γιατρός με εκπαίδευση στο Harvard. Εάν αισθάνεστε εξαντλημένοι, αλλά δεν μπορείτε να κοιμηθείτε, για παράδειγμα, είναι ενδεικτικό.
«Αυτό συνήθως συνοδεύεται από ένα σύμπτωμα κόπωσης όλη την ημέρα» προσθέτει.
«Εάν τα επίπεδα κορτιζόλης σας είναι ακόμα υψηλά ενώ κοιμάστε, το σώμα σας δεν μπορεί να αναρρώσει όσο ξεκουράζεστε» επισημαίνει. «Ως αποτέλεσμα, ξυπνάτε νιώθοντας κουρασμένοι, σαν να χρειάζεστε έναν καφέ, που αυξάνει την κορτιζόλη ενώ μπορεί να έχετε δυσκολία να αναρρώσετε από την φυσική άσκηση».
Εγκεφαλική ομίχλη
Η δρ. Lacey Dunn αναφέρει ότι αν αντιμετωπίζετε εγκεφαλική ομίχλη ή προβλήματα συγκέντρωσης σε τακτική βάση, θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι τα επίπεδα κορτιζόλης σας είναι πολύ υψηλά.
Αυτό συμβαίνει επειδή τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να βλάψουν τον προμετωπιαίο φλοιό, την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τις περισσότερες γνωστικές λειτουργίες μας, όπως η λήψη αποφάσεων και η συγκέντρωση.
Τριχόπτωση
Η τριχόπτωση θα μπορούσε να είναι επίσης ένας δείκτης ότι κάτι συμβαίνει με τα επίπεδα κορτιζόλης σας. Αυτό συμβαίνει επειδή η παραγωγή κορτιζόλης ενεργοποιεί το σώμα να παράγει μια λιπαρή έκκριση που ονομάζεται σμήγμα και η μεγάλη παραγωγή σμήγματος μπορεί να φράξει τους θύλακες των τριχών.
Υπέρταση
Ένα άλλο σημάδι υψηλών επιπέδων κορτιζόλης είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση. «Όταν ενεργοποιείται η κατάσταση «πάλης ή φυγής» και τα επίπεδα κορτιζόλης αυξάνονται, έχουμε αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού και τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται» εξηγεί η δρ. Lacey Dunn.
Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που τα χρόνια επίπεδα στρες μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακά ζητήματα.
