Crash test στις σοκολάτες – Όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε

Η σοκολάτα προέρχεται από τους καρπούς του δέντρου Theobroma cacao (ελληνικά: τροφή των θεών), γνωστό ως κακαόδεντρο. Τα επιστημονικά δεδομένα που σήμερα έχουμε δείχνουν ότι περιέχει αρκετά σημαντικά συστατικά, όπως υδατάνθρακες, απαραίτητα αμινοξέα, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, αλλά και κάποια άλλα που πρέπει να προσέχουμε την κατανάλωσή τους, όπως τα κορεσμένα λιπαρά και η χοληστερίνη.

Τα κυριότερα είδη σοκολάτας είναι: η μαύρη, η γάλακτος και η λευκή. Πάμε λοιπόν να γνωρίσουμε τα διατροφικά τους χαρακτηριστικά:

Μαύρη

Αποτελεί ίσως το πιο μελετημένο είδος σοκολάτας. 100 γρ., δηλαδή μια μεσαία σοκολάτα του εμπορίου, μας δίνουν περίπου 543 θερμίδες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ανάλογα με την περιεκτικότητα σε κακάο διαφοροποιούνται ελαφρώς και οι θερμίδες από σοκολάτα σε σοκολάτα.

Περιέχει υδατάνθρακες και απλά σάκχαρα, καθώς επίσης και απαραίτητα αμινοξέα όπως η τυροσίνη, η οποία σχετίζεται και με την καλύτερη διάθεση που μπορεί να έχουμε μετά την κατανάλωση λίγης σοκολάτας.

Αν προσθέσουμε και ουσίες όπως η θειοβρωμίνη και η φαινυλαιθυλαμίνη, που επιδρούν θετικά στο νευρικό σύστημα, εξηγείται εν μέρει γιατί η σοκολάτα μπορεί σε πολλούς να προκαλεί εξάρτηση.

Επίσης περιέχει λιπαρά, στην πλειονότητά τους «κακά» κορεσμένα και λιγότερα μονοακόρεστα, καθώς επίσης και μέταλλα όπως το κάλιο και λίγο ασβέστιο. Σημαντικό της πλεονέκτημα είναι ότι δεν έχει πολλή χοληστερίνη, η οποία ανέρχεται στα 8 mgr ανά 100 γρ.

Περιέχει καφεΐνη, και μια σοκολάτα μπορεί να δώσει περίπου όση καφεΐνη μας δίνει ένα φλιτζανάκι ελληνικός καφές. Ισως όμως το πιο ενδιαφέρον διατροφικό της χαρακτηριστικό είναι η περιεκτικότητά της σε αντιοξειδωτικές ουσίες, κυρίως πολυφαινόλες, με θετικότατες επιδράσεις για την υγεία του οργανισμού.

Γάλακτος

Η βασική της διαφοροποίηση από τη μαύρη σοκολάτα είναι το ότι περιέχει λιγότερο κακάο, το οποίο έχει αντικατασταθεί από γάλα. Αυτό δεν διαφοροποιεί ιδιαίτερα τις θερμίδες που περιέχει.

Παρότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι η μαύρη είναι καλύτερη για δίαιτα, θερμιδικά διαφέρουν μόλις κατά περίπου 10-30 θερμίδες. Η βασική τους διαφορά είναι ότι η σοκολάτα γάλακτος έχει τριπλάσια χοληστερίνη σε σχέση με τη μαύρη, αλλά και 3-4 φορές περισσότερο ασβέστιο.

Λιγότερη καφεΐνη και θειοβρωμίνη, ουσίες που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά και λιγότερα αντιοξειδωτικά.

Με βάση τη σύστασή της θα λέγαμε ότι είναι καλύτερη για τα παιδιά και τους εφήβους, λόγω του ασβεστίου και της χαμηλής καφεΐνης της. Οταν όμως μιλάμε για ενηλίκους και άτομα τρίτης ηλικίας θα συστήναμε τη μαύρη σοκολάτα λόγω των αντιοξειδωτικών της αλλά και λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας σε «κακά» λιπαρά και χοληστερίνη.

Λευκή

Η λευκή σοκολάτα έχει πολλούς θαυμαστές. Ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη γεύση της.

Τα επιστημονικά δεδομένα που σήμερα έχουμε δείχνουν ότι περιέχει αρκετά σημαντικά συστατικά, όπως υδατάνθρακες, απαραίτητα αμινοξέα, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, αλλά και κάποια άλλα που πρέπει να προσέχουμε όπως τα κορεσμένα λιπαρά και η χοληστερίνη.

Το αρνητικό είναι ότι φτιάχνεται από το βούτυρο του κακάο και για αυτό έχει λίγο περισσότερες θερμίδες, χειρότερης ποιότητας λιπαρά και περισσότερη χοληστερίνη. Εμπεριέχει επίσης ικανοποιητικότατα ποσά ασβεστίου.

