Μια απρόσμενη έκρηξη αδρεναλίνης που αν και είναι εντελώς ακίνδυνη μας τρομάζει, μας παραλύει και μας κάνει να ζούμε με τον φόβο ότι θα επιστρέψει με την παραμικρή μας κίνηση. Ο πανικός, ένα τέρας που φωλιάζει μέσα μας και το οποίο δυσκολευόμαστε πάρα πολύ να πάψουμε να σκεφτόμαστε. Προσπαθούμε να προστατευτούμε από αυτό με διάφορους τρόπους: Δικλίδες ασφαλείας, φυλαχτά, στρατηγικές αποφυγής, τα οποία προσωρινά μας βοηθούν να νιώσουμε πιο ασφαλείς.
Ωστόσο μακροπρόθεσμα είναι δύσκολο να βγούμε από αυτή την κατάσταση. Η γνώση για τον πανικό είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας για να τον νικήσουμε.
Πώς είναι οι κρίσεις πανικού
Η καρδιά μπορεί να χτυπάει σαν τρελή, τα αφτιά να βουίζουν, τα μάγουλα να καίνε, ένας κόμπος να στέκεται στον λαιμό, τα χέρια να ιδρώνουν, τα πόδια να τρέμουν, να νομίζω ότι θα ζαλιστώ, θα λιποθυμήσω, θα πάθω έμφραγμα, θα πεθάνω ή θα τρελαθώ.
Ο φόβος με κυριεύει, νομίζω ότι όλα όσα σκέφτομαι είναι αληθινά, τρέχω να ξεφύγω και με αυτόν τον τρόπο αισθάνομαι ότι γλιτώνω και νιώθω καλύτερα. Μετά όμως φοβάμαι ότι θα μου ξανασυμβεί και τότε αισθάνομαι αδύναμος, εκτεθειμένος και φοβισμένος.
Νιώθω ότι κινδυνεύω αν ξαναβρεθώ στην ίδια κατάσταση όπου έπαθα την κρίση πανικού την προηγούμενη φορά και έτσι αποφεύγω παρόμοιες συνθήκες και ανακουφίζομαι για λίγο. Κάθε φορά που πάω να αψηφήσω τον πανικό το σώμα μου μπορεί να αντιδρά, παρουσιάζοντας τα ίδια συμπτώματα και έτσι με οδηγεί στο να κάνω πίσω. Κάποια στιγμή, υπό άλλες συνθήκες, μπορεί να μου συμβεί ξανά και σιγά-σιγά η ιδέα μου για τον εαυτό μου αρχίζει να κλονίζεται.
Μπορεί να νιώθω εγκλωβισμένος, ότι δεν έχω τον έλεγχο της ζωής μου, ότι δεν έχω δύναμη.
Ντρέπομαι, πιστεύω ότι οι άλλοι θα με κοροϊδέψουν, δεν θα με καταλάβουν, θα με πιέσουν να κάνω όσα φοβάμαι. Και η αλήθεια είναι ότι αυτό μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα, προκαλώντας μου θυμό και κυρίως αμφιβολία για τον εαυτό μου. Και αποφεύγω… Και ο φόβος της κρίσης με κυνηγάει.
Προσπαθώ να τις καταλάβω
Οι κρίσεις πανικού ξεκινούν με κάποιο σύμπτωμα, π.χ. ζαλάδα, που με τρομάζει και έτσι είναι σαν να πατιέται ένα κουμπί συναγερμού στο μυαλό μου. Το σώμα θεωρεί ότι είμαι σε κατάσταση στρες και ετοιμάζεται να τρέξει για να ξεφύγει ή να μείνει και να παλέψει (όπως είμαι γενετικά προγραμματισμένος να κάνω).
Αυτό αυξάνει την αδρεναλίνη μου και έτσι ενεργοποιούνται όλα αυτά τα τρομακτικά συμπτώματα που με κάνουν να φοβάμαι ακόμη περισσότερο. Στη συνέχεια ο φόβος ότι θα μου ξανασυμβεί η κρίση με κάνει να τρομάζω περισσότερο. Εστιάζω σε κάθε παραμικρό σύμπτωμα και ως λύση βρίσκω την αποφυγή.
Οι σκέψεις μου είναι καταστροφικές, σαν να υπάρχει ένα διαβολάκι στο κεφάλι μου που μου λέει συνέχεια τρομακτικά πράγματα, με κατηγορεί και μου ρίχνει το ηθικό, χωρίς να δείχνει καμία κατανόηση ή συμπόνια. Ετσι, μπορεί να φοβάμαι εξαιτίας των καταστροφικών μου σκέψεων και όχι κάποιου πραγματικού κινδύνου.
Γιατί μου συμβαίνει ξαφνικά αυτό; Συχνά επειδή για πολύ καιρό μάζευα άγχος, βάρη και στρες χωρίς να το καταλαβαίνω.
Αποφασίζω να τις αντιμετωπίσω
Ζητάω βοήθεια από έναν ειδικό. Ξεκινάω από τα εύκολα. Προσπαθώ να αντικαταστήσω το διαβολάκι στο κεφάλι μου με ένα αγγελάκι. Το αγγελάκι μού λέει ότι μπορεί να φοβάμαι αλλά δεν θα πεθάνω, ότι δεν θα ρεζιλευτώ, ότι δεν θα λιποθυμήσω, ότι δεν θα τρελαθώ.
Βάζω το διαβολάκι στη θέση του. Με το να με επικρίνει δεν βοηθιέμαι. Μετά μαθαίνω να ελέγχω το σώμα μου με: αργές βαθιές διαφραγματικές αναπνοές, stress ball, χαλαρωτική μουσική, εικόνες και δραστηριότητες που με χαλαρώνουν, ασκήσεις χαλάρωσης, ασκήσεις ενσυνειδητότητας, διατάσεις, ασκήσεις γείωσης (εστιάζω την προσοχή μου αλλού, σε 4 πράγματα που μπορώ να δω, να ακούσω, να μυρίσω, να αγγίξω).
Στο τέλος θα τα καταφέρω; Το τέρας των κρίσεων πανικού δεν εξαφανίζεται! Σε δύσκολες στιγμές – π.χ. στρες μπορεί να μου ξαναθυμίσει την παρουσία του – είναι σαν ένα καμπανάκι που μου λέει ότι θα πρέπει να προσέξω περισσότερο τον εαυτό μου.
