Όταν έχετε να αντιμετωπίσετε εξωτερικές πληγές, η θεραπεία τους τείνει να είναι απλή. Η αντιμετώπιση των διεργασιών σκέψης, ωστόσο, δεν είναι τόσο εύκολη και ειδικά εάν προέρχονται από γενικευμένο αίσθημα άγχους, κατάθλιψη ή άλλο ζήτημα ψυχικής υγείας. Τα αρνητικά πρότυπα σκέψης ενδεχομένως να κατακλύζουν τις σκέψεις σας αρκετό καιρό πριν… εμφανίσουν τα ενοχλητικά τους «σημάδια».

Οι στρατηγικές που θα λειτουργήσουν τείνουν να ποικίλους ανάλογα με το άτομο, αναλόγως της κατάστασης που βιώνει και τους παράγοντες που ενδεχομένως να πυροδοτήσουν μια αρνητική σκέψη. Η αλλαγή του τρόπου σκέψης, ωστόσο, αποτελεί μία από τις συνηθέστερες και πιο επιτυχημένες πρακτικές για να απαλλαγούμε. Η αλλαγή του τρόπου σκέψης σημαίνει ότι ουσιαστικά σταματάτε συνειδητά έναν καθιερωμένο τρόπο σκέψης.

Μπορεί να φαίνεται δύσκολο, ωστόσο μπορείτε να τα καταφέρετε δοκιμάζοντας τα ακόλουθα:

«Θα πρέπει να…» VS «θα προσπαθήσω να…»

Για να σταματήσετε τον καθιερωμένο τρόπο σκέψης θα ήταν καλό να επαναξιολογήσετε τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε μια κατάσταση ή ακόμα και ακριβώς την σκέψη σας, αντικαθιστώντας με κάποια άλλη, περισσότερη θετική ή τουλάχιστον ωφέλιμη. Είναι σαν να «επαναπρογραμματίζετε» τις συνάψεις στον εγκέφαλό σας ώστε να ξεπεράσετε τα αρνητικά μοτίβα, που θα σας παρασύρουν σε άλλες περισσότερο αρνητικές σκέψεις. Πρόκειται στην πραγματικότητα για την αναίρεση πολλών αρνητικών συμπεριφορών, που έχετε μάθει ή υιοθετήσει κατά την διάρκεια της ζωής σας.

Η νοητική αυτή μετατόπιση συμβάλλει καθοριστικά στην μείωση του άγχους και την καταπολέμηση των συχνά εξαντλητικών σκέψεων και μπορείτε να ξεκινήσετε αναγνωρίζοντας αρχικά την αυτόματη αρνητική σκέψη. Εάν λοιπόν, οι σκέψεις περιέχουν την λέξη «πρέπει» θα ήταν καλό να κάνετε μια παύση και να την αντικαταστήσετε με το ενεργητικό ρήμα «μπορώ» ή «προσπαθώ». Ακόμα και αν η πρόθεση πίσω από την ενέργειά σας είναι καλή, η λέξη «πρέπει» μπορεί να προκαλέσει ενοχή, οδηγώντας σας σε μια σπειροειδή γραμμή αρνητικών σκέψεων. Μερικές φορές, η αίσθηση ότι πρέπει να πραγματοποιήσετε κάτι, προσθέτει περιττή πίεση, καταλήγοντας τελικά να αναβάλλετε ή να αποφεύγετε πλήρως μια δραστηριότητα ή υποχρέωση.

Αποδομώντας τις αυτόματες αρνητικές σκέψεις

Πίσω από τα «πρέπει» σας, ενδεχομένως να υπάρχουν οι γνωστές αυτόματες αρνητικές σκέψεις. Ως αυτόματη ορίζεται η πρώτη μας σκέψη όταν βιώνουμε ένα έντονο συναίσθημα ή μία έντονη αντίδραση ως απάντηση σε ένα συμβάν. Αποτελούν περισσότερο ένας είδος «αντανακλαστικού» παρά ελεύθερη σκέψη και μπορεί να είναι επίμονες, επαναλαμβάνοντας συχνά ζητήματα που σχετίζονται με τον κίνδυνο ή τον φόβο. Για να καταφέρετε να τις αναγνωρίσετε και στην συνέχεια να τις ελέγξετε είναι σημαντικό να αναλύσετε το ζήτημα που σας ενδιαφέρει σε τρεις επιμέρους παράγοντες:

Η κατάσταση:

Είναι σημαντικό να εστιάσετε στους πραγματικούς παράγοντες μιας κατάστασης. Μπορείτε να ξεκινήσετε, ρωτώντας τον εαυτό σας ποιος ήταν μαζί σας όταν συνέβη κάτι, που και πότε συνέβη. Αυτό θα σας βοηθήσει να περιγράψετε νοητά τι πραγματικά συνέβη με άξονα την λογική και όχι τα συναισθήματά σας.

Η διάθεσή σας:

Θα ήταν καλό στην συνέχεια να εστιάσετε στο πώς αισθάνεστε αναφορικά με ένα ζήτημα. Καταγράψτε σε μια λίστα τα συναισθήματά σας, καθώς αυτό θα σας βοηθήσει να τα διαχωρίσετε από τα πραγματικά γεγονότα. Με την πάροδο του χρόνου, θα μπορέσετε και να αναγνωρίσετε ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να σας προκαλέσουν εκτεταμένη ανησυχία ή και άγχος.

Ποια ήταν η πρώτη σας σκέψη:

Η αναγνώριση της πρώτης σας σκέψης είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς πιθανότατα αποτελεί την αυτόματη αρνητική. Αν πράγματι το σενάριο αυτό ισχύει, διαχωρίστε τα γεγονότα από τα συναισθήματά σας και προετοιμάστε ένα πλάνο δράσης, ακολουθώντας λογικά βήματα.

*Σε κάθε περίπτωση, αν οι αρνητικές σκέψεις σάς κατακλύζουν ή δυσκολεύουν την καθημερινότητά σας, απευθυνθείτε σε έναν ψυχοθεραπευτή