Δεν έχει καθόλου καφεΐνη και θειοβρωμίνη, γι’ αυτό και δεν έχει ιδιαίτερα διεγερτική και εξαρτησιογόνο δράση. Για τον λόγο αυτόν αποτελεί μια καλή επιλογή για άτομα που αποφεύγουν την καφεΐνη.

Ανάλογα με τους συνδυασμούς που μπορούν να γίνονται κυκλοφορούν στο εμπόριο σε διάφορα είδη, όπως λευκή σοκολάτα με ξηρούς καρπούς ή με κόκκους ρυζιού, με φρούτα (π.χ. σταφίδες) κ.ά.

Οι θερμίδες της κυμαίνονται στις 550-580 ανά 100 γραμμάρια, με ελαφριές διαφοροποιήσεις ανάλογα με το είδος. Συμπερασματικά λοιπόν θα λέγαμε με ότι η λευκή σοκολάτα αποτελεί μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, ωστόσο εμπεριέχει και σάκχαρα, λιπαρά και πολλές θερμίδες. Για τον λόγο αυτόν χρειάζεται μέτρο στην ποσότητα που καταναλώνουμε.

Τι δείχνουν οι έρευνες για τις σοκολάτες

Δυνατό μυαλό

Επιστημονική μελέτη δείχνει πως η συστηματική κατανάλωσή της ενισχύει τη νοητική λειτουργία.

Για τους σκοπούς της μελέτης, που δημοσιεύεται στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Appetite», ερευνητές από την Αυστραλία ανέλυσαν δεδομένα από περίπου 1.000 ενηλίκους, ηλικίας 23-98 ετών, που δεν εμφάνιζαν συμπτώματα άνοιας.

Τα δεδομένα περιλάμβαναν πληροφορίες σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης σοκολάτας, για συνολικό διάστημα 30 ετών. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των νοητικών ικανοτήτων των εθελοντών μέσα από διάφορα τεστ που αφορούσαν τη μνήμη, τη συγκέντρωση και άλλες νοητικές λειτουργίες.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των αναλύσεων φάνηκε πως οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν σοκολάτα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα είχαν καλύτερες επιδόσεις σε όλα τα τεστ νοητικής λειτουργίας, συγκριτικά με όσους δήλωσαν ότι κατανάλωναν σοκολάτα σπάνια ή ποτέ.

Οπως αναφέρει η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, τα ευρήματα δεν αποτελούν έκπληξη καθώς η σοκολάτα περιέχει φλαβονοειδή, τα οποία βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο, καθώς και ποσότητα καφεΐνης, που αυξάνει την εγρήγορση.

Πιο κινητικοί

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of the American Heart Association» δείχνει πως η μαύρη σοκολάτα βοηθάει στην περιφερική αρτηριακή νόσο (PAD). Η μελέτη αυτή θέλησε να διερευνήσει εάν η μαύρη σοκολάτα μπορεί να βελτιώσει την κινητικότητα σε άτομα με PAD.

Στην έρευνα συμμετείχαν 20 άτομα τα οποία υποβλήθηκαν σε δοκιμασία με περπάτημα πάνω στον διάδρομο και στη συνέχεια τους δόθηκαν 40 γρ. μαύρης σοκολάτας. Τα αποτελέσματά της έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες μετά την κατανάλωση μαύρης σοκολάτας ήταν σε θέση να περπατήσουν περίπου 17 δευτερόλεπτα παραπάνω.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο αυξημένος χρόνος βαδίσματος μετά την κατανάλωσή της οφείλεται στην αυξημένη ποσότητα αντιοξειδωτικών και πολυφαινολών που διαθέτει το συγκεκριμένο είδος σοκολάτας.

Λιγότερο στρες

Επιστήμονες από το βρετανικό πανεπιστήμιο Λόουμπορου ανακάλυψαν ότι αθλητές, και συγκεκριμένα ποδηλάτες, που κατανάλωναν 40 γρ. μαύρης σοκολάτας καθημερινά επί δύο εβδομάδες εμφάνισαν λιγότερο οξειδωτικό στρες, λόγω της άσκησης, σε σχέση με εκείνους που προτιμούσαν σοκολάτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε κακάο.

Παράλληλα, παρατήρησαν ότι εκείνοι που έτρωγαν μαύρη σοκολάτα έκαιγαν περισσότερο λίπος κατά τη διάρκεια της άσκησης. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν φάνηκε να έχει αντίκτυπο στις επιδόσεις τους.

Ο ακριβής μηχανισμός δεν έχει διευκρινιστεί, ωστόσο φαίνεται ότι το υψηλό περιεχόμενο σε αντιοξειδωτικά της μαύρης σοκολάτας συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του οξειδωτικού στρες.